Тирилиш. Лев Толстой
кийган хушрўй лакей кўринди.
– Марҳамат, жаноб олийлари, – деди у. – Таклиф этишни буюришган.
Нехлюдов зинага чиқди-да, ўзига таниш ҳашаматли ва кенг залдан ўтиб, емакхонага кирди. Оиланинг барча аъзолари, ҳеч қачон кабинетидан чиқмайдиган княгиня Софья Васильевнадан ташқари, ҳамма емакхонада, стол атрофида ўтирарди. Столнинг тўрида кекса Корчагин жойлашган, унинг ёнида, чап томонида доктор, нариги ёнида Иван Иванович Колосов деган меҳмон – собиқ губерния бошлиғи, ҳозир энди банк бошқармасининг аъзоси, Корчагиннинг либерал ўртоғи ўтирарди; кейин чап томонда Миссининг синглисининг мураббияси – mis Редер ва ўша тўрт яшар қизнинг ўзи, ўнг томонда уларнинг рўпарасида эса, Миссининг укаси, Корчагинларнинг ёлғиз ўғли, гимназиянинг VI синф ўқувчиси Петя (бутун оила унинг имтиҳондан ўтишини кутиб шаҳарда қолган эди) ва репетитор – талаба ўтирарди, сўнгра чап томонда қирқ яшар славянофиль қиз Катерина Алексеевна, унинг рўпарасида Миссининг амакиваччаси Михаил Сергеевич, бошқача айтганда, Миша Телегин жойлашганди; энг пастда Миссининг ўзи ўтирар, унинг ёнида қўл теккизилмаган идиш-оёқлар турарди.
Кекса Корчагин ясама тишлари билан қийналиб ва эҳтиёткорлик билан овқат чайнар экан:
– Жуда соз. Ўтиринг, биз энди балиқдан бошлаб эдик, – деди қип-қизариб кетган кўзларини Нехлюдовга тикиб. – Степан, – деб мурожат қилди у оғзи тўла овқат билан, семиз, басавлат буфетчига бўш идиш-оёқни кўзи билан кўрсатиб.
Нехлюдов кекса Корчагинни жуда яхши билса-да, уни овқат устида кўп кўрган бўлса-да, жилеткасига қистириб қўйилган салфеткаси, лаззатланиб тамшанаётган бу лаблар, бу қип-қизил юз ва йўғон бўйин, айниқса, генералнинг миқтидан келган бақувват гавдаси бугун унга негадир жуда ёқимсиз кўринди. Тўсатдан Нехлюдов бу кишининг қаттиққўллиги ҳақида эшитганларини: ўлка бошлиғи бўлган кезларида, ўзи бадавлат ва машҳур, лаганбардорлик қилишга эҳтиёж йўқ бўлишига қарамай, негадир, одамларни дўппослагани, ҳатто остирганини эслади.
– Ҳозир овқат беришади, жаноб олийлари, – деди Степан кумуш вазалар тизиб қўйилган буфетдан чўмич олар экан, бакенбардли хушрўй лакейга имо қилиб. Лакей бўлса, дарҳол Миссининг ёнига келиб, крахмалланган, герби кўзга ташланиб турган салфетка билан беркитиб қўйилган идиш-товоқларни тўғрилаб овқат суза бошлади.
Нехлюдов столни айланиб ўтиб, ҳамманинг қўлини бир-бир сиқиб чиқди. Кекса Корчагин билан аёллардан ташқари ҳамма, у яқинлашганда ўрнидан турар эди. Столни бу тариқа айланиб ўтиш, уларнинг кўпчилиги билан ҳеч қачон гаплашмаган бўлса-да, шу ерда ҳозир бўлганларнинг ҳаммаси билан қўл сиқиб кўришиш, бугун унга айниқса ёқимсиз ва кулгили бўлиб кўринди. Нехлюдов кечикиб қолгани учун узр сўради-да, столнинг қуйи томонидаги Мисси билан Катерина Алексеевна ўртасидаги бўш ўринга ўтирмоқчи бўлган эди, бироқ кекса Корчагин ундан ароқ ичмаганига яраша омара, икра, сир, селёдкалар терилган стол ёнига келиб ўтириб, тамадди қилишини талаб қилди. Нехлюдов қорни бу қадар очиб қолганини пайқамаган эди. У нонни пишлоқ билан қўшиб ея бошлади ва иштаҳаси очилиб, овқатни тушира кетди.
– Хўш, жамият