75
50 kilometr (Muallif izohi).
76
Zodiak (Qavs, O‘qchi) yulduz turkumlaridan biri bo‘lib, osmonning Janubiy yarim sharida Burgut, Qalqon, Ilon, Ilon eltuvchi, Aqrab, Janubiy Toj, Teleskop, Mikroskop va Jadiy yulduz turkumlari orasida joylashgan (Muharrir izohi).
77
Estansiya – Argentina qirlaridagi katta-katta chorva fermalari (Muallif izohi).
1
Bizan-machta – kemaning quyruq tomonidagi machta.
2
Grot-machta – yelkanli kemada: o‘rtadagi eng baland machta. Vimpel – harbiy kemalarda: uzun, kambar bayroqcha, taniqlik belgisi.
3
Yut – kemaning old tomoni.
4
Yard – 0,91 metr.
5
Rubka – kema palubasi ustiga qurilgan va kemani boshqarish postlari turadigan joy.
6
Fut – 30 santimetrdan sal ortiq.
7
Koroner – Angliyada biror kishi to‘satdan va shubhali bir tarzda o‘lib qolganda tekshirish ishlari olib boradigan kishi.
8
Inglizcha so‘zlar ma’nosi: sink – halokatga uchramoq; lost – yo‘qolgan; atand – yerda; that – bu; and – va; skipper – savdo floti kapitani; monition – hujjat; assistance – yordam.
9
Austral – janubiy.
10
Aborder – yetib olmoq, chiqib olmoq.
11
Continent – qit’a, materik.
12
Cruel – shafqatsiz.
13
Longitude – uzunlik.
14
Jon Franklin (1796 – 1848) – mashhur ingliz dengiz sayyohi, Shimoliy Muz okeaniga sayohat paytida yo‘qolgan. Angliya uni topish uchun bir qancha ekspeditsiyalar uyushtirgan (Muharrir).
15
Farvater – suvning kemalar yura oladigan chuqur joyi, kema yo‘li.
16
Valter Skott (1771 – 1832) – ingliz yozuvchisi, tarixiy roman janrining asoschisi. Shotland xalq balladalarini toʻplab, 3 jildli «Shotland hududlari qoʻshiqlari» toʻplamini (1803) nashr etgan. U 9 doston, 26 roman, bir necha qissa hamda adabiy-tanqidiy va tarixiy asarlar muallifi (Muharrir).
17
Admiralteystvo – harbiy flot boshqarmasi.
18
Lord – Angliyada: dvoryanlarning avloddan-avlodga o‘tib keladigan oliy unvoni va shu unvonga ega bo‘lgan odam.
19
«Passajirlardan rulevoy bilan gaplashmaslik so‘raladi».
20
Xristofor Kolumb Amerikaga to‘rtinchi marta sayohat qilganda to‘rt kemada borgan edi. Bu kemalardan eng kattasi – Kolumbning o‘zi tushgan karavella yetmish tonna hajmli, eng kichigi esa ellik tonna hajmdagi kema edi. Ular faqat qirg‘oq bo‘ylab suzishga yaraydigan kemalar edi, xolos (Muallif izohi).
21
Marsel – machtadagi pastdan ikkinchi yelkan.
22
Bram-stenga – stenga (machtaning yuqori qismi; u machtaning pastki asosiga ulangan bo‘ladi)ning davomi. Fok-machta – kemaning oldingi machtasi.
23
Shtanga – uzun metall sterjen.
24
Kliper – uch machtali, tez yurar yelkanli kema.
25
Patent-lag – strelka yordamida kemaning harakat tezligini ko‘rsatadigan siferblatli asbob.
26
Dengiz mili 1852 metrga baravar.
27
Kambuz – oshxona.
28
Shkiper – savdo kemasining kapitani; dengiz kemasida: xo‘jalik boshlig‘i.
29
Klan – oila, urug‘.
30
Piper-bag – polk surnaychilari (Muallif izohi).
31
Ingliz flotida matroslarni jazolash uchun ko‘pincha qamchin ishlatilar edi (Muallif izohi).
32
Styuard – bufetchi.
33
Baken –