МАНТИҚУТ-ТАЙР. ШАЙХ Фаридуддини Аттори Нишопури
дону пок жома, пок жой.
Бул жахон ичра ҳаётим сув била,
Ҳам ҳаётим, ҳам нажотим сув била.
Кўнглим ичра кўп эди дарду ғамим,
Ювди сув, дардим аритди ҳамдамим.
Сувсиз эрсам, тийра айёмим менинг,
Бас, қуруқлик ичра не комим менинг?
Сувки жоним ичра бундоқ сеҳри бор,
Бас, нетиб мен ўзни тортгаймен канор?
860 Не тирик эрса, тирикдир сув ичиб,
Ул тирик тургайму сувдин воз кечиб?
Йўқ, менинг водийдин ўтмоғим гумон,
Инчунин Симурғга етмоғим гумон.
Улки ҳар дам сувда топмишдир ҳаёт,
Унга ҳеч етгайму Симурғдин мурод?
ҲУДҲУДНИНГ ҒОЗГА ЖАВОБ БЕРГАНИ
Деди Ҳудҳуд: сув сени хуш айламиш,
Хуш надир, жонингни оташ айламиш.
Сув аро уйқу элитмишдир сени,
Қатра сув сувдин жудо этмиш сени.
865 Сув керак юзи ювиқсизларга ул,
Сен ювиқсизсен, бориб, сув излагил.
Тобакай ул тоза сувдек бор-бор,
Ҳар ювиқсиз сувга бўлгайсен дучор?
ҲИКОЯТ
ДЕВОНАНИНГ ДУНЁ ВА ОХИРАТ ҲАҚИДА
АЙТГАНЛАРИ
Кимса бир девонадин сўрди савол:
Не эмиш ул икки олам чун хаёл?
Деди: бу икки жаҳон болову паст78
Қатра сувдир, бор эмас ул, йўк эмас.
Қатрайи сув бўлди аввал ошкор,
Қатрада акс этди сўнг нақши нигор.
870 Ҳар неким сув эрди, кўр охир ҳисоб,
Гар темирдин эрса ҳам бўлди хароб.
Борму бир нарса темирдек қаттиқ ул?
Боқ, ўшал ҳам сув била ҳосил бўлур.
Ҳар неким ул авали сув эрди, бас,
Охири тупроқ бўлиб, топгай абас.
Сувда кўргайму киши сабру қарор?
Сувда тургайму иморат устувор?
КАКЛИКНИНГ УЗР СЎРАГАНИ
Келди каклик сўнг, хиромон келди ул,
Солланиб, сармасту хандон келди ул.
875 Чун шафақ тўнли, қизил минқор эди,
Қонга тўлган кўзлари ҳушёр эди.
Маскани гоҳ чўққи эрди, гоҳ камар,
Гоҳи тиғ олдида ожиз бош эгар…
Деди: конлар бошида парвонамен,
Лаъли гавҳар ишқи бирлан ёнамен.
Ул сабабдинким кезармен тоғу тош,
Гавҳарим тепмоққа айлармен талош.
Урди ўт жонимга гавҳар оташи,
Хуш дурур жонимни бундоқ ўрташи.
880 Ҳар сафар бошин кўтарса оташ ул,
Кўнглим ичра тошларимни хун қилур.
Боқки, оташ тошни ҳам хун айлагай,
Таъсир этгай-да, дигаргун айлагай.
Бас, асири тошу оташмен мудом,
Бенаводирмен, мушаввашмен мудом79.
Ўртаниб бундоқ, ютормен реза тош,
Сўнгра ухлармен қўйиб тош узра бош.
Эй ёронлар, бўйладир ҳолим менинг,
Бир кўринг, не тийра аҳволим менинг.
885 Улки тошга бош қўйиб, тош чайнагай,
Борму ҳожат, не учун жанг айлагай?
Қатма-қатдир дилда дарду ғамларим,
Тортадир тоғларга ишқи гавҳарим.
Кимга хуш гавҳардин ўзга бир вақо,
Илкидин кетгай