МАНТИҚУТ-ТАЙР. ШАЙХ Фаридуддини Аттори Нишопури
малъун, лаънати.
Юз қаро бўлди, деди: эй бениёз,
Сен мени хор этма, корим ўнгла боз.
Ҳақ таоло деди: эй малъуни роҳ,
Ҳам халифа Одам ул, ҳам подшо.
140 Сен боқиб Одамга, ўртансанг бугун,
Эртага ўт ичра ёнгайсен бутун.
Жузв Кулл бўлди кириб жисм ичра жон,
Кимса бўйла тилсим этгайму аён?
Жон баланд эрдию тан паст эрди, хок,
Бас, қовушди хоки пасту жони пок.
Паст, баланд бундоқ қовушди ёр бўлиб,
Одамий келди ажиб асрор бўлиб.
Воқиф эрмас кимса, не асрор ул,
Ҳар гадонинг кори эрмас кор ул.
145 На билолдик, на таний олдик уни,
На кўнгиллардин нари солдик уни.
Баски хомушликдин ўзга роҳ йўқ,
Бир нафас чекмоққа ҳадди оҳ йўқ.
Кўрдилар денгиз юзини, сатҳини,
Кўрмади бир кимса лекин қаърини.
Ганж денгиз қаърида тилсим ҳануз,
Кутмагил, тан отли ул тилсимни буз.
Бузсанг ул тилсимни, ганж пайдо бўлур,
Кетса тан, жон ҳам сенга пайдо эрур.
150 Сўнгра жонинг ўзга тилсим бўлгуси,
Ғайб етиб жонингга, жисминг бўлгуси.
Бўйлаким йўл юр-да, поён истама,
Бўйла бир дардингга дармон истама.
Баҳри бепоёндир улким, қанчалар
Бўлдилар ғарқ, кимсадин йўқдир хабар.
Бўйла денгиздирки, баҳри аъзам ул,
Олам унда зарра, зарра олам ул.
Олам эрса зарра, боис қудрати,
Зарра олам эрса, боис ҳикмати.
155 Оламинг мўъжаз пуфакдир баҳраро,
Заррани ҳам бир пуфак бил мутлақо.
Зарраву олам агарда маҳв ўлур,
Баҳр аро икки пуфакча кам бўлур.
Кимса билмас, шу буюк баҳри амиқ
Ичра тош пора азизми ё ақиқ?
Ақлу жону дил ва динни бойладик,
Лек камолин зарра билдик, билмадик.
Юм даҳонинг, сўрма аршу курсини,
Баски йўқ билмоққа имконинг уни.
160 Битта қил олдида ақлинг нотавон,
Жоиз эрмасму басе юмсанг даҳон.
Битта зарра олдида лолсен тамом,
Борму боз сўрмакка ҳожат, вассалом.
Не эмиш кўк, бош эгиб ул пойдор,
Беқарорликка мудом этмиш қарор.
Чарх истарки, бу сирни англасин,
Улки саргардон эса, не англасин.
Буйла ҳол бирла нечук султондир ул,
Баски бундоқ зору саргардондир ул.
165 Кўйида саргашта, билмас қайдадир,
Парда узра пардадирким, пардадир.
Бўйла саргардонлик ичра ҳар замон,
Не билур ул парда ичра не ниҳон?
Чарх уриб лек орзуйи оташдадир,
Шул эшик атрофида саргаштадир.
Пардайи роз чун очилмасдир анга,
Пардайи асрор очилгайму сенга?
Кори олам бўйлаким ғайрат эрур,
Ҳайрат узра ҳайрату ҳайрат эрур.
170 Ҳар замон йўл янги поён ичрадир,
Халқ боқиб, ҳар лаҳза ҳайрон ичрадир.
Йўлчига йўл не кўрингай, шунга боқ,
Ким йироқ кўргай уни, кетгай йироқ.
Бениҳоятдир, адоғи йўқ унингн,
Беададдирким,