Aforizmalar. Иоганн Вольфганг фон Гёте
Kredi gerçek tediyat ile oluşturulmuş güvenirliliğin bir ideasıdır.
223 Her malvarlığı hantal bir olgudur ve hakkında şu şekilde karar verildiğinde iyidir. Ne incerta sint rerum dominia.5
224 Tarihçi her şeyi, bir şeye bağlayamaz, bağlamamalıdır da. Matematikçiler de bilmez, mesela 1770 yılında görünen ve beş veya on bir sene de bir gelmesi beklenen kuyruklu yıldızın neden hala görülmediğini.
225 İster geçmiş, ister şimdiki zaman, ister gelecek olsun ‘tarih’ için de, ‘doğa’ için de, her türlü ‘esas’ için de aynı şey geçerlidir. Ciddi olarak ne kadar derine dalarsanız o denli büyük sorunlarla karşılaşırsınız. Korkmayan, cesurca üzerine yürüyen, yetiştiğini, aydınlandığını hisseder.
düşünmek ve yapmak
226 Bilgelik sadece gerçekte mevcuttur.
227 Tanrı ve doğadan aldığımız en yüce olgu yaşamdır, dümenin kendi etrafında yaptığı dur durak bilmeyen dairesel hareketi; yaşamı sarıp sarmalama dürtüsü her birimizin içinde doğuştan mevcuttur, ancak bu dürtünün tabiatı bize ve diğerlerine bir sırdır.
228 Yukarıdan etki eden varlıklardan aldığımız ikinci lütuf yaşanmış olan, idrak ve canlı-hareketli Monas’ın dış dünyanın çevresine müdahalesidir. Bu sayede kendini içsel olarak sınırsız, dışsal olarak da sınırlı idrak eder.
229 Üçüncü unsur olarak da, bizim dış dünyaya karşı icraat ve faaliyet, kelime ve yazı olarak sunduğumuzdur; bu bizden çok dış dünyaya ait bir oluşumdur ve bu yüzden de bizim yapabildiğimizden çok, dış dünyanın üzerinden kendisini ifade edebilir. Ancak kendisinin de farkında olabilmesi adına bizim tecrübemizden olabildiğince çok alması gerektiğini bilir. Bu nedenle genç başlangıçlara, eğitimin basamaklarına, yaşam detaylarına, anekdot ve benzerlerine bu kadar açız.
230 Bu dışa yönelik etkiye hemen bir tepki oluşuyor, sevgi bizi desteklemeye, nefret ise bizi engellemeye çalışıyor. Bu çelişki yaşamda da aynı kalıyor, çünkü insan aynı kalıyor, beraberinde yakınlık veya antipati duyduğu her şeyle birlikte.
231 Dostların bizimle, bizim için yaptıkları da bir yaşanmışlıktır; çünkü kişiliğimizi güçlendirir ve ilerletir. Düşmanların bize karşı yaptıklarını ise tecrübe etmiyoruz, sadece algılıyor, reddediyor ve kendimizi ona karşı koruyoruz. Dona, fırtınaya, yağmura, kötü havaya karşı veya dışarıdan gelmesi beklenen başka zararlara karşı korunduğumuz gibi.
232 Faal doğadan açığa çıkmamış ve yine yaşama iyilik olarak dönmeyecek, her yaşam anında muhtelif döngülerle, sonsuzca oluşan ve yok olan düşüncelerle, dünyaya pek yarar sağlanamaz.
233 Canlı, maharetli, pratikte daima doğrudan hedefe yönelik işleyen akıl yeryüzündeki en harika şeydir.
234 Bütün pratik insanlar dünyayı kolay yaşanır hale getirmeye çalışır; düşünürler ise kolay düşünülür halde isterler. Her biri bunu ne kadar başarır, siz karar verin.
235 Bilmek yeterli değildir, uygulamak da gerekir; istemek yeterli değildir, yapmak gerekir.
236 Neyin – nasıl yapılacağını aşağı yukarı bilebilmek için, kaç sene yapmamak gerekir!
237 İçsel etkinliğimin tümü bilinmeyen, sezilen bir kuralı kabul ederek onu dış dünyada bulmaya çalışan ve dış dünyaya sokmaya çalışan canlı bir deneme-yanılmaymış.
238 Taşı pereseye göre yerleştir, pereseyi taşa göre değil.
239 Aradıklarının nerede olduğunu bilselerdi aramazlardı.
240 Bir şeyin nerede olduğunu bilebilmek için, onu bulmuş olmanız gerekir.
241 Anlamadığınıza sahip değilsiniz.
242 Düşünmek bilmekten daha ilginçtir, ama seyretmekten değil.
243 Basit seyir, dünyevi şeylere doğru bakış, genel insan aklının mirasıdır; için ve dışın safi seyri çok nadirdir.
244 Kimisi pratik anlamda, fiiliyatta açığa çıkmaktadır; kimisi de simgesel, bilhassa matematikle, sayılarla ve formüllerle, konuşmayla, öz kaynaklı, mecazi, dehanın edebiyatı olarak, insan aklının deyimselliğinde açığa çıkar.
245 Doğa kendisine o kadar özgürlük tanımış ki, bizim onu bilgi ve bilimle algılayabilmemiz veya onu köşeye sıkıştırabilmemiz imkânsızdır.
246 Kendim kurtarmak için, bütün mevcudatı birbirinden bağımsız olarak seyrediyorum ve onları zorla yalıtmaya çalışıyorum; sonra onları korelatlar olarak seyrediyorum ve onlar nihai bir yaşam olarak bağlanıyorlar. Bunu özenle doğaya mâl ediyorum; ama en yeni, etrafımızda hareketlenen, dünya tarihi bağlamında da bu bakış açısı verimlidir.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «Литрес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на Литрес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.