Bozkırın Sesi: Tölögön Kasımbekov. Анонимный автор
sonraki eserlerde, Dede Korkut’ta da ayrıcalıklı yerini koruyan kadının bu romandaki temsilcisi gibidir Kurmancan. “Yaşına rağmen, henüz ihtiyarlığın karşısında başı dimdikti. Hala güzelliğinden hiçbir şey kaybetmediğini görüyor ve onunla gurur duyarak etrafında fır dönüyordu. Gerçekten Kur-mancan Datka taş bebek gibiydi. Beli hala ince, göğüsler ise kabarık duruyordu.”20
Tarihi roman özelliği taşıyan Kırılan Kılıç romanında da çok sayıda karakter vardır. O karakterleri birbirine karıştırmadan, uyum içinde yazmak sadece usta kalemlerin başarabileceği bir beceridir. Tölögön Kasımbekov bu eserinde tarihi olayları anlatırken çok sayıdaki tarihi karakterleri başarıyla yansıtabilmiştir. Tarihî romancının tarihsel gerçeklik içerisinde yer almayan kahramanları yaratma hakkı da vardır. Bu kahramanlar olayların akışına göre romanın içerisinde yer alabilirler.
Yazarın Yarattığı Karakterleri Şu Şekilde Sınıflandırabiliriz:
• Hanlar: (Alim han, Şerali han, Hüdayar han, Mala han, Sultan Seyid han, Nasirdin han, İshak (Bolot)
• Biyler: (Narboto biy, Esenbay biy, Karabek biy, Cangaraç biy, Ümötaalı biy, Osmon biy, Abil biy)
• Bekler: (Abdıldabek, Nasirdin bek, Sultanmurat bek, İbragim bek);
• Aatalıklar: (Nüsüp, Musulmankul, Alımkul)
• Datkalar: (Acıbay datka, Şer datka, Narmambet datka, Alımbek datka, Kurmancan datka)
• Yiğit ve Bahadırlar: (Almambet, Taşpalvan, Bek-nazar, Taşkalle, Eşim);
• Hanımlar:(Carkan hanım, Karakaş hanım, Kunduz hanım);
• Satkınlar:(Şadı-ınak, Kasım binbaşı, Niyaz kuşbegi, Abdurahman);
• Münüşkördün (Kuşçuların): (Sarıbay)
• Çiftçi: (Tenirberdi);
• Müminler: (Madalı, Kulkişi).
Aşağıda Romandaki Karakterlere Kısaca Değinildi.
Abdulaliz Cellat: Hokand hanının en iyi son asker başçılarından biri, cellat başçısı. Fayzabad’daki savaşta İshak’ın askerleri onun kellesi alırlar.
Abdulmomun Şaybani: Han soyundan. Buhara hükümdarı, Özbek hanı susturup, Fergana’yı kendi topraklarına alıp giderken eşkıyaların elinde can verdi.
Abdıldabek: Alımbek ile Kurmancan’ın oğlu. Padişahlığın Rusya’nın kolonicilik politikasına karşı savaşı yolunda gitmediği için vatanında ayrılmak zorunda kalmış ve orada hayatını kaybetmiştir. Yüreğimi ana vatanıma götürün sözü halk içinde efsaneye dönüşmüştür.
Abdımomun Bek: Taşken beyi. Asan Moldo’nun oğlu İshak’ı yetiştirerek güvenilir bir yaver yaptı. Kutluk seyit Şer datka Alim handın soyuna mirasçı ararken İbragim-Bolotla karşılaşıp onu isyana başçı yapacakken küçülmeye devam eden hanedan buna karşı çıkar. O Taşken beyinin evinde İbragim Bolot’a çok benzeyen bir delikanlıyla, Asan oğlu İshak, ile karşılaşır. Abdımomun Bey’in evi kader için çok önemli bir mekân haline gelir.
Abdırahman Abtabaçı: Muslumankul’un oğlu, mal sahibinin eline su döken adam. Kudayarhan’ın kayınçosu, abtabaçı mesleğinde hanın yanında bulunup, babası Muslumankul’un öldürüldüğünü kendi gözüyle görmesine rağmen siyasi işinden geri çekilmedi. Yetenekli siyasetçi, kol başçı mevkisine yükselen, dereceli iş sahibi, Kırgız Kıpçak soyunun üyesi. İsyan sırasında birkaç kez mevki değiştirerek halka zorluk çıkaran kişidir.
Abil Karaş Oğlu: Saruu soyundan, Aksı’daki Karaş Bey’in oğlu, yeni yetme olduğu zamandan beri siyasete karışıp, siyasetin şarabın içenlerden biri. Bunun yanında ulusunun namusunu koruyan, adaletli kararları ve sivri zekâsıyla okurları bir hayli şaşırtır. Abil Biy’in tasviri Tölögön Kasımbekov’un karakterleri arasında eşi benzeri olmayan bir karakter.
Abusatar Kalfa: Amir Nasurulla’nın elçisi.
Acıbay Datka: Hokand hanlığına gençliğinde karışmış, Talas’taki halk başçılardan biri. Şerali’nin babası Âlim han tarafından mülkü kıskanma sebebiyle öldürüldüğünde kardeşini çocuklarıyla beraber Ordo’dan çıkardı. Şerali’yi terbiye ettiği öz dayısı.
Hazreti Şeyhülislam Sagizade: Ordo’da din görevlilerinden biri ve aynı zamanda güvenilir bir adam. Alımbek datkanın idamına katılır fakat bunu habersiz olarak yapar.
Ayzada: Camgırd’n kızı, Temir’in hanımı, Tenirberdi’nin gelini. Temir ordodo öldüğü için genç yaşta yalnız kaldı. Sonradan Er Eşim ile beraber kaçarak ikinci kez evlenir ama yine yalnız kalır.
Ak Erke: Kazak kızı, Er Eşim’in annesi, Ayzada ile Er Eşim kaçtığı sırada onların evliliği için nikâh şahitliği yaptı.
Akboto Biy: Rahimbiy’in oğlu, Saruu soyundan. Hokand hanlığının Kocent vilayetinin başçısı.
Akbalban: Abdılda’nın can dostu, onunla her daim beraber olup, Ogan’a kadar gidip dostunun yüreğini ana vatanına getirerek gömdü.
Akimbay: Asker başçı.
Akmatkul: Köldöy’üm Küçük oğlu.
Aleksandr II: Çarlık Rusya imparatoru. Rus askerlerinin saygı duyduğu devlet başçısı.
Alike Palvan: Yiğit bir adam.
Alim Han: Hokand’ın birinci hanı. Narboto biydin oğlu, 1801 yılında han ilan edildi. Hokand ordusunun siyaset birliğini toplayan önemli biri.
Almambet: Musulmankul’un sütkardeşi, güçlü ve cengâver biri. Siyasetten anlamayan, ulusunu koruyan yetenekli bir karakterdir.
Alımbek Datka: Asanbay Bey’in oğlu, hanın veziri, sonraki zamanlarda Andican Oş’un Bey’i, datka(kadı) siyasetçi. Kurmancan datkanın eşi. Hokand hanlığına ve Andican’a çok faydası dokunmuş bir insan. Hokand hanlığında çıkan isyandan ötürü kitapta Çoton tarafından öldürülüyor. Tarihte ise iki ölüm ihtimali söz konusudur. Her türlü Hokand hanlığının siyasi kurbanlarından biri.
Alımkul Atalık: İmam Alımkul. Hokand hanlığının yetenekli komutanlarından. Rus askerleri gelirken Taşkent etrafına Rus askerlerine karşı direniş sergilemişti. Savaşta kendi ordusunun içindeki bir hain tarafından öldürüldü.
Amir Temir Körögön: Devleti tekrar toplayan, Temirlan unvanına sahip olmuş önemli komutanlardan biri. Altınbeşik soyunun en eskilerinden.
Arkar Koco: Şaa hanımın eşi, İbragim Bey’in damadı, Bolot Bey’in eniştesi.
Atakul Baatır: İshak’ın yanında bulunan cengâverlerden biri, asker başı. İshak’a karşı çıkar fakat sonunda onunla barışıp Ruslar ile anlaşmaya gönderir. Atakul dönüş yolunda kendi kendini vurarak intihar eder.
Aşır: Şerali han tahta
Kasımbek, a.g.e., II, s. 324.