Атыыһыт Кырбаһааҥкын. Дабаччыма
сиригэр сахалар хаһан кэлэн олохсуйбуттарын чуолкайын үгүстэр билбэттэр. Ол гынан баран бу муус-хаар дойдуга киин соҕуруу сирдэртэн көһөн кэлбиттэрин араас үһүйээннэртэн, кэпсээннэртэн удумаҕалаталлар. Бука мындыр, сытыы өйдөөх дьон кэлэн бу уустук айылҕаҕа олорон ууһаан-тэнийэн бардахтара…
Дьэ ол туһунан бүгүн Ньукулай атыыһыт доҕорун, сүбэһитин, суруксутун Үстүүн Атылааһаптыын олох-дьаһах уонна быйылгы оттооһуҥҥа күүлэйи тэрийии туһунан сүбэлэһэллэр.
Маҥнай кэпсэтиилэрэ дьиэ-уот тутуутун кыһалҕаларын диэки иэҕилиннэ.
– Дьэ, Үстүүн, үөлээннээҕим, бу тус хоту олохтоох омуктар ити хантан билэннэр балаҕаннарын үрэх, сыһыы халдьаайытыгар, күн үчүгэйдик көрөр өттүгэр туталлара буолуой? Аны балаҕаннарын арҕаа өттүгэр оІостоллор, үүт уурар умуһаҕы хаҥас диэкинэн, дьиэ күлүк өттµнэн тахсарын курдук хаһыналлар, – Ньукулай киһитин диэки хайыһар.
– Адьас сөпкө этэҕин, арааһа итинник мындырдаан оҥоһууну биґиги өбµгэлэрбит соҕуруу эҥээртэн кэлэллэригэр илдьэ кэлбит буолуохтарын сөп, – Үстүүн аҕыйах сµµмэх бытыгын тарбаҕын төбөтµнэн имэрийтэлиир, – итинник дьаһаныы дьаҥ-дьаһах, ордук сэллик ыарыы кинилэр дьиэлэригэр тµбэһиэх ыалдьыттаабатын туһугар кыһаннахтара. Аны бу кэлин аҕыйах сылтан бэттэх ньэчимиэни үүннэрээри сыыры батыһыннара соҕуруу тэллэҕинэн ыһар буоллулар. Ити кинилэр кµн уотун сылааһын күүскэ туһанаары толкуйдаан таһаарбыт буолуохтаахтар.
– Дьэ, дьикти диэтэҕиІ. Бу барахсаттар сир анныгар баар чэҥ мууһу чопчу билэн оннук гыннахтара.
– Билэн-билэн, сииги тутар өбүгэ үгэстэрин былыргыттан тиһэн илдьэ сылдьар буолан бэйэ омуктуу толкуйдууллар.
– ?
– Аны маны иһит, – Үстүүн урут ханна эрэ аахпытын өйдөөн кэлэн кэпсээнин салгыыр,– өбүгэлэрбит урут бэл өрµс кытыытынааҕы, эбэтэр арыыга үүнэр дулҕаны уонна ходуһа талаҕын «сииги тутар» диэн тыыттарбат, кэттэрбэт этилэр.
– Оо, тоҕо бэрдэй. Дьэ, доҕоччуок, аны бэйи, быйылгы күүлэйбитин хайдах тэрийэбит? Ол туһунан туох этиилэрдээххиний? Тэрээһиннээхтик ыытар инниттэн эрдэттэн иҥэн-тоҥон былааннаныахпытын наада, – Ньукулай кэпсэтии онотун атыІІа хайыһыннарар, – ол кэнниттэн Даарыйаны кытта сөҥнөһүөхпүт, кини хайаан да этиилэрдээх буолааччы.
– Кырдьык, эрдэттэн торумнуур ордук. Урут үс сыллааҕыта Томторго уонна ол иннинэ СордоІнооххо тэрийэ сылдьыбыттаахпыт. Онуоха ити олохтоохтортон син элбэх киһини кытыннара сатаабыппыт да сорох тэйиччи сылдьар отчуттары сиэрин ситэрэр гына хаппатахпыт. Суол-иис куһаҕана уонна ыраахтара моһуоктаабыта. Мин өйдүүрбүнэн онно Томтортон Кырыы Дьарааһын, Бэрт Бүөтүр, Уус Миитэрэй, Бииктэр Мөлөкүүрэп, Хоточчу Хотуоһап, СордоІноохтон Уйбары Уйбаан, Силип Сэмэн, Суптуус Охонооһой диэн охсооччулар кунай хотуурдаахтары иннилэригэр түһэрбэккэ аҥаардастыы аатырбыттара…
– Оо, хата өйдүүрүІ да бэрт эбит. Ол кыттыбыт дьону быйыл эмиэ барыларын кытыннарыахха наада, – Ньукулай сэргэҕэлээн