Яхьядынъ яшав бактысы. Жизненная судьба Яхьи. Альберт Яхьяевич Тамакаев
он-он бес ясына толады. Балалай ызанда юрген тракторлардынъ сабанларынынъ артына олтырып, куьн узагы кырда куллык этеди.
Куьн артыннан санавлы куьн оьтип, колхозда ислеп, трудодень йыяды. Йылдынъ ызында соларды аслык кебинде алады. Баладынъ муьшелери, кылыгы куллыктан катады. Рамазан десенъ де, мал асырап, пишен шалып, ат егип ер айдап, аслык эгип улына ярдамын аькелип турады. Заман бир еринде карап турмайды, бир куьнлердинъ бирисинде Рамазан каты авырыйды. Яхьяды касына шакырып оьсиетин де айталмай, капылыстан оьледи. Яхья балалай кыйналып келген аьдем.
Атасынынъ оьлуьви он-он бес ясындагы балады састырады. Рамазан коьзин каты япканлай, онынъ ян досы Ханий бир баска элден келгендей туьрленеди. Баьленше кардашлары, аьптелери Ханийдинъ уьйине асыгыслы келедилер. Биреви иргеде илинген биялады, баскасы аслыкты яратаган кол туьйрменди алып кетеятыр. Казан аякларды, шелеклерди, элеклерди, баьри болган затларды кардашлары алып кетедилер. Кеште, он-он бес ясындагы, бели катпаган бала Яхья ызаннан келгенде, тувар авлада бир малдынъ тыпырдаганын эситип барады. Барса, Ханийдинъ бир кардашы баьри малларды да аькеткен, эндиги ызгы кунажынды да аькетпеге деп келген экен. Яхья тез эсин йыйып, корадан мал азбарына каргып туьседи де, колына сенекти алып Ханийдинъ кардашынынъ коькирегине тускайды. «Аькетип кунажынды алган еринъе байла!», – дейди ол. – Меним йойытаяк затым йок! Аьли сени оьлтирсем де оькинмеекпен. Эситесинъ ме мени?!» – деп сынын катырып, азбардан Ханийдинъ кардашын кувады.
Сол кеше калган сынъар бир кунажынды айдап алып Яхья атасынынъ аьптеси Кеусарга келеди. Бир ямпик уьйдинъ ишинде, кыстынъ зыкырдаган сувык заманында Яхья ерге тобан тоьсеп Кеусардынъ яслары Али, Даут эм Рашит пен койынласып ятадылар.
Яшавда кайдай кыйынлыкты да коьрген Кеусар аданасынынъ баласын оьзиндикиннен баска коьрмейди. Сосы яслар яшавда коьп кыйынлыкларды бирге коьширедилер.
Заман тап Кобандагы сувдай агады. Соннан бери коьп йыллар озып кетедилер. Яслар оьсип йигит боладылар. Бас деп Али уьйленеди, сонъ Яхья, Даут эм Рашит кенжепайлары. Суьйтип, басланган Эркин-Юрт авылында Яхья Тамакаевтинъ авыр яшавы.
– Сарытай Курелов Яхьядынъ алал досы —
Бир мынъ тогыз юз токсан биринши йылда мен Черкесск каласында «Ленин йолы» газетасында ислейтаган эдим. Сол йылларда бир куьнлердинъ бирисинде, калай болса да иске алданып, мен кеш калып олтырдым.
Сол йыллардагы бас редакторымыз Мурадин Имам-Азем улы Биюков (яткан ери еннетли болсын) мени коьрип, мага: «Сен поездке кешигип калдынъ да!» – деп мени, асыктырды. Мен де бир баслаган макаламды туьбине еткерип, асыгыслы йолга шыктым. Шыксам шыгайым, автобус туратаган остановкада бир таксист мага: «Яхьяевич!» – деп кышкырды. – «Не аьлеметти-ав!» – деп, мен де сейирсиндим. Оьзимше, «Ким мени биледи экен?» – деп те шеклендим.
Ама ювыклап таксидинъ касына келгенде, тап бир меним атамга усаган аз-маз шал бас шашлары агарган орта ясындагы кисиди