Төңкеріс. Пиесалар. Қайыркелдi Руспаев
оқи бастайды) Отандастар! Сіздердің қандай ауыр жағдайда отырғандарыңызды біз жақсы білеміз. Мына азық-түлік, дәрі-дәрмекпен жүрек жалғай тұрыңыздар, біз күнде осындай көмек көрсетіп отырамыз. Қала біздің мықты қоршауымызда, экстремисттердің бірі де қашып құтыла алмайды. Біз оларға күнде елші жіберіп сіздерге бостандық берілсін деген талап қоюдамыз, бірақ бүлікшілер әзірше біздің сөзімізге құлақ асып отырған жоқ. Біз бұл бүлікті қантөгіссіз басуға тырысып бағудамыз, алайда, көпке соза да бере алмаймыз. Жақын арада біз қаланы азат етеміз, ал әзірше сабыр мен төзімділікке шақырамын. Сіздер жалғыз емессіздер – біздің бүкіл халқымыз, бүкіл республикамыз сіздермен бірге. Жалынды сәлеммен, Республика Президенті.
Күзетшілер қайтып келеді, жеңінде «кезекші» деген жазуы бар біреуі тұтқынның қолындағы қағазды жұлып алады. Күзетшілер жерде жатқан қағаздарды жинай бастайды.
Кезекші. (қағазға көз жүгіртеді де) Бұның бәрі бос әңгіме! Президент ештеңе тындыра алмайды. Тындырса бәлен күн өтті емес пе – неғып жатыр? Оның бұл сөзіне сенбесеңдер де болады. (күзетшілер қағаздарды жинап алып, бір-бірімен дабдырлап сөйлесіп, күлісіп кете барады)
Мария. (тағы да сандырақтап) Ваня! Әй, Ваня деймін! Қайда кете бересің? Кел мұнда, жақында! Неге сен менімен сөйлескің келмейді? Әлде сен бізді кәпір деп жоламай жүрмісің? Бірақ мен сенің анаң емес пе едім! Әлде бұл сөз сен үшін мағынасын жоғалтқаны ма? А?!
Кезекші қайтып оралады. Оның соңында Жамал, Гүлнәр және Берік келеді. Жаңадан келген тұтқындар жан-жақтарына тіксіне қарайды.
Кезекші. (Мария мен Ларисаның жанына келіп) Новиковтар сендермісіңдер?
Лариса. Иә, біз. (Жамал мен Гүлнәрді көріп) Жамал тәте! Гүлнәр! (шыдай алмай жылап жібереді)
Жамал. (оның жанына отыра кетіп басын сипайды) Жылама Лариса, жә, жылама. Бәрі де жақсы болады. (қыздың көз жасын сүртіп) Мамаңа не болған?
Лариса. (өксігін баса алмай сөйлеседі) Міне… ауырып қалды… жүрегінің талмасы ұстады… енді көбіне… осылай ес-түссіз жатады… сандырақтай береді… Ваняны шақырумен болады. Су сұрайды.
Мария. Лариса! Қызым! Су әкеліп берші. Сондай шөлдеп жатқаным! Өтінемін, су әкеліп берші…
Лариса. Міне, су сұраумен болады… қайдан аламын мен оны! Кішкентай балалардың өзіне бермейді.
Жамал. Мария! Әй, Мария! Сен мені естіп тұрсың ба? Мен Жамалмын ғой!
Мария. А-а… Жамал? Сен… сен…
Жамал. Иә, менмін ғой! Міне, Гүлнәр да, Берік те жанымда.
Гүлнәр. Саламатсыз ба, Мария тәте.
Мария. А-а… Гүлнәр… амансың ба? Сен Ваняның қайда жүргенін білмейсің бе?
Гүлнәр. Ж-жоқ… білмеймін. Мен оны осы күндері көрген жоқпын. Ол… ол… оның қолы бос емес… қолы тимейді.
Берік. (ол да жақындап келеді) Саламатсыз ба, Мария Петровна.
Мария. А… Берік? Амансың ба… (Жамалға басын бұрады) Бұл қалай, Жамал?
Жамал. Міне, әлгі шейх, ең үздік мұсылман, бізді кәпір деп осында қамады.
Мария. А… Асқар ше?
Жамал.