Прыгоды ўдалага салдата Швейка. Яраслаў Гашак
ён, устаючы.
– Супакойцеся, шаноўны…
– Гэта жульніцтва! – упарта крычаў госць. – Вы ашукалі мой давер.
– Пане, – сказаў фельдкурат, – вам, несумненна, пойдзе на карысць перамена паветра. Тут занадта душна. Швейк, – крыкнуў ён у кухню, – гэтаму пану прыйшоў час выйсці на свежае паветра.
– Асмелюся далажыць, пан фельдкурат, – пачулася з кухні, – я гэтага пана ўжо адзін раз выкідваў.
– Паўтарыць! – прагучаў загад, які быў выкананы хутка, імкліва і крута.
– Добра, што мы адчапіліся ад яго, пакуль ён не паспеў наскандаліць. У Малешыцах жыў адзін карчмар. Грамацей, які на ўсе выпадкі жыцця меў выслоўі са Святога пісьма, і, калі ён часам некага лупцаваў, то заўсёды прымаўляў: «Хто шкадуе бізуноў, той ненавідзіць сына свайго, а хто каго любіць, той таго чубіць. I своечасова. Я табе пакажу, як біцца ў мяне ў карчме!»
На свеце існуе нямала настырных людзей, да якіх належаў і пан, двойчы выкінуты з кватэры фельдкурата. Толькі згатавалі вячэру, як нехта пазваніў. Швейк пайшоў адчыніць, неўзабаве вярнуўся і далажыў:
– Ён зноў тут, пан фельдкурат. Я пакуль што замкнуў яго ў вашым пакоі, каб мы маглі спакойна павячэраць.
– Нядобра ў вас атрымліваецца, Швейк, – сказаў фельдкурат. – Госць у дом, бог у дом. За даўнім часам на баляванні прыводзілі пачварных вырадкаў, каб яны забаўлялі застолле. Прывядзіце яго сюды, хай ён нас пазабавіць.
Праз хвіліну Швейк вярнуўся з настырным панам. Пан панура глядзеў перад сабой.
– Сядайце, – ветліва прапанаваў фельдкурат. – Мы якраз канчаем вячэру. Толькі што елі амара і ласося, а цяпер будзе яечня з шынкай. Чаму нам не баляваць, калі ёсць яшчэ людзі, якія пазычаюць нам грошы?
– Спадзяюся, я тут не для жартаў, – вымавіў пануры пан. – Я тут сёння ўжо ў трэці раз. Спадзяюся, што цяпер усё высветліцца.
– Асмелюся далажыць, пан фельдкурат, – заўважыў Швейк, – гэта ж сапраўдная гідра! Зусім як Боўшак з Лібні. Васемнаццаць разоў за вечар яго выкідвалі з піўной «Экснер» і кожны раз ён вяртаўся, быццам бы люльку забыўся. Ён лез у вокны, дзверы, праз кухню, цераз сцяну ў піўнуху, праз склеп да стойкі, дзе наліваюць піва, і, відаць, спусціўся б праз комін, калі б яго не знялі са страхі пажарныя. Такі быў настырны, што мог стаць міністрам або дэпутатам. Ну, далі яму дыхту як належыць.
Настойлівы пан, нібы не дбаючы таго, пра што ішла гаворка, упарта паўтараў:
– Я хачу ўрэшце высветліць справу і прашу мяне выслухаць.
– Гэта вам дазваляецца, – сказаў фельдкурат, – гаварыце, шаноўны. Гаварыце, колькі захочаце, а мы пакуль працягнем нашу гулянку. Спадзяюся, гэта не будзе вам замінаць расказваць? Швейк, нясіце на стол!
– Як вам вядома, – сказаў упарты пан, – зараз лютуе вайна. Я пазычыў вам гэтую суму да вайны, і калі б не вайна, то я не настойваў бы на выплаце.
Ён выцягнуў з кішэні свой нататнік і працягваў:
– У мяне ўсё запісана. Надпаручнік Яната быў мне вінен семсот крон і, не дбаючы ніколькі пра гэта, асмеліўся загінуць на фронце. Паручнік Прашак трапіў у палон на рускім фронце, а вінен мне быў дзве тысячы крон.