Diagnoza dysleksji Najważniejsze problemy. Отсутствует
w kontekście, a tak jest w przypadku tekstu, czytane są w czasie krótszym i z mniejszą liczbą błędów niż przypadkowo zestawiona lista wyrazów [Rocławski, 1995; Ober i in., 1998; Krasowicz-Kupis, 1999; Sochacka, 2004]. Dzieje się tak ze względu na to, że czynnikiem korzystnie wpływającym na tempo czytania jest rozumienie treści. Podobnie litera występująca w wyrazie jest szybciej rozpoznawana niż ta sama litera ulokowana wśród innych, zestawionych przypadkowo [Just, Carpenter, 1980, za: Kurcz, 1992]. Porównanie czytania listy słów naturalnych i sztucznych również pokazuje, że te naturalne czytane są znacznie szybciej. W tym przypadku przyczyny są jednak bardziej złożone, gdyż obejmują także odmienne sposoby (strategie) czytania, jak na przykład szybsze, bezpośrednie, wzrokowe rozpoznawanie wyrazów naturalnych i wolniejsze, fonologiczne dekodowanie pseudowyrazów.
Listy wyrazów naturalnych i sztucznych stosowane w badaniu powinny być dopasowane, to znaczy porównywalne. Należy podkreślić, że pseudowyrazy należy budować w szczególny sposób, to znaczy tak, aby naśladowały budowę fonologiczną i morfologiczną polskich wyrazów [Matějček, Bogdanowicz, 1995]. Najczęściej tworzy się je z przekształcenia wyrazów naturalnych, zachowując ich ogólny schemat, poprzez zamianę samogłosek lub spółgłosek położonych równolegle w parach wyrazów sztucznych i naturalnych. Przykładowo Eleni Morfidi i jej zespół [2007] zmieniali samogłoski w wyrazach naturalnych bez zmiany zasadniczej struktury słowa. Pary słów dobierali według wzorca: po 10 słów i 10 pseudosłów: CVCC, gdzie C to spółgłoski (consonant), a V to samogłoski (vowel ), na przykład song i seng; po 10 słów i pseudosów: CVCVC, na przykład magic i migic; po 10 słów i pseudosów: CVCCVC, na przykład garden, dinner i gerden, danner. Tak dobrane słowa o wzrastającej trudności ułożone były w czterech rzędach na kartce.
Wyrazy, zdania czy fragmenty tekstów służące do badania dostosowane są zwykle do wieku i poziomu kształcenia bądź też uszeregowane pod względem trudności. Zakłada się, że łatwy tekst może nie ujawnić trudności, a zbyt trudny zaciemnia istniejące problemy, czyniąc je trudnymi do zinterpretowania [Ober i in., 1998]. Niektórzy zwracają jednak uwagę, że dobrane do wieku czy zgodnej z nim klasy teksty mogą być zniechęcające dla dzieci słabo czytających, a ponadto utrudniają rozpoznanie, na czym polega trudność: czy dotyczy tempa, poprawności, czy innego aspektu płynności czytania. W takiej sytuacji uznaje się za pomocne i równie diagnostyczne posłużenie się tekstem łatwym dla dziecka. Dyskutowana jest kwestia, czy wskaźniki czytania łatwego i trudniejszego tekstu mierzą to samo. Niektórzy uznają, że teksty łatwe umożliwiają różnicowanie dzieci na podstawie tempa czytania, natomiast ograniczają możliwość traktowania takiego pomiaru jako predyktora rozumienia. Luise Spear-Swerling [2006] wykazała, że płynność czytania tekstów łatwych, odczytywanych poprawnie przez prawie wszystkie dzieci, badana w klasie III była istotnym wskaźnikiem również poziomu czytania ze rozumieniem, jakie te dzieci osiągały w klasie czwartej.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.