Kosmetologia t. 1. Отсутствует
kości w obrębie okolic twarzy połączone są ze sobą głównie za pomocą szwów (sutura). Między kośćmi tworzącymi szew znajduje się tkanka łączna. Wśród szwów możemy wyróżnić:
• szew prosty, zwany też gładkim – powierzchnie dwóch kości tworzących szew mają przebieg prosty (gładki); przykłady: szew międzynosowy (internasal suture) lub szew międzyszczękowy (intermaxillary suture),
• szew łuskowy – powierzchnie dwóch kości tworzących szew zachodzą skośnie na siebie; przykłady: szew łuskowo-sutkowy (squamomastoid suture) lub szew klinowo-łuskowy (sphenosquamous suture),
• szew piłowaty, zwany też prawdziwym – powierzchnie dwóch kości tworzących szew mają kształt zębów piły (lub wężyka generalskiego), dochodząc do siebie, uzupełniają się; przykłady: szew strzałkowy (sagital suture) lub szew jarzmowo-szczękowy (zygomaticomaxillary suture).
Poza szwami kości w obrębie czaszki połączone są za pomocą jedynego połączenia maziowego, jakim jest staw skroniowo-żuchwowy (temporomandibular joint). Oprócz wymienionych połączeń możemy wyróżnić jeszcze wklinowania (gomphosis).
Wklinowanie definiowane jest jako połączenie korzenia zęba z zębodołem (w szczęce i żuchwie).
W stawie skroniowo-żuchwowym powierzchnie stawowe na kości skroniowej utworzone są przez przedni odcinek dołu żuchwowego oraz guzek stawowy, powierzchnia stawowa na żuchwie utworzona jest przez głowę żuchwy wchodzącą w skład wyrostka kłykciowego. Cechą charakterystyczną tego stawu jest obecność krążka stawowego, pogłębiającego powierzchnie stawowe oraz dzielącego jamę stawową na dwa oddzielne kompartmenty (przedziały). W stawie skroniowo-żuchwowym możliwe są ruchy w trzech kierunkach:
• opuszczanie i podnoszenie żuchwy,
• wysuwanie i cofanie żuchwy,
• ruchy boczne (żucie).
UWAGA!
Torebka stawowa stawu skroniowo-żuchwowego jest luźna, co umożliwia duży zakres ruchów, ale jednocześnie sprzyja możliwości i zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia zwichnięć w tym stawie.
1.2. Podział ogólny kości okolicy twarzy
Rycina 1.2.
Podział ogólny kości okolicy twarzy.
1.3. Opis szczegółowy kości okolicy twarzy
1.3.1. Kość czołowa (frontal bone)
U osób dorosłych jest to kość pojedyncza stanowiąca górne ograniczenia kości okolicy twarzy. Kość czołowa powstaje z dwóch głównych punktów kostnienia, tzw. lewego i prawego. Punkty te zlokalizowane są w okolicach późniejszych guzów czołowych. U noworodka kość czołowa składa się z dwóch niezależnych części połączonych za pomocą szwu czołowego. Począwszy od 1,5–2. roku życia rozpoczyna się proces zrastania części prawej i lewej. Szacunkowo między 8. a 14. rokiem życia szew czołowy zanika (proces kostnienia szwu). Jednak u 8–10% populacji pozostaje on jako odrębna struktura anatomiczna – tzw. sutura metopica.
Kość czołowa składa się z czterech zasadniczych części: dwóch nieparzystych – łuski czołowej i części nosowej, oraz jednej parzystej – dwóch części oczodołowych (ryc. 1.3 i 1.4).
Rycina 1.3.
Czaszka z przyczepami mięśni widziana od przodu.
Źródło: według R. Aleksandrowicz, B. Ciszek, A. Krasucki, Anatomia człowieka. Repetytorium. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
W obrębie łuski czołowej możemy wyróżnić dwie powierzchnie: zewnętrzną i wewnętrzną.
Powierzchnia wewnętrzna łuski czołowej ma kształt wklęsły i stanowi ograniczenie przedniego dołu czaszki. Dzięki bezpośredniej bliskości graniczy z oponami mózgowymi pokrywającymi płat czołowy mózgowia. Do dwóch najważniejszych struktur anatomicznych leżących na powierzchni wewnętrznej należą: bruzda zatoki strzałkowej górnej (znajduje się w niej naczynie żylne pod postacią zatoki strzałkowej górnej) oraz grzebień czołowy (miejsce przyczepu sierpa mózgu).
Rycina 1.4.
Czaszka widziana ze strony prawej.
Źródło: według R. Aleksandrowicz, B. Ciszek, A. Krasucki, Anatomia człowieka. Repetytorium. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
Powierzchnia zewnętrzna łuski czołowej ma w części górnej kształt wypukły, w dolnej zaś bardziej płaski. Możemy na niej wyróżnić szereg struktur. Obustronnie, bocznie w stosunku do linii pośrodkowej ciała, w połowie wysokości kości znajdują się dwie wyniosłości będące, jak wcześniej wspomniano, niezależnymi ośrodkami kostnienia – guzy czołowe. Poniżej guzów czołowych nad oczodołami możemy dostrzec łuki brwiowe. Między łukami brwiowymi, tuż powyżej kości nosowych, leży spłaszczony obszar zwany gładzizną. Oprócz wymienionych elementów w obrębie powierzchni zewnętrznej łuski kości czołowej wyróżniamy:
• wyrostek jarzmowy (łączy kość czołową z kością jarzmową),
• kresę skroniową (stanowi górny brzeg przyczepu początkowego mięśnia skroniowego),
• brzeg ciemieniowy (łączy kość czołową z kością ciemieniową).
Strukturą wartą omówienia oddzielnie jest brzeg nadoczodołowy.
Brzeg nadoczodołowy stanowi górny brzeg oczodołu. W jego obrębie możemy zaobserwować dwa otwory/wcięcia:
• wcięcie/otwór czołowy (frontal notch/foramen) – zwykle leży bardziej przyśrodkowo od wcięcia/otworu nadoczodołowego, najczęściej zawiera gałąź przyśrodkową nerwu nadoczodołowego,
• wcięcie/otwór nadoczodołowy (supraorbital notch/foramen) – zwykle leży bardziej bocznie od wcięcia/otworu czołowego, najczęściej zawiera naczynia nadoczodołowe i gałąź boczną nerwu nadoczodołowego.
UWAGA!
Wcięcie/otwór czołowy i nadoczodołowy mogą przyjąć formę ubytku (czyli wcięcia) lub otworu w obrębie brzegu nadoczodołowego. W przypadku otworu gałęzie boczna i przyśrodkowa nerwu nadoczodołowego oraz naczynia nadoczodołowe są oddzielone mostem kostnym od brzegu górnego oczodołu.
W obrębie części oczodołowych możemy wyróżnić:
• dół gruczołu łzowego (zagłębienie w bocznej części sklepienia oczodołu, w którym leży gruczoł łzowy),
• dołek bloczkowy (dół dla kolca bloczkowego),
• kolec bloczkowy (miejsce przyczepu bloczka mięśnia skośnego górnego),
• wcięcie sitowe (wcięcie dla kości sitowej),
• brzeg klinowy (dla połączenia z kością klinową).
Ostatnią z omawianych części jest część nosowa. Leży najbliżej linii pośrodkowej, w pobliżu kolca nosowego i brzegu nosowego.
UWAGA!
Dzięki obecności w obrębie kości czołowej dwóch