Kosmetologia t. 1. Отсутствует
są niezwykle użyteczne w praktyce klinicznej.
Zgodnie z najnowszymi badaniami istnieją różnice populacyjne zmiany kształtu i ruchomości skóry. Generalnie uważa się, że Europejczycy mają zdolność większych „ruchów twarzy” niż Azjaci. Szczególnie okolice brwi, nosa zewnętrznego i szpary ust wykazują większą mimikę. Wyjątkiem jest otoczenie szpary powiek, gdzie Azjaci mają większą ruchomość, najprawdopodobniej ze względu na większe odległości między górną a dolną powieką w pozycji spoczynkowej. Zgodnie z pośmiertnymi badaniami histologicznymi średnica włókien mięśniowych mięśni wyrazowych jest znacznie mniejsza niż w mięśniach kończyn dolnych (mięsień prosty uda i mięsień smukły).
Unerwienie ruchowe mięśni wyrazowych pochodzi od VII nerwu czaszkowego (nerw twarzowy). Przy porażeniu tego nerwu skóra strony porażonej zwykle wygładza się. Stanowi to ważną wskazówkę w trakcie badania fizykalnego pacjenta. Trzeba jednak pamiętać, że celem pełnej diagnostyki konieczne jest wykonanie kompletnego badania neurologicznego.
UWAGA!
Aby zapobiec tworzeniu się blizn pourazowych w obrębie skóry twarzy, lekarz musi dokładnie zszyć ranę. Szczególne trudności i powikłania podczas szycia ran w obrębie twarzy spowodowane są obecnością przyczepów skórnych mięśni wyrazowych powodujących rozciąganie brzegów ran skóry tej okolicy ciała.
2.2. Podział ogólny mięśni głowy
Rycina 2.1.
Podział ogólny mięśni głowy.
2.3. Podział ogólny mięśni wyrazowych głowy
Mięśnie wyrazowe głowy obejmują następujące grupy (ryc. 2.2 i 2.3):
Rycina 2.2.
Mięśnie twarzy i szyi, płaszczyzna czołowa.
Źródło: wykonała M. Klamczyńska.
Rycina 2.3.
Mięśnie twarzy i szyi, płaszczyzna strzałkowa.
Źródło: wykonała M. Klamczyńska.
• mięśnie sklepienia czaszki (grupa mięśni naczasznych):
− mięsień potyliczno-czołowy,
− mięsień skroniowo-potyliczny,
• mięśnie otoczenia szpary powiek:
− mięsień okrężny oka,
− mięsień marszczący brwi,
− mięsień podłużny,
• mięśnie otoczenia szpary ust:
− mięsień obniżający wargę dolną,
− mięsień bródkowy,
− mięsień obniżacz kąta ust,
− mięsień śmiechowy,
− mięsień jarzmowy większy,
− mięsień jarzmowy mniejszy,
− mięsień dźwigacz wargi górnej i skrzydła nosa,
− mięsień dźwigacz wargi górnej,
− mięsień dźwigacz kąta ust,
− mięsień policzkowy,
− mięsień okrężny ust,
• mięśnie otoczenia nozdrzy:
− mięsień nosowy,
− mięsień obniżacz przegrody,
• mięśnie małżowiny usznej:
− mięsień uszny przedni,
− mięsień uszny górny,
− mięsień uszny tylny.
2.4. Opis szczegółowy mięśni wyrazowych głowy
2.4.1. Mięśnie sklepienia czaszki (grupa mięśni naczasznych)
Mięśnie sklepienia czaszki mają część wspólną pod postacią czepca ścięgnistego zwanego rozcięgnem naczasznym.
MIĘSIEŃ NACZASZNY = MIĘSIEŃ
POTYLICZNO-CZOŁOWY + MIĘSIEŃ
SKRONIOWO-CIEMIENIOWY
CZEPIEC ŚCIĘGNISTY = ROZCIĘGNO
MIĘŚNIA POTYLICZNO-CZOŁOWEGO
+ ROZCIĘGNO MIĘŚNIA
SKRONIOWO-CIEMIENIOWEGO
UWAGA!
Czepiec ścięgnisty jest bardzo ściśle związany ze skórą głowy, a luźno z okostną, dzięki czemu istnieje możliwość odwarstwienia od czaszki – tak powstaje skalp Indian.
■ Mięsień potyliczno-czołowy (occipitofrontalis)
Składa się z dwóch brzuśców: czołowego i potylicznego. Brzusiec czołowy (frontal belly) przebiega od skóry brwi i gładzizny do brzegu przedniego czepca ścięgnistego. Czynność to unoszenie skóry czoła i tworzenie zmarszczek poziomych na czole. Bierze udział w wyrażeniu uwagi i zdumienia, a także w unoszeniu powieki górnej. Unerwiony jest przez gałęzie skroniowe nerwu twarzowego. Brzusiec potyliczny (occipital belly) przebiega od bocznych 2/3 kresy karkowej najwyższej do brzegu tylnego czepca ścięgnistego. Czynność to pociąganie czepca ścięgnistego do tyłu oraz łącznie z brzuścem czołowym unoszenie powiek górnych. Unerwiony jest przez gałąź potyliczną nerwu usznego tylnego (od nerwu twarzowego).
■ Mięsień skroniowo-ciemieniowy (temporoparietalis)
Przebiega od czepca ścięgnistego do powierzchni wewnętrznej chrząstki małżowiny usznej. Czynność to ruchy ucha zewnętrznego, zwykle do góry, do tyłu, do przodu. Unerwiony jest przez gałąź potyliczną nerwu usznego tylnego (od nerwu twarzowego).
2.4.2. Mięśnie otoczenia szpary powiek
■ Mięsień okrężny oka (orbicularis oculi)
Składa się z trzech części: oczodołowej, powiekowej i łzowej. Unerwiony jest przez gałęzie skroniowe i jarzmowe nerwu twarzowego. Część oczodołowa (orbital part) ma przebieg eliptyczny, większa część włókien powraca na miejsce swojego początku. Rozpoczyna się na odcinku przednim ściany przyśrodkowej oczodołu (wyrostek czołowy i grzebień łzowy przedni szczęki). Czynność to pociąganie brwi w kierunku gładzizny i ku dołowi. Pomaga także przy silnym zamykaniu szpary powiek. Część powiekowa (palpebral part) ma przebieg łukowaty odpowiednio w powiece górnej i dolnej. Rozpoczyna się odpowiednio na górnym lub dolnym brzegu więzadła powiekowego przyśrodkowego, a kończy na więzadle powiekowym bocznym. Czynność to zamykanie szpary powiek i mruganie. Część łzowa (lacrimal part) ma kształt prostokątnej blaszki. Przebiega od grzebienia łzowego tylnego kości łzowej i woreczka łzowego, przez wolny brzeg powieki górnej lub dolnej, aż do bocznego kąta oka. Czynność to rozwieranie woreczka łzowego, a przez to udział w mechanizmie odpływu łez.
■ Mięsień marszczący brwi(corrugator supercilii)
Przebiega od części nosowej kości czołowej do skóry części środkowej brwi. Czynność to pociąganie brwi przyśrodkowo i do dołu oraz tworzenie pionowych zmarszczek powyżej nasady nosa. Nadaje twarzy wyraz bólu i wzburzenia (ryc. 2.4). Unerwienie pochodzi od gałęzi skroniowych nerwu twarzowego.
■ Mięsień