Kosmetologia t. 1. Отсутствует
od powierzchni przedniej szczęki do rozcięgna grzbietowego nosa. Czynność to zwężanie nozdrzy. Część skrzydłowa (alar part) przebiega od powierzchni przedniej szczęki do skóry skrzydła nosa oraz odnogi bocznej chrząstki skrzydłowej większej. Czynność to rozszerzanie nozdrzy.
■ Mięsień obniżacz przegrody (depressor septi nasi)
To mięsień kształtu trójkątnego, płaski. Przebiega od łęku zębodołowego górnego siekacza bocznego do dolnego brzegu części błoniastej przegrody nosa oraz tylnego brzegu skrzydła nosa. Czynność to zwężanie nozdrzy oraz obniżanie przegrody nosa. Unerwiony jest przez gałęzie policzkowe odchodzące od nerwu twarzowego.
UWAGA!
Mięśniami rozwierającymi nozdrza są: mięsień obniżacz przegrody nosa, część skrzydłowa mięśnia nosowego oraz mięsień dźwigacz wargi górnej i skrzydła nosa.
2.4.5. Mięśnie małżowiny usznej
Mięśnie małżowiny usznej są tzw. mięśniami zewnętrznymi ucha zewnętrznego. Spełniają definicję mięśni wyrazowych, ponieważ mają jeden przyczep u podstawy ucha zewnętrznego, a drugi na małżowinie usznej. Pełnią wspólną funkcję, odpowiadając za ruch ucha zewnętrznego. Mięśnie uszne, w przeciwieństwie do większości ssaków, u człowieka znajdują się w stanie zaniku. Są bardzo zmienne osobniczo. W grupie tej wyróżniamy trzy mięśnie:
• mięsień uszny przedni,
• mięsień uszny górny,
• mięsień uszny tylny.
■ Mięsień uszny przedni (auricularis anterior)
Leży do przodu od małżowiny usznej. Ma kształt trójkątny, płaski. Przebiega od czepca ścięgnistego i blaszki powierzchownej powięzi skroniowej do tyłu i nieznacznie ku dołowi, kończąc się na brzegu przednim małżowiny usznej. Czynność to ruch ucha zewnętrznego do góry i do przodu. Unerwiony jest przez gałęzie skroniowe odchodzące od nerwu twarzowego.
■ Mięsień uszny górny (auricularis superior)
Leży powyżej małżowiny usznej. Ma kształt wachlarzowaty, płaski. Przebiega od czepca ścięgnistego ku dołowi, zbieżnie kończąc się na powierzchni przyśrodkowej chrząstki małżowiny usznej. Czynność to ruch ucha zewnętrznego do góry. Część przednia mięśnia usznego górnego jest unerwiona przez gałęzie skroniowe nerwu twarzowego, a część tylna – przez nerw uszny tylny odchodzący od nerwu twarzowego.
■ Mięsień uszny tylny (auricularis posterior)
Leży za małżowiną uszną. Ma kształt podłużny. Przebiega od wyrostka sutkowego kości skroniowej i kresy karkowej górnej, ku tyłowi do skóry tylnej powierzchni małżowiny usznej. Czynność to ruch ucha zewnętrznego do tyłu. Unerwiony jest przez nerw uszny tylny odchodzący od nerwu twarzowego.
Rycina 2.4.
Najważniejsze mięśnie mimiczne twarzy.
3. Unaczynienie okolicy twarzy
Michał Polguj
3.1. Podstawowe definicje i informacje
Twarz jako zbiór opisanych w rozdziale 1 okolic jest unaczyniona przez gałęzie tętnicy szyjnej zewnętrznej. Tętnica szyjna zewnętrzna (external carotid artery) powstaje w wyniku podziału tętnicy szyjnej wspólnej (common carotid artery), która w obrębie trójkąta tętnicy szyjnej, na wysokości górnego brzegu chrząstki tarczowatej krtani, dzieli się na tętnicę szyjną wewnętrzną (internal carotid artery) i wspomnianą już tętnicę szyjną zewnętrzną.
Tętnica szyjna zewnętrzna unaczynia głowę, mięśnie w części górnej szyi i niektóre mięśnie karku. Ze względu na topografię przebiegu poszczególnych gałęzi tętnicy szyjnej zewnętrznej przyjęto podział na gałęzie przednie, gałąź przyśrodkową, gałęzie tylne oraz dwie gałęzie końcowe.
Ze względu na obszerność tematu dokładne omówienie wszystkich gałęzi tętnicy szyjnej zewnętrznej przekraczałoby zakres rozdziału, w związku z tym będzie on dotyczył tylko gałęzi związanych z unaczynieniem okolicy twarzy.
UWAGA!
Celem badania diagnostycznego tętnic szyjnych wykonuje się badanie ultrasonograficzne, oceniając przepływ krwi przez te naczynia, ich średnicę, zwężenie oraz grubość ściany. Najczęstszym powodem zwężenia światła niniejszych naczyń jest obecność blaszki miażdżycowej, mogąca zmniejszyć dopływ krwi do głowy.
Trójkąt tętnicy szyjnej ograniczony jest przez:
• przedni brzeg mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego,
• brzusiec górny mięśnia łopatkowo-gnykowego,
• brzusiec tylny mięśnia dwubrzuścowego.
3.2. Podział ogólny gałęzi tętnicy szyjnej zewnętrznej
Tętnica szyjna zewnętrzna dzieli się na:
• gałęzie przednie:
− tętnica tarczowa górna,
− tętnica językowa,
− tętnica twarzowa,
• gałąź przyśrodkową:
− tętnica gardłowa wstępująca,
• gałęzie tylne:
− tętnica potyliczna,
− tętnica uszna tylna,
• gałęzie końcowe:
− tętnica skroniowa powierzchowna,
− tętnica szczękowa.
3.3. Szczegółowy podział naczyń tętniczych okolicy twarzy
3.3.1. Tętnica językowa (lingual artery)
Tętnica językowa odchodzi jako druga gałąź od tętnicy szyjnej zewnętrznej w obrębie trójkąta tętnicy szyjnej. W części końcowej tętnica językowa już jako tętnica głęboka języka ma charakterystyczny „wężowaty” przebieg, dzięki któremu możliwe jest jej dostosowanie do zmiany kształtu i ruchów języka. W końcowym odcinku naczynie to przebiega ku górze i do przodu do powierzchni dolnej języka między mięśniem podłużnym dolnym i mięśniem bródkowo-językowym (ryc. 3.1 i 3.2).
Rycina 3.1.
Powierzchowne tętnice głowy i szyi. Usunięto m. szeroki szyi i m. rylcowo-gnykowy. Widok ze strony prawej.
Źródło: według R. Aleksandrowicz, B. Ciszek, A. Krasucki, Anatomia człowieka. Repetytorium. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
Gałąź nadgnykowa (suprahyoid branch) zaopatruje tkanki miękkie okolicy nadgnykowej.
Gałęzie grzbietowe języka (dorsalis lingual branches) przebiegają ku górze do nasady języka, cieśni gardzieli aż do nagłośni i migdałków podniebiennych. W obrębie nasady języka zespalają się w płaszczyźnie pośrodkowej z jednoimiennymi naczyniami tętniczymi strony przeciwległej.
Tętnica podjęzykowa (sublingual artery) odchodzi od tętnicy językowej na wysokości brzegu mięśnia gnykowo-językowego. Przebiega na dnie jamy ustnej między mięśniem żuchwowo-gnykowym a mięśniem brudkowo-gnykowym, pod ślinianką podjęzykową, wzdłuż