Gazy jelitowe. M. Jarosz
trawienia i wchłaniania:
● Niedobór laktazy w jelicie cienkim, powodujący objawy kliniczne nietolerancji laktozy znajdującej się w mleku, kefirach i jogurtach. Niedobór ten występuje zwłaszcza u osób, które ukończyły 60. rok życia.
● Niedobór enzymów trzustkowych w przebiegu chorób trzustki, na przykład przewlekłego zapalenia trzustki i mukowiscydozy (w początkowym okresie występują: wzdęcie brzucha i wiatry, później dołącza się także biegunka tłuszczowa).
● Czynnościowa niewydolność trzustki występuje u chorych po całkowitej gastrektomii (usunięciu żołądka) lub resekcji żołądka typu BII.
● Choroby zapalne jelit. Uszkodzenie błony śluzowej dwunastnicy, jelita cienkiego i grubego powoduje objawy kliniczne złego trawienia i wchłaniania. W początkowym okresie mogą dominować: wzdęcie brzucha, ból, kruczenia i przelewania oraz wydalanie dużej ilości wiatrów, często o gnilnym zapachu. Dzieje się tak dlatego, że nie strawione lub nie wchłonięte w jelicie cienkim składniki pokarmowe stanowią substrat dla nasilonej fermentacji bakteryjnej w jelicie grubym.
→ Choroby dwunastnicy i jelita cienkiego:
● Choroba glutenowa (celiakia) związana jest z dziedzicznie przekazywaną nietolerancją glutenu, białka znajdującego się w ziarnach pszenicy, owsa, żyta i jęczmienia. Bezpośrednim czynnikiem chorobowym jest gliadyna (frakcja glutenu rozpuszczalna w alkoholu). Choroba występuje głównie u dzieci, lecz nierzadko rozwija się też u młodzieży i osób dorosłych. Przez wiele lat może występować w postaci utajonej, a objawy kliniczne narastają stopniowo. Pierwszymi dolegliwościami są najczęściej wzdęcia brzucha, przelewania i kruczenia oraz wiatry. Dopiero później rozwija się zespół złego wchłaniania (biegunka tłuszczowa, chudnięcie, niedokrwistość i inne).
Nadmierne wydalanie gazów
Nadmierne wydalanie gazów („wiatrów”) jest to usuwanie ich częściej (ponad 22 razy dziennie) i w ilościach większych niż przeciętnie, czyli ponad 1000 ml w ciągu doby.
Objętość wydalanych gazów jest trudna do określenia, ponieważ lekarze nie dysponują prostymi, łatwo dostępnymi badaniami diagnostycznymi. Dlatego też zarówno pacjenci, jak i lekarze opierają się w swoich ocenach głównie na częstości wydalania gazów. Za normę przyjmuje się, jeśli gazy wydalane są rzadziej niż 22 razy dziennie. W celu zobiektywizowania tego zjawiska pacjenci proszeni są o odnotowywanie epizodów wydalania gazów w ciągu dnia przez okres jednego tygodnia. Większość pacjentów zgłaszających tę dolegliwość w rzeczywistości wydala normalne objętości gazów.
Najczęstszymi przyczynami nadmiaru gazów, a także ich przykrego zapachu, są: nasilone połykanie powietrza (aerofagia) oraz zwiększone wytwarzanie gazów w przebiegu nasilonej fermentacji bakteryjnej w jelicie grubym. Zazwyczaj zwiększona częstość wydalania gazów jest objawem towarzyszącym wzdęciom brzucha.
Wytwarzanie gazów jelitowych u osób zdrowych gwałtownie wzrasta, gdy do jelita grubego przedostaje się większa niż zwykle ilość ciężko strawnych węglowodanów, zwłaszcza oligosacharydów, na przykład stachiozy, werbaskozy i rafinozy. Dzieje się tak po spożyciu grochu, fasoli, cebuli, większej ilości kapusty, brokułów i brukselki.
Nieprzyjemny zapach wydalanych gazów związany jest najczęściej z wytwarzaniem przez bakterie jelitowe lotnych kwasów organicznych, czasami siarkowodoru. Zjawisko to występuje po spożyciu dużej ilości białka, a szczególnie po spożyciu jaj.
Przyczyny fizjologiczne
Do przyczyn fizjologicznych nadmiernego wydalania gazów jelitowych należą:
→ Nadmierne połykanie powietrza (aerofagia) związane ze zbyt szybkim jedzeniem lub połykanie powietrza w trakcie szybkiego, przerywanego mówienia, występujące u osób znerwicowanych.
→ Wytwarzanie zbyt dużych ilości dwutlenku węgla w czasie reakcji wodorowęglanów (zawartych w soku trzustkowym i żółci) z kwasami (kwas solny, kwasy tłuszczowe) po obfitych, bogatobiałkowych i (lub) bogatotłuszczowych posiłkach.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.