Fabryka Absolutu. Karel Čapek

Fabryka Absolutu

stopami oparcia dla nóg. Wisiał swobodnie w powietrzu i widać było jak się wysila, aby nogami dotrzeć do ziemi. Pan Hudec był jakby omamiony.

– Co się panu stało, panie Kuzenda? – zapytał wystraszony.

Конец ознакомительного фрагмента.

Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.

Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

1

„Gazeta Ludowa” – w oryginale i dalej w tekście: „Lidové noviny”, czeski dziennik wychodzący w latach 1893–1952, reaktywowany w 1987 i wychodzący nadal w XXI w. Na początku XX w. wśród jego redaktorów byli m.in. Karel Čapek i jego brat Josef Čapek (1887–1945). [przypis edytorski]

2

Brzewnów, czes. Břevnov – dziś dzielnica Pragi, w czasie powstawania Fabryki Absolutu miasteczko pod Pragą. [przypis edytorski]

3

psunabudesowy – przymiotnik utworzony od określenia rzeczy mało wartej, według którego nadaje się ona tylko psu na budę. W oryginale czeskim w tym miejscu: usmolený. [przypis edytorski]

4

karburator – nazwa ta, jaką inżynier Marek dał swemu atomowemu kotłowi, jest zupełnie nieprawidłowa. Jest to jeden z pożałowania godnych następstw tego, że technicy nie uczą się łaciny. Lepszą nazwą byłby komburator, atomkettle, carbowatt, disgregator, motor M. Bondymover, Hylergon, Molekularstoffzersetzungskraftrad, E. W. i inne podobne nazwy, które były później proponowane. Przyjęła się, oczywiście, nazwa najmniej właściwa. [przypis autorski]

5

patrzajmyż – dziś raczej: patrzmy (1 os. lm. tr.rozkaz.); na końcu wyrazu dodana została partykuła wzmacniająca -ż. [przypis edytorski]

6

skroś – przez, poprzez. [przypis edytorski]

7

oddziaływa – dziś częstsza forma 3 os. lp. cz. ter.: oddziałuje. [przypis edytorski]

8

fosgen – COCl₂, silnie trujący gaz, powstający z reakcji tlenku węgla z chlorem, wykorzystywany w produkcji barwników i tworzyw sztucznych; w czasie I wojny najczęściej używany gaz bojowy. [przypis edytorski]

9

residuum a. rezyduum (łac. residuum: pozostałość) – tu termin używany w geologii: to, co pozostaje po wypłukaniu łatwiejszych do usunięcia frakcji osadu, gleby albo skały. [przypis edytorski]

10

prawo Mariotta, właśc. prawo Boyle'a-Mariotte'a – prawo dotyczące własności substancji w stanie gazowym (w pełni prawdziwe tylko dla gazu doskonałego): W stałej temperaturze objętość danej masy gazu jest odwrotnie proporcjonalna do jego ciśnienia. Prawo to sformułowali niezależnie od siebie dwaj uczeni, Robert Boyle (1627–1691) i Edme Mariotte (1620–1684). [przypis edytorski]

11

imunizować – uodpornić. [przypis edytorski]

12

Krejczy – nazwisko to nosiło (lub nosi) wielu wybitnych Czechów, w czasach powstawania Fabryki Absolutu mogli to być m.in.: František Krejčí (1858–1934), psycholog, filozof i polityk; František Václav Krejčí (1867–1941), pisarz, dziennikarz i polityk; Jan Krejčí (1868–1942), językoznawca, rektor uniwersytetu Masaryka. [przypis edytorski]

13

Herbert Spencer (1820–1903) – ang. filozof i socjolog. [przypis edytorski]

14

Ernst Haeckel (1834–1919) – niem. filozof i biolog, zwolennik darwinizmu. [przypis edytorski]

15

Quido Maria Vyskočil (właśc. Antonín Ludvík Vyskočil; 1881–1969) – czeski pisarz, poeta, bibliotekoznawca i scenarzysta filmowy, autor licznych dzieł literackich, z których najbardziej znane są utwory inspirowane legendami z folkloru górników z jego rodzinnego Příbramia, Stříbrné město (1910) i Šachta (1927). [przypis edytorski]

16

Wysoczany – miejscowość przyłączona do Pragi w 1922 r. [przypis edytorski]

17

Wokowice, czes. Vokovice – miejscowość przyłączona do Pragi w 1922 r., dziś dzielnica Pragi. [przypis edytorski]

18

Kosirze, czes. Košíře – miejscowość przyłączona do Pragi w 1922 r., dziś dzielnica Pragi. [przypis edytorski]

19

Dejwice – miejscowość w 1922 r. włączona w obręb Pragi. [przypis edytorski]

20

Pankrac – część Pragi, leży w dzielnicy Nusle, na południe od centrum. Nazwa pochodzi od patrona miejscowego kościoła, św. Pankracego. [przypis edytorski]

21

siła końska (daw.) – tu: koń parowy a. koń mechaniczny, jednostka mocy, powstała z potrzeby porównania mocy nowo tworzonych w XIX w. maszyn do mocy koni pociągowych: maszyna o mocy 1 konia parowego, działająca całą dobę, miała zastąpić 3 konie, pracujące po 8 godzin każdy. Dlatego 1 koń mechaniczny stanowi równowartość 75 kgfm/s (kilogramometrów na sekundę), czyli ok. 735,5 W (Wat). [przypis edytorski]

22

Sazawa – rzeka w Czechach, prawy dopływ Wełtawy. [przypis edytorski]

23

bagrownica – pogłębiarka. [przypis edytorski]

1

„Gazeta Ludowa” – w oryginale i dalej w tekście: „Lidové noviny”, czeski dziennik wychodzący w latach 1893–1952, reaktywowany w 1987 i wychodzący nadal w XXI w. Na początku XX w. wśród jego redaktorów byli m.in. Karel Čapek i jego brat Josef Čapek (1887–1945). [przypis edytorski]

2

Brzewnów,

Скачать книгу