Thula-thula (Afrikaanse uitgawe). Annelie Botes
Haar maag gor. Sy het gisteroggend laas geëet toe Mama Thandeka ’n erdebak mielierys en kerrieaartappels en hoenderlewertjies saam met Mabel gestuur het. Mabel wou kom huis skoonmaak en wasgoed doen. Toe stuur sy Mabel huis toe.
“Hier’s niks om te doen nie, Mabel. Gaan liewer …”
“Wat van die wasgoeters? Daar’s ’n bolling lakens, ek het laastere Woensdag die kooiens skoon oorgetrek.”
“Mabel, as die begrafnis môre verby is, gaan ek die lakens verbrand.”
“Vaderland, Gertruida, is goeie lakengoeters! Jy kan dit nie wil staan en verbrand nie! Dan vat ek en Mama dit eerder.”
“Ek sal vir julle nuwes koop. Ek wil nie hulle beddegoed op Kiepersolkloof hê nie. Loop nou, en gaan was en vleg jou ma se hare. Jy wou dit Sondag al doen; toe raak alles deurmekaar met die polisie …”
“Laat ek dan net die stoep vee en die melkdoeke uitspoel, en …”
“Hier’s nie vuil melkdoeke nie. Loop nou, ek wil ’n kennisgewingbord maak vir die werfhek. Sê vir jou ma ek sê dankie vir die kos.”
“Watse bord wil jy vir die werfhek maak?”
“Jy sal sien as ek dit opgesit het.”
Nadat Mabel weg is, het sy met haar vingers geëet. Water gedrink. Waenhuis toe om uit ’n windpompvlerk se vin die bord te maak. Gee dit ’n laag groen tennisbaanverf. Verf met die wit baanlynverf woorde op die groen agtergrond. Gebruik die wolbaalstensil vir egalige letters. Wie kon dink Abel se tennisbaanverf sal eendag gebruik word om ’n verbod op toegang tot Kiepersolkloof te prakseer? Nooit kon sy droom van ’n dag dat sý die wette sal mag neerlê, en met die tennisbaanverf mag mors soos sý wil nie.
Die vreeslike belangrike tennisbaan.
Mens kom speel slegs op uitnodiging. Dit beteken jy is van die elite wat Saterdae sosiale tennis speel op Kiepersolkloof, al kan jy net naastenby ’n raket vashou.
Kleintyd, voor sy haar Victorinox gekry het, het sy die balle opgetel wat die mense oor die draad slaan. Dan sê hulle met ’n jammerkry-stem: Dankie, Gertruidatjie. Asof sy nie regtig in staat is om balle op te tel nie.
Sy onthou die laaste dag toe sy vir die grootmense balle opgetel het. Sy het op die bank onder die sederboom gewag vir ’n bal om oor die draad te vlieg. Andrea se ma, wat die landdros se vrou is en wat altyd met die kerkbasaar by die tombola-tafel werk, het met skommeltieties net toe gestorm vir ’n valhoutjie. Sy het teen die net vasgehardloop en soos ’n kussingsloop op ’n wasgoeddraad oor die netband gehang. Voor sy kon regop kom, werk haar maag. Ligbruin water wat uit haar valletjiesbroek teen haar bene afloop tot in haar kouse. Sy kon die borrelgeluide tot onder die sederboom hoor.
Toe begin sy lag. Sy het nog nooit iemand op ’n tennisbaan sien poef nie.
Die tannie het gehuil; iemand het ’n handdoek gebring. Toe sleep haar ma haar tot in die lapa en slaan haar met ’n tekkie, omdat sy gelag het. Haar ma sê sy is ongemanierd en sy skaam haar. Sy trek haar ore omdat sy Lulu wegsteek sodat Andrea nie met háár pop kan speel nie.
“Jy’s selfsugtig! Dis net ’n bleddie pop! Hoekom mag Andrea nie …?”
Dis nie ’n pop nie. Dis haar kind.
Dit was die laaste keer dat sy vir die grootmense balle opgetel het. Van toe af is sy en Bamba op tennisdae veld toe. Bamba jaag alles wat roer. Veldrotte, dassies, tarentale, akkedisse. ’n Jack Russell is dapper genoeg om ’n jakkals of ’n rooikat te skraap, en raak nooit hangtong soos ander honde nie. Mama Thandeka sê Bamba beteken “vang”, en dis die naam wat Anthonie gekies het. Bamba was eers Anthonie se hond. Toe Anthonie dood is, het sy hom geërf.
Bamba is verbied by die tennisbaan, want hy hardloop en blaf langs die draad. As hy nie daar mag kom nie, bly sy ook daar weg.
In later tye het haar pa sy bes probeer om haar te leer tennis speel. Sy het haar dom gehou. Want sy wóú nie tennis speel nie. Omdat sy nie met ’n kort tennisrok voor hom wou buk sodat hy haar kaal bene sien nie.
Eers in standerd agt, toe Braham Fourie die skool se tennisafrigter word, het sy begin tennis speel.
Van die dag toe die tannie se maag op die baan gewerk het, was sy jammer vir Andrea. Haar oë het altyd vol trane gelyk, en sy was vet. Sy het sommer vanself geweet Andrea se ma drink maagwerkpille, nes haar ma. Partykeer sien sy ’n bottel in die badkamer se vullishouer. Dan lees sy op die bottel: Elke tablet bevat: Bisakodiel 5,0 mg. Sy het nie geweet wat dit beteken nie. Maar sy het geweet dat sy sal weet wanneer sy groter is. Soos wat sy ook eendag sal weet wat beteken al die grootmenswoorde wat sy in haar kop bêre.
Dalk was haar ma bang haar maag werk op die baan, dié dat sy nie tennis speel nie. Vrydae maak sy kos vir Saterdae se tennis. Peusel heeltyd. Fyngedrukte eier. Skilferdeeg. Salami. Beestong. Skilferdeeg. Glanskersies. Sy drink net maagwerkpille, dan word sy nie vet nie. Behalwe om blokraaisels in te vul, was kos maak Susarah se talent. Bloos as Abel spog met haar disse, en met die potyster-tuinstel wat sy met ’n blokraai gewen het.
Abel was ’n knap tennisspeler. Rats, takties. Uitstekende netspeler, met sy lengte as voordeel. Boonop was hy ’n galante gasheer, want hy drink nie Saterdae by die tennis nie. Sondae moet hy die voorsang in die kerk lei, en hy sê hy kan nie met ’n babelaas in die Huis van die Here die leiding neem nie.
Sy voel siek as sy daaraan dink. Hoe kan één mens die voorsang in die kerk lei, én haar op sy knie laat sit met die Victorinox? Hoe kan hy uit dieselfde keel ’n gesang sing, én agter haar skouerblaaie hyg soos ’n moeë hond?
Tog.
In haar laerskooljare, op dae as sy en Bamba nie veld toe is nie, of as sy vroeg huis toe kom, sit sy op die stoepmuur en kyk hoe hy in die verte afslaan, blitsig inbeweeg net toe. Dan het sy hom lief. Sy weet nie hoekom nie. Dalk omdat sy weet solank die mense daar is, is sy veilig. Hy lyk mooi in sy tennisklere. Die wit daarvan is anders as die wit van sy vel. Party nagte as hy by haar kamer inkom, verbeel sy haar hy het sy tennisklere aan; dat dit nie hý is wat voor haar bed staan nie.
Dan word sy Doringrosie.
Die prik van die spinwielnaald verdof.
Die bloeddruppel is weg.
Sy slaap in ’n paleis in ’n verste land, op witste lakens. Terwyl sy Doringrosie is, staan alles stil. Selfs die koning en koningin verander in standbeelde. Die stoom uit die borde kos, die kaggelvlamme en paleisgordyne is roerloos.
Sy slaap. Sy wag vir die prins om haar wakker te soen.
Honderd jaar is lank.
Vanoggend was die kennisgewingbord droog en sy het gate geboor vir opsit wanneer sy terugkom van die begrafnis af. Van vandag af sal niemand ooit weer haar lyf besit, of kom bespied hoe sy op háár plaas boer nie. Sý sal die slot sluit, en sý sal dit oopsluit.
TOEGANG VERBODE
OORTREDERS SAL VERVOLG WORD
Sy sit op die voetstuk van die watertenk. Sny ’n tamatie met haar Victorinox, maak die boeliebief oop. Die telefoon lui weer. Sy wil met niemand praat nie. Allermins in die huis ingaan. Haar selfoon lê in die bakkie met ’n pap battery. Dit traak haar nie.
Die wolke het oopgemaak en die flou laatmiddagson skyn pienk op die misvliese teen die berg. Ná sy geëet het, moet sy gaan melk. Sy het gesê OuPieta hoef nie in die reënweer te kom melk nie.
Kan dit waar wees dat Abel en Susarah begrawe is?
Sy sit die kos terug in die winkelsak. Stap met ’n paar Mariebeskuitjies kraal toe om Frieda te melk. Sy sal helfte van die melk in die deurgesnyde trekkerband gooi vir die hoenders, en die res vir Mama Thandeka en Mabel neem. Daar hoef nie huismelk te wees nie; sy sit haar mond aan niks wat witterig en natterig is nie. Melk, mieliepap, kaaskoek, witsous, room, melerige appels, jogurt, maaskaas. Eendag het een van die tennistannies vir haar ma gesê Gertruida is sweerlik die enigste kind in die wêreld wat naar raak van roomys. Toe lag haar ma en sê Gertruida is vol fiemies. Sy wóú