Terug na Eden. Ena Murray
sal wees. Maar in hierdie oomblikke wys Hantie hom die eerste keer dat daar tog ’n afhanklikheid is, dat sy tog, in watter geringe mate ook al, behoefte aan hom het.
Verrassend word hierdie nag van spanning en vrese ook ’n nag van liefde. Janneman probeer nie delf na die rede waarom Hantie juis in hierdie nag haar so spontaan en volslae aan hom gee nie. Vir hom wat nog altyd net gewoond was aan krummels, word hierdie ure soos ’n onverwagse feesmaal.
Lank daarna, toe hy hom versigtig losmaak van ’n diep slapende Hantie, staan hy op en stap suutjies na die klein bedjie in die hoek, kyk in die flou lig van die maan af op die bondeltjie mens voor hom. Dis eers dan dat hy die gebed bid wat Helmut Weich gesê het die enigste gebed is wat in hierdie omstandighede gebid kan word: “O, Hemelvader, net soos U wil. Amen.”
Isabé was daardie middag besig om haar pligte oor te dra aan suster Meyer wat haar plek sou inneem solank sy weg is. Daarna het sy die laaste goedjies in haar woonstel bymekaargesit, en dominee Weich het kom groet.
Sy was amper spyt toe sy hom in die deur sien verskyn, hoewel sy hom verwag het. Benewens die baie dinge aangaande klein Helgard se siekte wat maar gedurig in die hart roer en kolk, is daar nou nog iets wat onverhoeds haar gemoed ontstel. Sy het eerlik nie gedink dat dit nog so ’n hewige reaksie in haar sou wakker maak nie. Sy het haar tassie oopgemaak op soek na haar identiteitsboekie wat sy natuurlik liewer moet saamneem, toe sy op die aandenking afkom wat al jare lank onaangeraak onder die klomp ander papiere en dokumente lê.
Toe sy dit oopvou, het sy vir die eerste keer weer daarvan onthou – en die geleentheid wat daarmee saamgegaan het. Dis ’n spyskaart van ’n baie gewilde Indiese restourant in Durban.
Terwyl sy weer die lys van eksotiese Indiese geregte daarop sien, het herinneringe aan daardie aand haar oorspoel. Dit was die eerste aand dat hulle saam gaan eet het. Dit sou die enigste aand wees – net ’n blykie van waardering jeens sy bekwame operasiesuster. Beslis niks meer nie. Maar toe het ander aande gevolg …
Sy het byna oorhaastig die spyskaart teruggeprop onder die ander papiere en gewens ’n mens kon herinneringe ook so maklik wegbondel. Toe staan Helmut Weich skielik in die deur en sy besadigde stem vra: “Nog besig om in te pak?”
“Nee. Nee, ek het nou alles.” Sy voel nie lus om hom te vra om te sit nie, maar dis duidelik dat hy nie van plan is om dadelik te groet en te gaan nie en sy kan nie anders nie.
Hy gaan egter nie sit nie. Hy stap nader, draai haar na hom waar sy onnodig goedjies op die rak regdruk. “Isabé …”
“Nie nou nie, Helmut, asseblief!” Sy kán nie nou met hom gesels oor ’n moontlike toekoms terwyl gister weer so helder in haar leef nie.
“Ek kan nie anders nie. Ek het skielik so ’n onrustige gevoel oor jou gekry, so asof … asof jy môre heeltemal uit my lewe gaan padgee. Jy sal terugkom, sal jy nie?”
Sy kyk hom verbaas aan. “Natuurlik kom ek terug. Hoe sal ek dan nie? Dis net ’n kort rukkie, Helmut. Net tot ek Hantie deur die ergste bygestaan het. My betrekking wag …”
“Én ek. Ek ook, Isabé. Sal jy dit onthou?” Wat kan sy anders doen as knik? “En in die tyd dat jy weg is, sal jy dink oor ons … ons toekoms saam?”
Sy draai onder sy hande weg, soek na iets om hierdie vraag te omseil, hoor haarself vra: “Helmut, mag ek jou iets baie persoonliks vra? Jy hoef nie te antwoord as jy nie wil nie.”
Hy glimlag effens. “Vra maar. Ek sal jou eerlik antwoord, wat jy ook al wil weet.”
Sy aarsel. Sy wil dit nie regtig vra nie. Sy wil nie regtig weet nie. Hy kan miskien die belangstelling verkeerd vertolk. Maar dan vra sy tog: “Hoekom is jy nie al getroud nie? Jy was al twee-en-dertig.”
Sy glimlag word breër. “Is dit een van die dinge wat jou so hinder? Dan kan ek jou gerusstel. Daar is geen donker geheim aan verbonde nie. Kom sit, dan vertel ek jou.”
Sy skram nou weg. Sy weet maar te goed dat sy nou slapende honde wakker gemaak het. “Ek is jammer. Dit het niks met my te doen nie. Wat in jou verlede gebeur het, is uitsluitlik jou saak. Ek vra om verskoning …”
Maar weer lag hy, trek haar aan die hand tot sy langs hom op die bank sit.
“Liewe mens, moenie so ongemaklik lyk nie! Ek is bly jy het gevra. Ek wou en moes jou al vroeër vertel het. Soos ek gesê het, daar is geen donker geheime in my verlede nie.” Toe word sy stem ernstiger: “Daar wás ’n meisie. Ek was werklik baie lief vir haar. Sy was ’n hele jaar jonger as ek, en toe ek klaar was met my teologiese studie, het sy nog omtrent drie jaar oor gehad om háár kursus te voltooi. Ek was reeds amper agt-en-twintig toe ons eers verloof geraak het. Sy wou nie dadelik trou nie. Wou darem eers ’n jaar of twee haar kennis benut voordat sy pastoriemoeder word. Maar toe die twee jaar verby is, het sy my vertel sy sien nie kans om ’n predikantsvrou te word nie. Sy is nie in die wieg gelê daarvoor nie, soos sy dit gestel het. Ek besef vandag sy sal nooit as ’n predikantsvrou deug nie.”
“En jy dink ék sal?”
Hy neem haar hand. “Ja, maar moet my nie verkeerd verstaan nie. As jy nou dink ek was die afgelope vier jaar doelbewus op soek na ’n vrou wat vir die amp as pastoriemoeder geskik is en dat ek jou op grond daarvan gekies het, dink jy verkeerd. Die afgelope jare het ek glad nie vrou gesoek nie. My gemeentesusters het wel,” glimlag hy. “Maar ek nie. Ek het net geglo God sal self die regte maat op die regte tyd na my toe bring. Die dag toe ek die eerste keer die kinderhuis besoek het en die suster daar ontmoet het, het ek net geweet: Hier is sy. Hier is my maat wat Hy vir my bedoel het. Isabé, ek het jou lief, waaragtig, opreg lief. Glo my, asseblief.”
“En die ander meisie … ?”
Hy kyk haar nog steeds eerlik aan. “Sy is net ’n mooi herinnering. Ek kan net mooi dinge van haar onthou, en ek is veral baie dankbaar teenoor haar dat sy destyds so eerlik was.”
“Maar jy het gesê jy het haar werklik baie liefgehad …”
“Ja. Destyds. Nie vandag meer nie.”
“Vergaan … liefde dan werklik so gou … so heeltemal?” Daar is iets pleitends in haar oë.
“Net as jy dit toelaat. Maar as jy daaraan bly vaskleef …” Hy aarsel ’n oomblik, vra dan reguit: “Is dit hoekom jy my nie ’n antwoord kan gee nie, Isabé? Omdat jy bly vaskleef aan ’n liefde wat nie meer bestaansreg het nie?” Hy sien die skrik in haar oë, weet dat sy vermoedens juis is. “Ek probeer nie in jou verlede delf nie, my liefste. Ek gaan jou nie eens vra hoekom ’n vrou soos jy op vier-en-dertig ook nog nie getroud is nie. Net hierdie een vraag: Sal jy my onthou solank jy weg is en onthou dat ek jou liefhet en dat ek jou my vrou wil maak?”
Sy kan net knik, wetende dat hierdie man vandag ’n kykie in die skuilhoeke van haar hart gekry het waar sy self dit nie maklik waag om te kyk nie. Sy hoor sy stem hier langs haar voortgaan, stil, rustig maar tog ook met ’n vasberade klank daarin.
“Die tyd gaan so gou verby, Isabé. Ek is twee-en-dertig, jy vier-en-dertig. Ons het minder tyd as ander jonger mense om die geluk van ’n huwelik en kinders te kan smaak. Ons durf nie langer met tyd speel nie, my liefste. Asseblief, wanneer jy terugkom, moet ons tot ’n besluit kom.”
Kinders … Vier jaar gelede is daar ook van kinders gepraat. En toe was alles verby. Vier jaar gelede … Dis lank …
Sy lig haar kop.
“Goed, Helmut. Wanneer ek van die Kaap terugkom, sal ek jou my finale antwoord gee. Solank jy besef dit kan ook miskien nee wees.”
’n Oomblik kyk hulle mekaar stil aan, dan knik hy. “Goed. Ek verstaan.”
Toe Isabé op Paradys aankom, kry sy haar pa in die studeerkamer.
“Waar is die ander mense?”
“Ma is na Janneman-hulle toe om te gaan kyk of sy kan help met die inpakkery. Jy is laat.”
“Ja. Ek was redelik vroeg klaar, maar toe kom die dominee daar aan.”
Helgard