Bloedgrond. Malene Breytenbach
klere. Al dra Ferdie ontspanningsdrag, lyk hy altyd asof hy spesiaal uitgerus is. Hy lyk glad nie soos ’n plattelander nie.
“Dit lyk darem nog rustig hier, Pa,” sê hy.
Jock skud sy kop. “Ja, dit lyk seker vir julle stadsjapies so, maar deesdae is dit nie so rustig nie. Ons het heelwat vee- en ander diefstal.”
Erin sien haar ma by die deur uitkom. Sy lyk vir Erin maerder, haar grys krulhare plek-plek wit.
Erin gaan soen haar. “Ons is so bly julle is hier,” sê Susan. “Almal is so omgekrap oor die grondeise.”
“Is Oupa nog oukei?” vra Erin.
“Oud en vol skete, maar ja, hy hou uit,” sê haar pa. “Hy sit daar op die sonstoep en dut.”
Ferdie soen sy skoonma, neem die tasse en loop die huis binne na die gastekamer wat hy en Erin altyd gebruik. Sy dink nog heeltyd daaraan dat sy die kamer en dubbelbed met hom sal moet deel asof niks verkeerd is nie. Dit gaan swaar wees, dink sy met ’n rilling.
Sy het nog altyd ’n heerlike gevoel van tuiskoms gehad wanneer sy die bekende swaar houtmeubels, skilderye en ornamente en potte sien, die kos- en gebakgeure uit die kombuis ruik. Die vae reuke van honde, politoer en lugverfrisser hang ook in die lug. Dit is soos altyd, asof niks hier verander nie. Dis net sy wat verander het, met haar huwelik wat uitmekaarval.
“Miskien wil julle opvars en uitpak,” sê haar ma. “Kom dan na die sonstoep waar Oupa sit.”
Erin en Ferdie pak hul goed uit in die kas waar hulle dit altyd langs mekaar gedoen het. Dan nou seker die laaste keer, dink Erin. Hulle praat styf en formeel met mekaar. Dan loop hulle deur die huis na die sonstoep. Erin se ouers sit reeds daar met ’n skinkbord. Langs die teepot onder ’n gehekelde teemus is koppies en pierings en groot goue beskuite op ’n bord opgestapel. Dit laat Erin se mond water. By hulle is haar oupa, wat oud en broos lyk. Sy vel is verrimpel, sy wit haartjies yl en sy blou oë waterig. Hy glimlag egter bly toe hy hulle sien.
“So … die slim advokaat is hier om ons te help,” terg Oupa.
“Ek sal probeer, oupa Rob,” sê Ferdie met ’n glimlag.
“Bob en Marianne kom vanaand, en dalk die kinders ook,” sê Erin se ma. “Hulle kan nie wag om met jou te praat nie, Ferdie. Bob is vreeslik ontsteld.”
Ná ’n swaar middagete van wildspastei, verskeie groentes en gebakte nagereg, pleit Ferdie moegheid en sê hy wil gaan dut.
“Ek het tot die vroeë oggendure nog gewerk aan ’n saak,” vertel hy.
“Alte seker,” sê Jock. “Erin, wil jy saamkom om na my nuwe kampioenram te kyk?”
“O ja, graag.” Sy vermoed Ferdie het nie lus om heeldag die goeie front voor te hou nie. Dalk wil hy sy minnares gaan bel, dink sy bitter.
“Nou kom,” sê haar pa en kry sy motorsleutels wat op die kassie langs die telefoon in die portaal lê.
Erin klim voor in die ou Land Rover wat vuil en vol allerhande losgoed is – baadjie, pet, gereedskap, leë koeldrankblikkies. Die stof sit dig op die paneelbord en verslete matte.
“Verskoon maar die gemors,” sê haar pa. “Jy weet mos ek is nie te puntenerig oor my vervoer nie. Solank dit my nie in die steek laat nie, en dit op die grondpaaie kan ry sonder om te gly, is ek doodtevrede. Dié ding gly nie sommer nie, al is die paaie sleg. Daar is maar min onderhoud van owerheidskant deesdae. Oral gaan dinge agteruit en ons moet self sorg. Ek moet deesdae my grondpad self laat skraap.”
Hulle ry na die buitegeboue by die krale en hou aan die voorkant stil. Jock neem Erin dadelik na waar die ramme is.
“Jason is die nuwe ram se naam. Dis nou vir jou ’n teelram dáárdie.”
Die dier is alleen in sy eie afskorting en kyk hovaardig na hulle.
“Hemel, maar hy’s wragtig ’n bielie,” lag Erin.
“Ek is al vyftigduisend rand vir dié teelram aangebied, maar ek wou nie verkoop nie. Hy’s my eerste-prys-ram en ek gaan nog geld uit hom maak.”
“Pryk sy foto al by die binnebraai?” vra Erin.
“O ja, dis geneem by vanjaar se skaapdag in Bloemfontein. Dit was net pryse en rosette waar jy kyk. Jy moet gaan kyk na die foto.”
Sy glimlag vir haar pa se trots.
Hulle loop eers rond en kyk na die ander ramme, toe sê Jock: “Kom ons gaan huis toe, Bob-hulle is nou-nou hier. Hy en Ferdie moet dringend praat.”
Toe hulle die werf binnery, sien Erin Ferdie in die tuin loop, honde op sy hakke, maar die honde los hom en hardloop na die Land Rover. Sy wonder wat hy so loop en dink. Dink hy ook dat dit dalk sy laaste kuier by sy skoonouers is, en dat hulle een van die dae sy eksskoonouers gaan wees? Daar is ’n steek in haar hart. Sy kan hom nie vergewe nie en sien regtig daarteen op om die nuus aan hulle te breek. Tog het sy twee jaar met hom saamgeleef en was daar liefde en geborgenheid.
Sy gaan in, verfris haar en grimeer haar gesig weer liggies. Haar grys oë is troebel in die spieël. Sy borsel haar skouerlengte voshare totdat dit blink. Al is sy nie ’n skoonheid nie, is haar gesig reëlmatig, haar tande ook, en haar vel is vlekloos. Maar Janet het jeug aan haar kant. Sy kan nie ouer as vyf en twintig wees nie. Ferdie kan mollige of vet vroue nie verdra nie. Hy het haar gespot wanneer sy sjokolade – waarvoor sy baie lief is – eet. Geskimp dat sy vet gaan word. Nou eet sy dit weer dikwels, en smul aan elke blokkie. Lindt se donkersjokolade is haar gunsteling-trooskos.
Wat haar die kwaadste maak, buiten die feit dat hy rondgeflenter het terwyl sy behandeling gekry het om ’n baba te kan hê, is dat sy haar pos by Beeld, waar sy besig was om in die bestuur in te beweeg, opgegee het om rustiger te wees, want spanning veroorsaak kwansuis dat vroue nie swanger kan raak nie. Toe het sy vryskut begin werk. Ferdie sou haar onderhou, sy inkomste is goed. Nou moet sy weer gaan vaste werk soek.
Sy raak sommer weer lus vir sjokolade.
“Daar hoor ek nou Bob se Land Rover en die honde se lawaai,” sê Jock. “Soos gewoonlik laat.”
Jock is besig om die vuur in die halwe drom in die toegeboude agterplaas aan die gang te kry en almal het drankies. Erin sit met ’n gin en tonic langs Ferdie. In die verlede het sy salig ontspan wanneer sy die rook en die geur van vleis ruik. Nou is sy so gespanne dat sy dit glad nie kan geniet nie. Die nag lê voor. Daardie dubbelbed en gedeelde badkamer.
Drie mense loop die agterplaas binne – Bob, Marianne en die veertienjarige Riana. Erin staan op en gaan soen hulle. Marianne is mollig, haar gesig mooi en rosig, haar hare dik en ligbruin, haar oë ’n aantreklike groen. Sy het egter ’n onvergenoegde trek om haar mond. Riana lyk nie na haar nie, eerder na haar pa en Erin, met grysblou oë en voshare.
Almal groet soos altyd, asof niks verkeerd is nie. Hulle kom nog niks oor haar en Ferdie agter nie, dink Erin bedroef.
“Jack kuier by die MacFarlanes, want Mac het vir Ewan saamgebring plaas toe,” sê Marianne. “Anne kom nie meer saam nie. Hulle is onlangs geskei.”
“Geskei?” vra Erin verbaas. “Toe ek hulle laas gesien het, het hulle nog so gelukkig gelyk.”
“Ja, die storie is dat sy en ’n ander man … wag, ek skinder.” Marianne bly skielik stil.
Toe almal drankies het en Jock en Bob hulle met die vuur besig hou, sê Bob: “Mac en Sylvia wil ook met Ferdie praat oor die grondeise. Ek het haar vertel dat Ferdie ons kan help.”
“Gaan môre soontoe,” stel Marianne voor. “Gaan drink oggendtee. Hulle is nie mense wat kerk toe gaan nie. Dan kom eet julle middagete by ons.”
Terwyl die tjops en wors op die vuur sis, gaan Erin se ma en skoonsuster na die bykosse omsien.
“So ons hoor dis die Malaza-familietrust wat die grondeise ingedien het, oupa Rob,” sê Ferdie.
Oupa Rob snork verontwaardig. “Klomp blikslaers.