Helene De Kock Omnibus 10. Helene de Kock
na haar hier langs hom.
Sy kyk kalm in sy felblou oë en ’n glimlag raak aan haar vol mond.
“Jy sal aard in Holland. Jy sê ’n ding soos wat hy is. Ja, ek is baie anders, die buitebeentjie van die familie.”
Eugene glimlag oor die uitdrukking, maar sê paaiend: “’n Interessante buitebeentjie, wat ’n mens nie sonder meer opsy skuif nie.”
Dis eers toe sy genoeglik lag dat hy besef dat hy miskien te veel gesê het.
“Niemand het my nog só opgesom nie,” sê sy. “My familie sê net altyd … O, wag, hier hou ons stil vir ete. Ek móét jou net jou eerste Hollandse pannekoek laat eet!”
En voordat hy ’n woord verder kan uitvra, staan sy op en hy is verplig om haar te volg. En toe hulle na ’n ruk weer terug is in die bus, verseker Eugene haar dat die heerlike pannekoek vol geurige gehak – maalvleis-met-kruie – baie lekkerder is as lampuki of oesters, en dat dit sekerlik sy stapelvoedsel hier in Holland sal wees. Daarna sak ’n lomerigheid oor hulle toe en voordat hy hom kom kry, knik sy kop en dut hy in vir lang ente. Na ure wat vir Eugene gevoel het asof hy in ’n sittende standbeeld verander het, kom hulle in Utrecht by die stasie aan. Toe hulle styf-styf van die bussie afklim en strammerig begin bagasie soek, neem Mieke hom onverwags aan die arm.
“Hier skei ons,” sê sy iewat dramaties. “Ek sal jou kom opsoek in De Witte Singel. My ouers was taamlik bevriend met die eienaars.”
“O …?” sê-vra Eugene, uit die veld geslaan.
“Ja, ek sal jou sê wat – ek kom haal jou een Sondag, dan gaan wys ek jou Keukenhof se tulpe, anders word dit te laat in die jaar en dan sluit hulle.”
“Gaaf,” sê Eugene, maar sy praktiese geaardheid kry die oorhand. “Maar hoe gaan jy nou in Wassenaar kom? Ek neem die trein na Leiden.”
“My suster, die tweede oudste, kom my hier haal.”
“So, dan ontferm die familie hulle darem oor die buitebeentjie,” kan Eugene nie help om op te merk nie.
“Ek het nooit gesê die fout lê by hulle nie. Hulle sal stellig ’n tyd lank bly wees oor my. Nou ja, ek sou jou graag wou saamnooi, maar om nou met ’n vreemdeling by my suster aan te kom, sal nooit deug nie. Dáág, hoor!”
“Tot siens!”
Hy staan haar en agterna kyk en wonder oor haar woorde totdat die lang, slanke figuur met die arrogante, byna uitdagende houding tussen die massa wegraak. Toe draai hy om en gaan koop sy treinkaartjie na Leiden.
Toe hy teen agtuur die aand op die Stationplein in Leiden afklim, is hy verbaas dat dit nog so laat lig is en onthou dan dat Peet so geskryf het in een van sy briewe. In die Hollandse somer kom die aand eers wanneer ’n mens al doodvaak is, het hy gespot. Hy sien op linkerhand die bekende landmerk uitrys – ’n groot windmeul wat De Valk genoem word en waarvan Peet ook geskryf het. Toentertyd is daar glo koring gemaal. Hy staan nog ’n rukkie en kyk met die tasse in sy hande en die handtas oor sy skouer, merk toe ’n taxi op wat hoopvol huiwer.
Hulle ry heel stadig, en Eugene besef gou waarom. Die straatjies en stegies is meesal so smal dat dit bepaald gevaarlik sou wees om vinniger te ry. Hy verwonder hom aan die digte eike langs die gragte, die ouwêreldse spitsgewelhuise met die blombakke in die witraamvensters, die mense wat oop en bloot met oopgetrekte gordyne sit en eet in hul verligte huise, en hulle min steur aan die oog van ’n verbyganger.
Eugene is aangenaam verras met sy tuiste. De Witte Singel is klein, en soos die taximan hom ook meegedeel het, baie na aan die universiteit. Dis ’n ou kanaalhuis met slegs tien kamers, maar die bestuur is baie aangenaam, het die taximan hom verseker. Dit is ook so. Dis ’n ouwêreldse plekkie en die atmosfeer is een van opregte gasvryheid. Eugene voel dadelik tuis in die klein kamertjie, wat teen sy verwagting in ook nog ’n badkamertjie en telefoon het. Hy besluit om eers te gaan eet in die klein restaurantjie van De Witte Singel voordat hy, ten spyte van die late uur, na Peet-hulle toe gaan. Hy het darem gesien dat die meeste mense hier nog op en wakker is, al is dit halftien in die aand.
Toe hy weer bo in sy kamer kom, besef hy dat hy meer gespanne as honger was. As hy nie nou na Peet-hulle gaan nie, slaap hy vannag nie. Hy kam gou hare en gaan na onder.
Met ’n stadskaart wat hy by die gawe eienaar bedel, vind hy tot sy vreugde dat De Witte Singel werklik net ’n hanetreetjie van Rapenburg 49 is. Hy stap deur nou stegies en oor ’n bruggie tot in Rapenburg. Dit is ’n straat wat deur ’n grag in twee gedeel word, en hy sien dat die huise hier baie ver terug moet dateer, minstens na die 17de eeu. Ook hier is daar groen-groen eike langs die stil vloeiende water van die grag, en die vensters is vol vrolike blomme.
Hy kry nommer 49 sommer gou. Dit het ’n hoë, groot voordeur wat lyk asof dit van soliede hout gemaak is, met ’n ou koperknop, dofblink gevat deur baie hande.
Hy wil eers die swaar klopper gebruik, maar sien toe die ry knoppies wat gedruk kan word. Op ’n ingewing druk hy die middelste knoppie, draai toe rustig om met sy hande agter die rug om weer die eeue oue straat te bekyk. Hy staan lank so sonder dat iemand kom oopmaak, en toe druk hy die knoppie weer. Na nog ’n ruk vroetel iemand aan die deurknop aan die binnekant, en die deur gaan met ’n gesukkel en ’n diep basserige gekraak oop.
“Waarom is jy so láát?” vra ’n vrouestem op die rand van trane. En toe eers sien hy haar staan in die donker gang agter die oop deur: ’n skraal, donker meisie met ’n baie pikante gesig waarin haar groot oë dominant is onder die gordyntjiekapsel. Toe sy haar fout agterkom, vlieg ’n fyn hand na haar mond. “O … ek is jammer, ek het gedink dis my man.”
Eugene staar haar nog ’n oomblik verbaas aan. Sy is sigbaar ontsteld. Hy sien dit aan haar blink oë, die hoë kleur op haar wange, die sensitiewe mond wat liggies bewe.
“Ek is ook jammer,” sê hy kalm en tree nader. “U sien, ek soek eintlik na Peet Baumann.”
Sy kyk op na hom met ’n nuwe kyk, wat meteens haar gesig verhelder.
“Jy is nie dalk Eugene nie?” En toe hy bevestigend antwoord, sê sy vinnig: “Hy praat dikwels van jou. Ja, hy en Elsje woon net bokant ons op die derde verdieping. O, hy gaan baie bly wees om jou te sien!” Sy lag senuagtig. “Dis natuurlik waarom jy nie opgekom het boontoe toe ek die knoppie in ons woonvertrek gedruk het dat die deur moet oopgaan nie?”
“Seker, ja.” Eugene glimlag, en hy vind dat hy steeds wonder oor die oorsaak van haar ontsteltenis.
“Nou kom, kom ek neem jou na Peet-hulle toe,” sê sy en glimlag terug met hom. Dis ’n mooi, breë lag wat haar gesiggie omtower sodat sy baie jonk en onbesorg lyk. En toe sy omdraai en voor hom in die lang donker gang afloop, sien Eugene hoe smal haar skouers is, hoe fyn haar bou; en met ’n luggie wat bo van die stel smal trappe af trek, kom daar na hom die blomgeur van haar steil swart hare, wat om haar skouers wip soos sy stap. Daar kom ’n eienaardige sensasie oor hom, soos iets wat hom in sy binneste vasgryp. As sy myne was, dink hy in die greep van die gevoel wat in hom wring, sou ek haar nooit laat wag nie. Maar toe die gedagte geformuleer is, skrik hy daarvoor en frons hy hewig asof hy dit só kan uitwis.
Hulle stap verby ’n groot ontvangskamer met diep leunstoele en ’n groot, oop kaggel, verby nog ’n kleiner deur wat toe is, en op met twee stelle steil en baie smal trappe. Halfpad na bo draai sy na hom, haar elfagtige gesig naby syne, en sê verleë: “O ja, ek is Sylvie Bosman.”
“Aangenaam, Sylvie,” sê Eugene warm, steek sy sterk, bruingebrande hand na haar uit, voel hoe sy half skugter haar skraal vingers ’n oomblik lank daarin laat rus.
“Studeer jou … e … man ook hier?” vra hy sonder dat hy sy skielike gedrewe nuuskierigheid kan hokslaan.
Haar gesig vertroebel dadelik, en sy draai om.
“Ja. Ook Regte,” sê sy oor haar skouer. Sy gaan staan voor wat aanvanklik vir Eugene soos ’n deur sonder ’n handvatsel lyk. Sy lig haar hand, maar voordat sy klop, sê sy: “Dis ’n leë hangkas wat hulle hier voor geskuif het, anders is hier ewig ’n trek