Helene De Kock Omnibus 10. Helene de Kock
bitter proe. Net Eugene byt nie hieraan nie, kyk hom met ’n uitdrukkinglose gesig aan toe die ander effens glimlag.
Dis Mieke wat in ’n oogwink die situasie opsom, en dit na haar hand draai.
“Dis net wat ons ook kom vra het, nie waar nie, Eugene? Ons wou seer graag na Keukenhof gaan vir die dag. Maar nou kan ons mos almal saamgaan.”
Dis Elsje wat dadelik reageer, want die ander is te vasgevang in verbasing oor die vreemde meisie se gemaklike oorreding. Sy het so soetjies die gedagte in hul midde gelê dat dit steeks sal lyk as hulle weier.
“Ek wil graag gaan,” sê Elsje, en kyk pleitend na Peet. “Ons was so lank laas saam iewers heen, skat; en ek wil Keukenhof weer sien voordat ons teruggaan.”
“Goeie plan,” sê Peet, maar sy oë agter die brilglase bly nadenkend op Mieke rus.
“Uitstekend, sou ék sê,” is George se bydrae terwyl hy glimlag, en ook hy kyk na Mieke, maar daar is soveel koelbloedige spekulasie in sy uitdrukking dat Eugene ril. Sylvie sit doodstil, vee met haar vingers oor die knieë van haar jeans, kyk bo-oor hulle koppe na die grys vierkant van die venster.
“Gaaf,” sê Mieke en glimlag breed in die kring van haar nuwe vriende. “Maar ek stel voor dat ons met die NZHVM-bus na Lisse gaan. Dis nogal gesellig, en mens moet buitendien daarvandaan die entjie na Keukenhof stap.”
Die ander stem in, ietwat verdwaas deur die onbeskroomde leiding wat die vreemdeling in hul gesprek neem. Hulle gesels nog ’n rukkie oor hul voorgenome uitstappie, en later skink Peet vir almal ’n glasie Jonge Jenewer, ’n drankie met ’n milde smakie wat glad afgaan. Dis George wat die besoek verder verleng deur voor te stel dat hy afgaan na een van die Mensae – ’n groep studenterestaurante in Rapenburg – om ’n klomp poffertjies en pannekoek te gaan koop, wat moet dien as vroeë aandete. Dit word allerweë as ’n goeie plan aanvaar en Peet en Eugene gaan saam om te help dra.
Terwyl die vroue ekstra borde en eetgerei bymekaarskraap, stap die drie mans in betreklike swye na die Augustinus, een van die drie Mensae-eetplekke. Dis toe hulle toustaan saam met ’n klomp ander studente met Eugene tussen Peet en George, dat George skuins draai en met sy stem ’n toon laer as die roesemoes rondom hulle by Eugene se oor sê: “Ek sien dis nie benede jou om jouself te vermaak terwyl jou meisie mooi soet op jou wag nie.”
’n Rooiwarm ergernis trek soos ’n woestynwind deur Eugene, en hy voel hoe sy mond kurkdroog word. Sy hande klem om die rand van die lang toonbank waarlangs hulle afskuifel om hul beurt te kry. Tog glimlag hy net effens sonder om sy oë te lig van die stapels blink skinkborde op die vinieltoonbank. En hy bly stil. Meer, hy veronagsaam die vent se woorde.
Maar George Bosman laat hom nie veronagsaam nie.
“Of is jy maar net so onkundig dat jy Mieke de Kuiper nie kan lees nie?” vra hy vriendelik, net die fletse oë is priemend op Eugene gerig.
Eugene haal diep asem. “Nie so onskuldig dat ek ’n handboek onderstebo sit en lees en verwag dat mense moet dink ek leer my dood nie. En o ja, sê vir Aaltje haar aantekeninge in daardie klein boekie het regtig geen betrekking op die boek wat sy voor haar gehad het nie. Behalwe nou as jy nie Regte swot nie, maar dalk Drama. Jy weet, sla om mijn nek … je armen, vol zoete belofte … Klink soos iets uit De Verliefde Ezel van Couperus. Vreemd, ek het nooit kon dink dat Couperus in ’n Regsleerplan ingesluit sou word nie.”
Die ligte man se bleek oë word nog bleker, en dit lyk asof sy vriendelikheid, sy suikersjarme, met ’n vadoek afgevee is. George se gesig is onleesbaar, maar daar drup gif toe hy sê: “Skei uit, o vrome!”
Toe moet hulle aanstap, en Peet sien iemand raak wat saam met hom studeer en knoop gou eers met dié ’n geselsie aan. Later voeg hy hom weer by Eugene en George, betyds om die pakkies pannekoek en poffertjies met maalvleis by die ander aan te vat en te help dra. Die man met wie hy gesels het, beduie hy aan Eugene, is Hans van Loo, een van sy toekomstige paranimfe. Eugene knik met glimlaggende belangstelling, maar kan die knop op sy maag om die dood nie weggesluk kry nie. Wat het hom besiel om die man so die harnas in te jaag? Maar hy kon dit darem ook waaragtig nie duld om so in die gesig gevat te word nie.
Tog handhaaf George ’n koel vriendelikheid teenoor hom, sodat Eugene nie anders kan as om oor koeitjies en kalfies te gesels ter wille van die vrede nie. Dit word, verbasend genoeg, ’n genoeglike aand, sodat Eugene, toe hy en Mieke eindelik vertrek, begin wonder of hy hom nie George se woorde in die Augustinus-eetplek net verbeel het nie. Want George het hom met ’n klein laggie en ’n “Sien jou Sondag” gegroet asof daar nooit iets wreweligs tussen hulle gesê is nie.
Mieke is egter baie ingenome met Peet en Elsje, en ook selfs met die bra swygsame Sylvie, maar oor George raak sy liries toe hulle in die grys laataandlig terugstap oor die grag na De Witte Singel.
“Hy is nou werklik ’n leuke broeder!” sê sy met haar breë lag. “Hy sê alles so prettig, en tog so koel …”
“Ek vind hom nie prettig nie,” konstateer Eugene met ’n betrokke gesig.
“Ag kom nou, Eugene,” protesteer Mieke verbaas. “Iedereen kan tog sien dat George seer gaaf is!”
Hy gaan meteens staan onder ’n groot eik en hou haar aan die arm terug. “Mieke,” sê hy, “onthou net een ding. Jy gaan Sondag saam met my en dis met my dat jy gaan gesels!” En maak nou maar hiervan wat jy wil, dink hy geïrriteerd.
Sy maak dan ook van sy woorde presies wat sy wou, en dalk presies wat sy beoog het.
“Jaloers, Eugene? Maar goed, ek sal doen wat jy vra.” Hy sien die innige bevrediging in die amandel oë weens sy oënskynlike jaloesie, en kry lus om haar net daar en dan te ontgogel. Maar hy weerhou hom. Kan sy regtig geblameer word dat sy so ’n afleiding maak? Wat waar is, is dat hy besig is om haar as skans op te werp teen George, ter wille van Sylvie. Dit kan hy nie meer ontken nie. Daarom laat hy Mieke begaan, en wonder met diep beklemming hoe hy haar sal kan gebruik sonder dat sy seerkry en sonder dat hy oneerlik is …
Hy sien haar af by die klein motortjie waarmee sy gekom het en wat voor die hotelletjie geparkeer staan. Op sy vraag wie s’n dit is, antwoord sy skouerophalend dat haar moeder dit vir haar geleen het. Toe sy wegry, bly Eugene lank staan. Arme Mieke, dink hy, ’n jaar lank uithuisig en skaars ’n dag tuis of sy voel genoop om weer die pad te vat. Sou hulle haar dan werklik so fel veroordeel dat hulle nie eens kans sien om die swart skapie ooit weer aan te keer kraal toe nie? Sou hul houding haar tog wel so raak dat sy wildweg koers kies net om iewers ’n bietjie aandag, dalk liefde, te kry? Dit wil vir Eugene tog so lyk. Met ’n sug stap hy De Witte Singel in en gaan met die trap op na sy kamer.
Klaar uitgetrek, gaan sit hy by die klein skryftafeltjie en begin ’n brief vir Lilette skryf. Maar verder as die aanhef vorder hy nie. Dis asof sy so ver in sy verlede teruggeskuif het dat hy haar slegs met moeite kan herroep. Hy dink aan haar warmte, haar vroulikheid, haar sagte bruin oë en mond wat so geredelik lag, maar betrokkenheid bly uit. Hoe kan hy haar tog midde-in die werklikheid van die afgelope paar dae plaas? Wat moet hy vertel en wat uitlaat? En meteens weet hy: hy het klaar verander. Eers sou hy spontaan elke klein besonderheidjie van wat met hom gebeur het, aan haar oorgedra het, maar nou moet hy sif. En wéér sif. Hoe gaan hy aan haar verduidelik waarom George hom so grensloos ontstel, waarom hy Mieke bejammer, waarom hy Sylvie wil beskerm? Daarom skryf hy net van Peet en Elsje, van Rapenburg 49, skets vlugtig die Bosmans wat ook daar woon en noem van Mieke.
Toe hy eindelik die lig afskakel, is hy so gedreineer van krag en emosie dat hy dadelik aan die slaap raak.
Die volgende oggend word hy taamlik verfris wakker, maar dis steeds asof daar ’n groot bekommernis oor hom hang wat hy met die beste wil in die wêreld nie kan opsy skuif nie. Toe hy onder kom, sit Mieke jou waarlik weer vir hom en wag, reg by die ingang nes die vorige dag. Hy kan sy oë nie glo nie, wonder vlugtig of sy wel ’n huis het.
Sy groet vrolik, staan op en kom nader, fris en skoon soos ’n madeliefie in ’n wit en geel rok. Die wit hare is vanoggend in twee stertjies weerskante van haar kop vasgebind.
“Jy lyk goed,” sê Eugene met ’n onwillige