Helene De Kock Omnibus 10. Helene de Kock
plat bote verbyvaar. Toe sê sy: “Ek het jou tog vertel? Al wat ek meer kan sê, is dat my moeder reeds die eerste dag ná my terugkoms vir my werk gekry het in Oestgeest by ’n vriendin van haar. Dié was onlangs siek en sy wil hê ek moet haar gaan verpleeg en help met die huishouding. Ag, Eugene, glo my, ek doen dit honderd maal eerder vir iemand soos Elsje wat ek in elk geval vermoed sieker is as dié danige vriendin van my ouers. Ek het jou tog al gesê ek is ’n verleentheid vir my nobele familie!”
Hierop kan Eugene nie antwoord nie. Wat sê ’n mens vir iemand wat nie ’n rusplek het nie? Steek ’n mens nie maar jou hand uit nie en sê: hier, hou vas …?
Maar hy druk net die knoppie sodat hulle kan ingaan.
Bo kom skuif Sylvie vir hulle oop en nooi hulle in. Sy is klaarblyklik aan die klere was, want haar wit bloesie se moue is opgerol en haar hande en arms nat. Sy beduie dat sy net gou Elsje se wasgoedjies gedoen het, want as Elsje so baie met haar arms woel, hoes sy haar gedaan.
“Dis lief van jou,” sê Mieke opreg, stap verby haar en sê aan Eugene om die boodskapsak sommer op die tafeltjie neer te sit. Toe gaan roer sy ywerig aan die ertesop.
“My aarde,” laat Sylvie verbaas hoor, “en ek het nogal gedink dis Elsje se kookkuns wat aan die ontpop is! Dit ruik te heerlik, hoor!”
Mieke lag net met haar, vis ’n paar stukkies droë, gerookte wors uit die sak en voeg dit by die mengsel op die gasstoof, begin dun snytjies van die volkoringbrood afkerwe, en dit lyk asof sy haar lewe lank nog in die woonplekkie woeker.
Die ander twee laat haar maar begaan, en Eugene gaan staan by die venster om af te kyk op die grag wat vandag nogal lewendige verkeer het. Sylvie verdwyn na die klein badkamertjie en kom met ’n emmer vol nat wasgoed uit. Eugene draai om, net betyds om haar in die rigting van die trap te sien verdwyn.
“Wag!” roep hy. “Ek kom jou help!”
Hy sien hoe die weiering op haar lippe huiwer, maar toe glimlag sy tog skugter met hom.
“Jy sal deur ’n soldervenster moet klim om by ons wasdraad uit te kom!” waarsku sy.
Hy kom staan by haar, neem die emmer uit haar hande.
“Alles wat jy kan doen, kan ek beter doen!” spot hy, en sien ’n spontane laggie op haar hartseer gesig. Die bietjie humor laat haar elfiegesiggie sommer straal.
“Kom dan,” sê sy, en stap vooruit om met ’n stelletjie trappe op te gaan wat vanuit Peet se klein studeerhokkie loop. By ’n kleinerige deur buk sy en stoot dit oop. Hulle loop deur ’n muwwe kamertjie wat die reuk van die gragte dig teen hulle bring, tot by ’n klamvuil venster wat sy oopmaak en waardeur sy sonder seremonie klim. Eugene volg haar en sy hart gaan amper staan toe hy sien dat hy op die skuinste van die dak staan, en dat Sylvie vlugvoetig soos ’n bergbokkie afspring tot in die holte wat die dak van Rapenburg 49 met die volgende huisdak vorm. Daar staan sy vir hom en wag by ’n dikkerige tou wat klaarblyklik as wasdraad diens doen.
“Kom!” skree sy, en lag nou hard. “Ek dog jy’s sterker en beter!”
Gedagtig aan sy bravade van so pas, kan Eugene nie bra anders nie, en slaag darem daarin om heel rats onder te kom, maar net voordat hy haar bereik, gly sy voet op die gladde teëls, nog nat van die vorige nag se misreën, en hy beland op sy sitvlak met die emmer wasgoed bo-op hom. Hy is soos blits weer op sy voete en keer die wasgoed terug emmer toe sonder dat een stukkie op die vuil teëls beland het. Toe eers kyk hy kamma kwaai na Sylvie, wat met oë groot van die lag en hande voor die mond staan en toekyk.
“Lag net, dan sal ek jou laat betaal!” brom hy, begin die wasgoed stuk-stuk uithaal en vir haar aangee.
Maar sy kan dit nie hou nie en staan binne oomblikke met hande vol wasgoed en skud van die lag. Toe gooi sy haar kop agteroor op haar slanke nek en gee in vir die lag.
Eugene staan doodstil na haar en kyk, voel hoe daar ’n bewing kom in sy hand wat na haar toe uitgesteek is, sodat hy dit liewer laat sak en die druppende kussingsloop terugsit in die emmer.
“Goed,” sê sy oplaas, “goed dan. Ek sal betaal. Jy kan my laaste drie gulden vir die week kry. Maar ek kon nie anders nie, dit was só snaaks! Jy moet eers jou sommetjies maak voordat jy weer sê jy kan alles nadoen!”
“Jy is pragtig as jy lag,” sê Eugene stadig, en sy blou oë lyk soos die binnekant van ’n pers vlam. “En ek wil meer hê as drie gulden.”
Dis asof die wind, wat skerp om die gewels waai, die lag tussen hulle wegswiep. Dis so stil tussen hulle dat Eugene hom verbeel hy hoor die geklots van die gragwater teen die kade, en hy kyk verby haar na die yl son wat blink op die water in die ou grag, wat glinster op die fietsspeke in die straat, maar wat hom koud laat voel asof daar geen enkele sonstraal hier op die geweldak reik nie.
“Ek … kan jou nie betaal nie,” sê sy baie sag, en die wind lig haar hare weg van haar gesig.
In die sterk drang van die oomblik tree Eugene vorentoe en raak met sy handpalm aan die sygladde hare, wat nou waaier oor haar wang. Haar oë staar groot en verskrik en vasgevang in syne. En hy moet veg teen die branding van ’n belaglike begeerte om haar in sy arms van staal op te raap, sy mantel te flap en die ruimte in te skiet met haar.
“Ek wens ek was Superman,” sê hy laf, met sy vlammende oë op haar mond, haar swart wimpers, die blos wat haar wange tint, die klop in haar kuiltjie. En die lag wat op haar lippe beef.
“Dit sou nogal gaaf gewees het,” sê sy net, “as dit nie was dat ek hoogtevrees gehad het nie.”
“Dan moet jy liewer dakke vermy,” antwoord hy, en daar is ’n bitter klank in sy stem.
“Ék moet hier wees, maar jy hoef nie,” antwoord sy sag, geraak, en dis asof daar dadelik weer ’n aura van weemoedigheid om haar toevou.
“Ag nee,” sê hy jammer, “ek wou jou nie seermaak nie … Dis net dat ek werklik wonder …”
“Wat?”
Eugene trek die mistige lug diep in sy longe en waag die vraag wat hom so pla. “Waarom het jy met iemand soos George getrou?”
Dis asof Sylvie terugdeins sodat sy tellings lank net stilbly en hom sku aankyk. Toe sug sy, draai van hom af weg sodat ook sy haar oë kan laat sak na die grag, die woeling van verbygangers en fietse in die straat.
“Waarom wil jy tog weet? En jy wil tot elke prys weet. Van die eerste dag af het ek dit kon aanvoel.” Sy vou haar skraal arms styf teen haar lyf aan.
Hy kom langs haar staan, maak ook met sy oë ’n studie van die toppe van die groen eike, die gewelweerkaatsings in die water, twee vaalbruin eende wat luiters aangeswem kom na die kade en hulle niks steur aan ’n groot motorboot wat in skuimende aantog is nie.
“Ek kan nie speletjies speel nie, Sylvie,” sê hy net-net hoorbaar. “Ek moet erken dat ek baie van jou hou. Ek kan werklik nie verstaan waarom jy met iemand getrou het wat nie vir jou omgee nie.”
’n Klein uitroep ontsnap haar. “Jy spaar my nie! Maar goed dan. Jy moet weet dat George nie altyd so … so is nie. As George iets werklik begeer, sal hy alles doen om dit te bekom. Hy kan ook gaaf wees, sjarmant, bedagsaam en vol beloftes. Hy was van kleins af my held – ’n bietjie waaghalsiger as die ander – en nadat hy my raakgesien het, eenvoudig oorweldigend …”
“Het jy hom nog lief?” wil Eugene onstuitbaar weet.
Sy huiwer.
“Nee,” sê sy tog later, “nee, ek glo nie. Die liefde bly nie blind nie, weet jy. My oë het oopgegaan kort na ons huwelik. Toe het ek nie meer verskonings gefabriseer nie, net om aanvaarding gebid. Ek het dit gekry, maar my gevoel vir hom verloor.”
“Waarom bly jy dan nog by hom?”
Sy kyk op na die sterk gesig bo haar skouer, die vasberade mond, en die oë wat dwarsdeur haar wil kyk. Sy glimlag effens.
“Gene,” sê sy sag, “jy het so ’n verskriklike wil aan jou. Peet het my soveel male vertel