Elza Rademeyer Omnibus 6. Elza Rademeyer
jy’t nog baie om voor dankbaar te wees. Jy’t immers nog die gebruik van jou arms en hande. Daarby het jy nog ’n gesonde verstand en baie geld ook. Jy kan vir jou ’n battery-aangedrewe rolstoel koop waarmee jy allerhande toertjies en dinge kan uithaal. Ek wil nie weer hoor dat jy van doodgaan praat nie!”
Dit is vieruur in die môre en sy is vies vir hom oor hy nie die koffie wil drink wat sy vir hom gebring het nie. “Drink nou jou koffie, man, anders gaan jy my verplig om vir suster Jo te gaan sê jy weier om vloeistowwe in te neem. Jy móét baie drink, anders kan jou niere moeilikheid gee.”
“Dit sal gaaf wees as my niere loop staan. Dan beswyk ek aan nierversaking,” hou Rudolf hom moedswillig.
“Jy moenie dink dit sal so maklik gaan nie. Voor jy kan beswyk, sal ons vir jou aarvoeding gee. En as dit nodig is, koppel ons jou weer aan ’n masjien om jou aan die lewe te hou.”
“Hoekom doen julle so baie moeite? Dis nie altyd ten goede nie, weet jy. Die dood sou vir my baie saliger gewees het.”
“Jy behoort jou te skaam! En sê bietjie vir my, waar sou jou siel heen gegaan het as jy dood was?”
“Wat traak dit jou wat van my siel sou geword het?”
Bossie skud haar kop meewarig. “Jy is ’n harde man, weet jy. Klipsteenhard. Ek bejammer die meisie wat jou eendag as man gaan kry!”
Sy mond trek op ’n suur plooi toe sy by die deur uit loop. Ek bejammer die meisie wat jou eendag as man gaan kry, verbeel jou! Asof daar ’n meisie is wat na ’n verlamde man sal kyk! Behalwe . . . miskien Julia? Sy het nog geen teken getoon dat sy minder aangetrokke tot hom voel nie. Inteendeel, sy is baie vrymoediger teenoor hom sedert hy hier lê as voorheen. Maar aan die ander kant, sy glo seker nog dat hy weer gesond gaan word.
Sy gedagtes word onderbreek deur suster Jo wat in die deur kom staan. “Ek verneem dat u weier om vloeistowwe in te neem?”
“Ja, en wat daarvan?”
“Dis belangrik vir u liggaamsorgane dat u . . .”
“Ag, los tog daardie ou storie,” val hy haar in die rede. “Ek het nie honger óf dors nie. Gaan pamperlang maar jou ander pasiënte en los my uit. Hoe gouer ek van honger en dors omkom, hoe beter, anders sal ek dalk ander planne moet maak om dood te gaan.”
Toe sy weer stil verdwyn, wonder hy wat hom makeer het om sulke kaf kwyt te raak. Aan die ander kant, is dit die moeite werd om as ’n halwe mens deur die lewe te gaan? Sal die dood nie werklik baie genadiger wees nie? speel hy weer met die gedagte wat al meer na vore kom soos sy hoop taan om weer soos ’n normale mens te leef.
Suster Jo loop half ingedagte terug dienskantoor toe. Miskien is dit so dat Rudolf Mulder sy sin in te veel dinge kry, dink sy. Miskien moet hulle ’n slag van sy miljoenêrskap en vernaamheid vergeet en hom dwing om met doodgewone mense om te gaan. Dit kan hom dalk laat besef hy is nie enig in sy dilemma nie. En wanneer hy sien watter vaardighede die ander parapleë al aangeleer het, kan die wil dalk in hom groei om iets vir homself te doen.
Toe gaan bel sy dokter Simpson om sy toestemming te kry om Rudolf na die algemene saal te verskuif.
Rudolf is skoon verstom toe Bossie en Mynhard ’n ruk later van sy persoonlike besittings uit die private vertrek begin dra.
“Waarheen gaan julle met my goed?” vra hy fronsend toe hulle ’n tweede drag begin bymekaar maak.
“Ons vat dit na die groot mansaal toe,” sê Bossie.
“Om wat daarmee te gaan doen?”
“Jy verskuif soheentoe. Ons sal jou ook nou-nou kom haal.”
“Verskuif? Bedoel jy ek moet dáár gaan lê?”
Tot sy konsternasie knik sy haar kop. “Ja, jy gaan daar lê sodat jy geselskap kan hê.”
’n Ruk lank is hy skoon verbyster. “Maar wie’t gesê ek moet daar gaan lê? Ek is tevrede hier. Ek wil nie hier uitgaan nie.”
“Dan moet jy dit maar vir suster Jo gaan sê. Sy’t gesê ons moet jou na die groot saal toe vat.”
“Oor my dooie liggaam!” grom hy verwoed. “Wie is sy om te kom sê waar ek moet lê?”
Maar al sy protes val op dowe ore. Toe hy hom weer kom kry, word hy met bed en al na die algemene mansaal verskuif.
Boonop het Bossie die vermetelheid om te sê: “So ja, nou het jy baie geselskap. Kyk, hier links van jou lê kolonel Verster. Regs is oom Thysie Strydom en daar regoor jou lê oom Hansie Boonzaaier.”
Rudolf gee min aandag aan die bekendstelling. Eers na ’n lang ruk loer hy versigtig om hom rond. Die kolonel lê en boek lees, asof dit hom niks pla dat hy verlam is nie. Sy blik verskuif na die bed regoor hom. ’n Tandelose ou mannetjie sit kiertsregop in die bed, sy bolyf kaal sodat jy net ribbebene sien, en sy yl haartjies staan soos ystervarkpenne in die lug.
Toe hy agterkom die snaakse ou mannetjie kyk na hom, kantel hy sy kop na die bed regs van hom, en ’n oomblik lank dink hy amper hy kyk teen ’n geraamte vas. Maar toe begin die maer liggaam van die man wat hom aan ’n krimpvarkie laat dink, ruk van ’n hoesbui. ’n Dun armpie met ’n blou beaarde hand kom uit die komberse te voorskyn om ’n bekertjie van die bedkassie af te haal. En voordat Rudolf sy kop kan wegruk, sien hy hoe die ou man van sy slym ontslae raak in die bekertjie.
Hy sidder van afgryse en trek vinnig die laken oor sy kop. Hemel, dink hy, hoe aaklig! Hier bly hy nog nooit!
Suster Jo se gesig is uitdrukkingloos toe sy langs sy bed vassteek en sien hoe hy met sy kop onder die laken wegkruip. “Ek hoop u geniet die dag, meneer Mulder. Tot siens.”
Dit dring eers tot hom deur dat suster Jo met hom gepraat het toe dit te laat is. Toe hy die laken van sy gesig af trek, sien hy net ’n puntjie van haar uniform voordat dit ook by die saal se deur uit verdwyn.
Hy swets gedemp en byt magteloos op sy tande van woede. Hy sou haar bitter graag ’n ding of twee wou vertel. Sy moenie dink hy is ook soos die verpleegsters vir haar bang nie!
5
Rudolf is te bang om weer na sy medepasiënte te kyk. Ou Krimpvarkie en Ystervarkie is genoeg om enige mens die horries te gee, dink hy bitter. Hy sal nooit in hierdie saal kan slaap nie, die nagmerries sal hom bloots ry. Niemand kan van hom verwag om met dié ou siek spul te gesels nie.
Maar met oom Hansie se nuuskierigheid het hy nie rekening gehou nie. Kort voor lank word hy op die skouer geklop.
“Is jy wakker, nefie?”
“Nee,” mompel Rudolf van onder die laken.
“Hoesê?” vra oom Hansie. “Nefie moet harder praat. Ek is ’n bietjie dowerig, verstaan.”
“Ek slaap,” sê Rudolf geïrriteerd.
“Slaap! Maar jy praat dan met my?”
“Ek probeer slaap!”
“O. Nou maar dan wil nefie seker nie ’n lekkergoedjie hê nie?”
“Nee, dankie!” sê Rudolf hard en slaak ’n verligte suggie toe hy oom Hansie se rolstoelwiele hoor wegbeweeg. Maar sy verligting is van korte duur. Sal die ou man dan nie sommer net hier langsaan hom, by oom Thysie se bed, kliphard van hom skinder nie!
“Ek sêg, dis ’n ongepoetste buurman wat jy gekry het, nè, ou Thysie. Lig nie eens sy kop onder die komberse uit as ’n mens met hom praat nie!”
Oom Thysie se beskindering is nie veel sagter nie. “Ag, los hom maar, ou Hansie. Hy is op ’n duwweltjiepad. Hy sal nog eendag leer dit help nie om vir die lewe weg te kruip nie. Ons moet maar verdraagsaam teenoor hom wees.”
“Ja, lyk my hy dink hy kan die dorings sidestep deur met sy kop onder die laken weg te kruip.”
Oom Thysie se antwoord raak weg in ’n geroggel. Dan bereik oom Hansie se vraag weer Rudolf se