Gister se verlange. Annelize Morgan
die uitgang van die stegie steek Louis en Bérenice vas. Sonder ’n woord druk hy net haar hand liggies en knik met sy kop. Sy glimlag vlugtig, draai om en stap in die straat uit.
Niks gebeur nie. Niemand kom na haar toe of roep na haar dat sy moet stilstaan nie. Sy durf nie omkyk nie, want dan mag sy dalk haar man verraai. Sy dwing haarself om nie te vinnig te loop nie. As sy net die oorkant van die straat kan haal, sal sy al veiliger voel.
Sy het pas by die volgende steeg in verdwyn, toe sy in haar spore omruk.
“Haai! Waar gaan jy heen!” roep iemand, en toe die persoon uit die donker deuringang verskyn, herken sy met ’n sinkende hart die klere van ’n soldaat. Beangs en met kloppende hart wag sy om te sien wat gaan gebeur.
Louis het gaan staan en lig sy hand.
“Ek gaan ’n bietjie warmte soek, ou maat! In hierdie verbrande koue hoort ’n mens nie alleen te wees nie!”
Die soldaat vertrou nie die vrede nie.
“Wie is jy!”
“Garcon Duval!”
Die soldaat stap nader. Hy en Louis staan in die oop straat waar almal hulle kan sien. Hulle praat nou sagter en Bérenice kan nie hoor wat hulle sê nie. Dan sien sy hoe Louis se vuis skielik onder sy wye mantel uitskiet en die volgende oomblik sak die soldaat inmekaar. Hy verspeel nie ’n sekonde nie en kom haastig na haar aangehardloop.
“Dit kon nie anders nie … hy het my herken,” sê hy toe hy haar bereik. “Nou kan ons nie meer terugdraai nie.”
Sonder om hom te antwoord, draai Bérenice om en begin hardloop. Agter haar hoor sy hoe hy hygend op haar hakke volg. Hulle swenk weg in nog ’n smal steeg, en weer en weer, totdat sy later nie meer seker is waar hulle is nie. Veraf hoor hulle die woedende uitroepe van die soldate toe hulle besef dat hulle prooi ontsnap het.
Louis kyk na die bleek vrou hier voor hom.
“Ons kan nie te lank vertoef nie, Bérenice. Binne minute sal hulle oral op straat wees.”
Sy knik net stom.
Hulle vlug in stilte voort deur die smal agterstraatjies van Parys. Dis ’n doolhof van stegies, en wat Bérenice betref, kan hulle net sowel op pad maan toe wees. Sy het geen benul waar hulle hul bevind nie en gehoorsaam Louis se aanwysings blindelings.
Eindelik bereik hulle ’n bouvallige geboutjie en nadat Louis herhaaldelik geklop het, word die deur op ’n skreef oopgemaak. ’n Bebaarde gesig loer uit.
“Mon Dieu!” roep hy uit en maak die deur oop. Hy pluk hulle letterlik by die opening in en druk die deur weer toe. “Monsieur De Savoye! Dan is die honde nou eindelik op julle spoor?”
“Ja, Marcel. Ons moes eintlik eerder al gevlug het, want ek het die gevoel dat dit nou ’n bietjie laat is.” Hy vertel die ou man kortliks wat gebeur het en sê dan: “Ons moet Parys onmiddellik verlaat.”
Marcel grinnik.
“Ons het tog so iets verwag, monsieur?” Hy stap na die hoek van die vertrek en trek twee vuil komberse af van twee langwerpige voorwerpe.
Bérenice sidder liggies. Doodkiste! Is die ou man dan nou van lotjie getik?
Hy merk haar huiwering en glimlag effens.
“Dis ’n redelik veilige manier, madame. Die Franse het darem nog ontsag vir die dooies.” Hy kyk na Louis. “Is u tevrede, monsieur?”
“Daar is geen ander uitweg nie, Marcel. Is alles gereed?”
“Ek sal die perde gaan inspan. Daar is koffie op die stoof en ek dink dit sal ’n goeie idee wees om ’n bietjie brandewyn by te voeg.” Hy trek sy jas aan en maak die buitedeur oop. “Ek is nou terug.”
Bérenice draai na Louis.
“Dis afskuwelik.”
“Dis net tot ons buite Parys is, my skat. Dis nie vir lank nie.”
Sy druk haar hande teen haar wange.
“Jy het alles al gereël gehad?”
Hy knik.
“Ons het tog albei geweet dat dit die een of ander tyd sou kom.” Hy druk haar teer teen hom vas. “Ons was gelukkig om so lank nog in ons mooi huis te kon bly, maar daar sal weer goeie tye kom. Ons is nie heeltemal sonder geld nie. Ek het al die familiejuwele tussen die pels en die mou en soom van jou jas versteek. Daarmee sal ons baie ver kan kom.”
Sy nestel met haar kop teen sy skouer.
“Ek is bang, Louis.”
“Ons kan maar net hoop dat alles goed sal afloop … hoop en bid.”
“As ek nog Katoliek was, sou ek dalk vertroosting gevind het in ’n klein goue kruisie.”
Hy glimlag en streel haar hare.
“Ons is nie Katolieke nie, meisie. Ons vlug juis omdat ons geloof vir ons belangrik is.”
Marcel keer terug en skud die sneeu uit sy jas.
“Is julle gereed?”
Hulle knik net en dan help Louis om die kiste na die lykwa te dra. Bérenice staar na die swart pluime op die koppe van die perde. Lanferdoeke is om die wa gedrapeer en die lanternligte brand flikkerend op die vier hoeke. Eenkant op die sneeu lê die twee kruise wat op die kiste geplaas sal word.
Sy draai sidderend weg. In haar woel ’n nuwe, rein lewe en sy sal soos ’n dooie Katoliek uit Parys vervoer word. Dit grens aan die absurde.
In die stikduisternis van die kis loop die trane oor Bérenice se wange. Sy hoor vaagweg Marcel se geskel op die trae perde. Sy is nie werklik deel van hierdie grusame optog nie. Sy lê nie regtig hier onder die beskerming van die kruis nie. Sy kan dit net nie aanvaar nie.
Hulle word ’n paar keer voorgekeer en dan lê die twee jong mense met kloppende harte en wag dat hulle ontdek moet word. Dan vertrek hulle weer en knaag die angs vir die volgende oponthoud.
Ver buite Parys hou Marcel die perde eindelik in. Die deksels van die kiste word gelig en die twee mense klim stram uit.
“Ek kan julle nie verder neem nie,” sê Marcel verskonend. Hy beduie na ’n gehuggie waar daar enkele lanterns brand. “Julle sal daar skuiling by die herberg kry. Guillaume is ’n vriend van my.” Hy lig sy hand in ’n groet. “God gaan met julle, my vriende.”
Louis en Bérenice kyk die lykwa agterna en skielik voel hulle eindeloos eensaam in die wye, stil nag. Die sneeuvlokke sluk die wa in en dan is hulle alleen met ’n lang pad vol vrees tussen hulle en veiligheid.
’n Week lank vlug hulle snags, en bedags soek hulle enige skuiling waar hulle hul moeë ledemate kan laat rus. Hulle praat baie oor die mooi dinge wat hulle saam geken het en vermy die ander dinge wat seergemaak het. Hulle bou lugkastele en droom groot drome vir die dag wanneer hulle weer vry sal wees.
“Ons sal na die Kaap de Goede Hoop gaan,” sê Louis en glimlag half dromerig. “Hulle sê die son skyn altyd daar. Dis ’n geil, ongerepte land waar ’n mens weer ’n begin kan maak. Dink net, my skat, ons sal ’n eie plaas hê en ek sal wyn verbou soos my voorouers dit gedoen het.”
“Sal dit jou gelukkig maak?” vra sy sag.
“Baie.”
Sy glimlag.
“Dan sal ons saam gelukkig daar wees … ons al drie.”
“As dit ’n seun is, moet hy Louis gedoop word. My pa en my oupa was ook Louis.”
“En as dit ’n dogter is, moet sy Rozanne wees.” Bérenice vat aan die hangertjie om haar nek waarin sy ’n miniatuur-afbeelding van haar moeder dra. “Dit sou my moeder gelukkig gemaak het.”
Hy soen haar vol op haar mond.
“Dan