Die groot legkaart. Susanna M. Lingua

      Melodie

      1

      Tina Eksteen en Riana Beukes is al vriende sedert hulle in die laerskool was. Maar daardie jare lê ver in die verlede, want hier waar die twee meisies nou deur die hoofingang van die handelskool stap, besef albei dat hulle oor etlike maande die finale eksamen vir matriek sal skryf. Daarna sal hul skooldae vir goed agter die rug wees.

      Daar speel ’n gelukkige glimlaggie om Riana se mond toe sy vra: “Hoe voel dit om sewentien te wees, Tina?” Dit is vandag Tina se sewentiende verjaardag.

      “H’m, jy behoort te weet, jy was dan self twee maande gelede sewentien,” troef sy Riana. “Het dit vir jou anders gevoel?”

      Riana lag saggies.

      “Glad nie, en dit voel nou nog nie anders nie,” sê sy. “Ek voel jonk, vry, vol lewenslus en doodverlief op daardie nuwe onnie.” Sy trek ’n pruilmond. “Maar hy sien my nie eens raak nie, die ou sleg.”

      “Toemaar, daar lê nog ’n hele semester voor waarin jy hom kan wys dat jy ’n mens is – en ’n mooi meisie daarby,” troos Tina ondeund.

      Hulle bereik die staanplek van hul bromponies en toe hulle later gesellig langs mekaar in die rigting van Riana se ouerhuis ry, sê laasgenoemde: “Jou pa gaan natuurlik ’n groot sosiale affêre van jou verjaardag maak.”

      Tina skud haar kop. “Hy wou, maar ek het hom gevra om dit liewer nie te doen nie. Ek sien nie kans om die hele aand met daardie aaklige Thys Joubert opgeskeep te sit nie. Ek weet nie waarom dit so is nie, maar ek kan die vent nie veel nie.”

      “Ek sal ook nie weet nie, want ons Beukesse beweeg nie in jul uitgelese kringe nie. Ons is maar eenvoudige mense, en al ons vriende ook, behalwe jý natuurlik.” Daar kom ’n trek van diepe bepeinsing op Riana se gelaat toe sy ernstig vervolg: “Weet jy, Tina, ek kan nou nog nie begryp waarom jy destyds verkies het om in ’n handelsrigting te studeer nie. Jou pa is so ’n skatryk man, dit sal tog nooit vir jou nodig wees om te werk nie!”

      Tina glimlag geheimsinnig vir die teerpad en die verkeer daar voor hulle terwyl sy sê: “My liewe Riana, ek is nie die sosiale vlinder wat jy dink nie. Dit is nie te sê omdat my pa ’n gesiene figuur in daardie kringe is, moet sy twee dogters dit ook wees nie. Santi het altyd gesê die sosiale lewe is ’n koue lewe, en dit maak alles in ’n mens dood wat mooi en natuurlik is. Jy ken mos vir Santi. Sy is vier jaar gelede met Walter Frone­man getroud. Hy is die bestuurder van Unika-staal­fabriek, daar op Groenbaai. My ma het ook altyd gesê dat pret en ple­sier nie alles in die lewe is nie, maar dat elke mens hom of haar in die een of ander beroep moet bekwaam. Weet jy, dit gee my ’n gevoel van selfstandigheid om te weet dat ek vir myself sal kan sorg as dit moet. Maar vergeet nou hierdie dinge, en vertel my liewer wat ons hierdie vakansie met onsself gaan aanvang.”

      “Ek dink ons moet eers hoor wat my twee broers beplan het. As hul planne ons nie geval nie, kan ons twee ons eie planne maak.”

      Hulle bereik Riana se ouerhuis, waar Tina reeds van haar laerskooldae af ’n gereelde besoeker is. Sy hou van Riana se ouers, oom Johan en tant Ella, en van haar twee broers, Wessel en Gerrie. Oom Johan Beukes is ’n rekenmeester in ’n bank, en tant Ella hou skool. Gerrie is ’n derdejaarstudent aan die universiteit en Wessel ’n sesdejaarstudent. Dit is sy laaste jaar op universiteit.

      Die hele gesin, afgesien van oom Johan, is tuis toe Riana en Tina hul opwagting maak. Hulle hoor Wessel en Gerrie se stemme in die sitkamer, dus stap hulle ook soontoe.

      “So, dan het julle twee eindelik besluit om huis toe te kom,” begroet Wessel hulle.

      “Wel, ons kan nie vir altyd by die skool bly nie,” terg Riana goedig, “ons moet die een of ander tyd huis toe kom, en soos jy self kan sien, ouboet, ons is hier.”

      “Ja, heel en in een stuk,” vul Tina aan. Sy groet tant Ella en Gerrie en skenk weer haar aandag aan Wessel, maar hy is reeds aan die woord.

      “Laat my toe om my vriend en medestudent aan julle twee meisies voor te stel,” hoor hulle Wessel sê. “Sy naam is Renier Dreyer.” Hy draai na sy vriend en vervolg: “Die blondekop is my sussie, Riana, en die swartkop is die ryk makelaar Gerhardus Eksteen se dogter. Haar naam is Tina, en sy is al feitlik ’n lid van ons gesin. So, moenie dat haar pa se rykdom en aansien jou afskrik nie, ou maat, sy is maar ’n gewone mens net soos ons. Die verskil is net dit – ek en jy het nie ryk pa’s nie, en sy het. Maar sy is gelukkig nie ’n verwende meisiekind nie, Renier, dit moet ek haar ter ere na gee. Sy en Riana is albei in hul matriekjaar aan die handelskool.”

      ’n Aangename kennismaking volg, en dan lui die huishulp die etensklokkie. Aangesien die hoofmaal saans opgedien word, nuttig hulle ’n ligte noenmaal bestaande uit eiers en wors.

      Na die ete gaan sit die vyf jong mense langs die huis in die flou wintersonnetjie. Dis die Julievakansie. Wessel het Renier genooi om dit by hulle deur te bring, maar nou moet hulle besluit wat hulle alles vir die vakansie beplan.

      “Het julle twee meisiekinders al besluit wat julle hierdie vakansie gaan doen?” vra Wessel. Hy kyk na Tina. “Of gaan jy en jou pa met vakansie?”

      Tina skud haar swart kop. “My pa sê hy kan my nie hierdie winter met vakansie neem nie, sy aandag word glo dringend op kantoor vereis. So, gaan maar aan met jul planne, ek en Riana luister met aandag.”

      “Nee, ek wil eers hoor wat julle twee besluit het,” kom dit van Gerrie. “Toe, praat, laat ons hoor wat julle in gedagte het.”

      “Ek stel voor dat ons langs Margate se strand gaan kampeer,” sê Riana.

      “Nee, dit sal ’n duur vakansie wees – altans, te duur vir ons,” keer Wessel. “Wat het jy in gedagte, Tina? Onthou, dit moet ’n plek wees waar ons ook kan hengel.”

      “Wel, wat van Hartbeespoortdam . . .”

      “Te koud,” val Gerrie haar in die rede. “Ons moet na ’n warmer plek toe gaan, anders verkluim julle meisies en dan het ons groot probleme.”

      “Ek en Tina is nie so pieperig nie –” begin Riana, maar Gerrie val haar terglustig in die rede.

      “Wel, ek het nie juis aan julle twee gedink nie. As dit net jy en Tina was, kon ons selfs by die Suidpool gaan vakansie hou het, maar ek en Wessel neem ons meisies saam. Renier het ongelukkig nie ’n vaste meisie nie, dus moet julle twee maar kyk of julle hom kan vermaak.”

      “H’m, ons behoort ons seker gelukkig te ag dat julle darem bereid is om ons saam te neem,” werp Tina snipperig terug.

      “Ou sussie, jy het nog nooit so ’n ware woord gespreek nie. Ek dink ek en jy moet liewer op ’n ander plek gaan vakansie hou, en laat hulle na hul peetjie gaan,” stel Riana voor terwyl sy Gerrie met ’n verwytende blik aankyk.

      Wessel gooi dadelik wal. “Hoor hier, julle twee moenie nou staan en moeilik wees nie. Ek het reeds vir my meisie se ouers gesê dat my twee susters saamgaan . . .”

      “So, en het jy vir jou aanstaande skoonouers gesê hoe oud jou susters is, Wessel?” val Riana haar ouboet terglustig in die rede.

      “Wel . . . e . . . ons het nie juis jul ouderdomme bespreek nie,” glimlag hy met ’n skuldige gewete. “Maar dit is nie nou ter sake nie, ons is nou met vakansieplanne besig.” Hy draai na Gerrie. “Wat stel jy voor, Gertman?”

      “Man, ouboet, ek hoor die tiervis byt so goed daar waar die Komatirivier . . .”

      “Ja, die krokodille byt daar net so goed,” gee Riana antwoord. “Ek sê nou vir julle, daar kry julle my nie met ’n geweer nie. Dink liewer aan ’n ander plek, ouboet.”

      “Wel, wat van Magoebaskloof?” spreek Tina weer ’n mening uit.

      “So, en watse soort vis vang ’n mens in daardie kloof?” vra Gerrie met ’n spotlaggie. “Seker vierbenige vis wat in die berge en klowe boer.”

      “Moenie vir jou stuitig hou nie, Gertman,” bestraf Tina hom. “Het jy nog