Helene de Kock Omnibus 4. Helene de Kock
baaikostuum. En hy praat saggies, sy stem skor. Pietman maak net hier en daar ’n woord uit: “My liefste . . . Hoekom doen jy dit? Ek . . . Weet ook nie!” En toe hy sy hand lig om met een vinger sag oor Grace Kelly se blinkgladde papierwang te streel, fluister hy duidelik: “My engeltjie . . . engeltjie . . . engeltjie . . .”
Pietman tree weer terug in die gang, loop tot by die trappe en kom dan fluit-fluit teruggeloop. Toe hy die kamer binnekom, het Keppie die handdoek in ’n rol gedraai en staan hy sy breë rug met harde skuurhale en afdroog. Sy donker oë kyk skrams verby Pietman terwyl hy hom vinnig aantrek. Toe hy klaar is, sê hy: “Ek gaan biblioteek toe as jy my dalk soek.”
Dankie tog! dink Pietman. As Keppie biblioteek toe gaan, is daar dalk ’n geringe kans dat hy sal studeer. Maar sy hoop word summier platgeslaan. Net voordat Keppie uitstap, draai hy hom om en sy joviale mond trek wrang: “Vergeet dit, Pieta. Ek gaan nie swot nie. Net stilsit sodat ek myself ’n slag kan hoor dink.”
Ons ken mekaar te goed, dink Pietman sugtend toe Keppie uit is. Ons lees mekaar se gedagtes en dis half gevaarlik. Netnoumaar kry Keppie snuf in die neus oor my gewroeg oor Surita. Keppie weet hoeka dinge krap ’n bietjie tussen my en my meisie.
Hy onthou wat Keppie nou onlangs ewe nonchalant gesê het: “Pieta, dis ’n oulike pop daai. Maar jy sal mooi moet dink. As jy haar nie vasvat nie, gaan sy jou lewe vir jou reël.”
Hy het hom nogal vir Keppie vererg daaroor. Miskien juis omdat dit so half waar is. Surita is ontsettend mooi. Sy het ’n lyf en ’n mond wat na ’n man se kop gaan. En sy is gaaf en sy is vrek slim. ’n Dodelike kombinasie. Maar sy is ook dominerend en koppig. As hy nie oppas nie, kry sy die oorhand in hul verhouding. Hy sal nog vir haar die begrip van vyftig-vyftig moet tuisbring. Maar wat, daarvoor is daar nog baie tyd.
Hy loop tot voor Grace Kelly se plakkaat en tuur skreefoog na die beeldskone blonde vrou. Ou Keppie, dink hy, ek wonder wie van ons twee is nou eintlik die lafste. Jy wat gepik is met ’n papierpop, of ek wat spartel in die net van een van die mooiste kampuspoppe. Moenie laf wees nie! betig hy homself dadelik. Jy is nog g’n gevang nie. En dit ís soos jy gedink het: Daar’s baie tyd. As ’n man twee en twintig is, lê die hele lewe mos nog voor. Surita sal dit ook moet besef. Hy wil eers sy LL.B. verwerf voordat hy aan trou dink. Miskien ’n ruk op ’n kibboets gaan werk, in die Andes gaan klim . . .
Hokaai! Net voordat jy dit als doen, moet jy eers B.Proc. deurkom! praat Pietman homself tot voor die boeke. Maar sy gedagtes maal steeds om sy ma. Laas naweek toe hy ook Johannesburg toe was om haar verjaardag saam met haar deur te bring, was sy bleek en afgetrokke: “Wassit tog, Mams?” wou hy later half ongeduldig weet. “Ma hoor nie ’n woord wat ek sê nie!”
“Ek hoor,” het sy sugtend gesê. En toe sonder aanloop: “Wanneer kom jy en Surita terug van Parys af?”
Hy was stomgeslaan. Sy weet tog goed dat dit net na Nuwejaar sal wees. Toe al het hy begin wonder of daar dalk iewers fout is. Dis al maande dat sy ma so afwesig is. Praat oor ditjies en datjies en peper hom dan skielik met ’n vraag wat hom skoon ontsenu.
“Wil Ma nie hê dat ek moet gaan nie?” wou hy ergerlik weet. “Ek weet Ma is nie mal oor Surita nie, maar dan moes Ma vroeër gepraat het. Nou is al die reëlings getref.”
“Natuurlik . . . natuurlik,” het sy haastig gepaai en met ’n skraal hand deur haar kort rooibruin kapsel gevee. Sy het skielik so jonk en weerloos gelyk met haar groot blou oë en sagte mond dat hy week geword het.
“Mamma-lief,” het hy gesê soos toe hy klein was, “is daar iets fout?”
“Nee wat,” het sy met ’n stywe glimlag gesê en opgestaan om sy kuif deurmekaar te krap en hom ’n klapsoen op sy voorkop te gee. “Geniet jou jong lewe, Pietman. Die skroewe word alte gou vasgedraai en dan wurg ’n mens.”
Hy wou dadelik die gesprek ontknoop sodat hy ook kan weet van watse skroewe sy praat, maar daar het mense opgedaag en die deftige meenthuis gevul met glanspraatjies en bolangse filosofietjies sodat hy nie weer kans gehad het om alleen met haar te wees nie.
Miskien, dink hy nou en trek vir die soveelste maal die boek nader, gaan sy ma ’n nuwe fase binne. ’n Vroeë menopouse of so iets. Een van die ouens in die gang het juis nou die dag gekla sy ma is so moeilik. Hy het laas Sondag net ’n uur later tuis gekom as wat hy beplan het en toe kraak sy sommer. Dalk, dink Pietman, moet hy alles oor die menopouse gaan oplees. Hy is dit aan sy ma verskuldig. Hy is al wat sy het. Oupa Murray sal tog nie van sulke goed weet nie, al was hy ’n professor aan die PUK. Daai tyd se professore het net van hul vak iets geweet. En sy oupa s’n was Handelsreg – so ver verwyderd van vroulike kwale as wat ’n muntstuk van ’n kantonderrokkie is.
Nee wat, dink hy en glimlag, van swot kan hy nou maar vergeet. ’n Uurtjie in Surita se geselskap is wat hy nou nodig het.
Binne minute is hy in sy rooi motor met die afslaankap en brul hy deur Duxburyweg dameskoshuise toe. Voor Klaradyn hou by stil, spring uit en draf met die lang stoep voordeur toe om te laat afkondig. Maar sy geduld word soos altyd seer beproef. ’n Volle tien minute wag hy. Toe eers kom Surita. En soos in die sjokoladeadvertensie vermurwe sy weerstand en sy breinselle smelt. Sy glimlag en sy ruik na rose toe sy haar arms om sy nek gooi en hom net daar in die portaal klapsoen.
“Jou wonderlike ding!” sê sy in sy nek. “Ek wens nou net dat jy my moet kom red! O, ek haat boeke as dit buite so mooi is!”
“Jy bedoel as Pretoria so pers is!” sê hy laggend toe hulle uitstap. “’n Jakaranda kan ’n wrede ding wees dié tyd van die jaar, soos ou Keppie sou sê!”
Sy skiet haar lang blonde hare terug oor haar skouers en kyk anderpad. Soos gewoonlik ignoreer sy Keppie se bestaan vriendelik, maar beslis. “Hy pas nie in nie,” het sy Pietman vroeg in hul verhouding al meegedeel. “Daar is soorte en soorte.”
“Jy bedoel daar is padmakers en dan is daar mense,” het hy skerp gereageer. En toe sy nie dadelik antwoord nie: “Surita, ek weet jou pa is een van die rykste boere in die land, maar ’n pa bly ’n pa, al skrop hy vloere.”
Maar sy was gou om teë te kap: “O nee, Pietman. My pa is ligjare verwyderd van ’n man wat ’n padskraper bestuur. Hulle is nie eens in dieselfde sonnestelsel nie.”
Toe hulle in die. motor klim en sy haar mond weer vir hom hou om te soen, maak hy gewillig so, maar een deel van sy brein klik toe soos ’n kluis en dáárin – weet hy meteens duidelik te midde van die soet sensasie – bêre hy vir Keppie Fourie. As hy by Surita is, kan Keppie nie by wees nie. En hy weet opeens ook: Hy sal haar nooit, ooit vertel wat hy vandag gesien en gehoor het toe sy vriend voor daardie plakkaat van Grace Kelly gestaan het nie. So ontbloot ’n man nie sy beste vriend nie. Maar toe haar mond dwingend teen syne roer, stoot hy sy hande deur haar syige hare en gee hom oor aan die sensuele genot van haar warm, geurige nabyheid.
Hulle ry na Hatfield Square, skuif by een van die tafels in om koffie te drink. Dis tóé dat hy weer bewus raak van die effense krapperigheid wat daar tussen hulle is. Dalk is dit net eksamenspanning?
Hy kyk na sy meisie – hierdie Surita Otto oor wie die meeste ouens liries raak – en hy weet een ding: So kan dit nie aangaan nie. Hy is mal oor haar, maar daar is dinge wat hy nie met haar kan deel nie. En dis nie reg nie. ’n Vrou moet só wees dat ’n man sy hart voor haar kan oopmaak, so sê sy ma altyd. Of hy dit voor Surita kan doen, weet hy nog nie.
“Ek hoop ons kry die vakansie in Parys baie tyd om te gesels, Surita,” sê hy met ’n sober erns wat haar haar fyn wenkbroue laat lig.
“Natuurlik sal ons gesels!” Sy lag en raak speels aan sy ken. “Maar dis tog seker nie al wat ons sal doen nie!”
2
Pietman trek die swaar voordeur agter hom toe en slaan sy baadjie se kraag op. Dis snerpend koud so vroeg in ’n Parys wat heelweek nog windgrys is. Vanmôre is dit stiller; daar kom geen rukkerige stote om die hoek nie en die lug is ylblou. Maar dis klamkoud soos wat net Parys in Desember kan wees – mistroostig en tog ook wonderlik opwindend. Daar is iets wat aan die blinkgereënde keistene en