'n Nooi vir Omdraaikrans. Sarah du Pisanie
hy oop kaarte met die doktor speel. Mariet het nog die hele tyd gevoel dat Hilda se kant van die saak en haar pa s’n soos twee teenoorgestelde pole van mekaar verskil.
Sy sal glad nie verbaas wees as doktor Liebenberg opdrag gekry het om haar deeglik kort te vat nie. Tien teen een sal hy haar nog fyn dophou vir sielkundige afwykings ook.
Mariet giggel saggies. Sy gaan hulle uit hul geloof skok. Hierdie sielkundige gaan ná drie maande so deurmekaar wees dat hy self ’n psigiater nodig sal hê.
Lui was sy nog nooit nie. Sy het nog altyd haar werk terdeë geniet. Om die waarheid te sê, daar is min dinge in die lewe wat sy nie interessant en opwindend vind nie. Selfs nie eens om ’n bietjie later as gewoonlik te slaap, kan onder haar swak eienskappe gereken word nie. Hierdie doktor en sy stywenekvrou gaan nog lekker op hul neuse kyk.
Arme ou Hilda! Dit sou regtig vir haar ’n marteling gewees het. Haar hele lewe lank is sy gepamperlang en bederf en nou ewe skielik besluit haar pa om aan haar karakter te kap en te beitel. As hy al jare gelede riglyne gestel het en sy voet dwars gesit het, sou hy nie nou probleme gehad het nie.
Hilda sal in elk geval ’n baie beter model as tikster uitmaak. Dit sal ook goed wees vir haar selfbeeld as sy iets op eie houtjie kan bereik.
Almal kan uit hierdie situasie leer. Hilda sal baie hierby baat. Ou Bernard Cronjé en die ou sielkundige kan leer dat elke mens sy eie lewe het om te lei; dat dit lewensbelangrik is dat elkeen homof haarself moet ontdek en vind.
Dit is met meer veerkrag en oortuiging in haar gemoed dat Mariet die kamerdeur oopstoot en in die lang gang afloer. Alles is egter nog doodstil en sy sluip behoorlik in die gang af.
Dit is ’n massiewe ou huis. Sy beste dae is lankal agter die rug. Alles is egter huislik en warm, al is van die matte al kol-kol afgetrap en die gordyne taamlik verbleik.
Mariet beweeg maar na ’n kant toe. Iewers sal sy by ’n buitedeur uitkom.
Sy loer versigtig by die vertrekke in. Die sit- en eetkamer vorm ’n eenheid. Die sitkamermeubels laat haar aan hul eie dink. Dit is groot, gemaklike stoele, oorgetrek met ’n geblomde stof. Oral in die hoeke van die vertrekke is daar groot plante, wat ’n rustige atmosfeer skep.
Die eetkamertafel is meters lank. Daar kan maklik twaalf mense aansit. Dit is ’n pragtige stel en Mariet vryf met bewondering oor die satynagtige hout.
Sy loer nuuskierig om haar rond. Die kombuis is seker hier naby. Toe sy nader kom aan die deur aan die ander kant van die vertrek, hoor sy ’n sagte geneurie.
Die deur loop uit in ’n groot kombuis. Hier is alles pragtig en modern ingerig. Dit is amper in teenstelling met die res van die huis.
“O! Hoe skrik ek nou!” ’n Groot, lywige vrou spring verskrik om.
“Môre, mevrou. Ek … ek is Hilda Cronjé, doktor Liebenberg se nuwe tikster.”
“Mens! Nou het ek my byna morsdood geskrik.” Die groot vrou druk die pan teen haar bors vas, die skrik nog koud in haar.
Mariet giggel vir die vrou se verskrikte gesig. “Hoekom skrik mevrou dan so? Lyk ek dan soos ’n spook?”
“Nee, kind. Ek was net ingedagte. Hier kom gewoonlik niemand in die kombuis voordat ek die ontbytklok lui nie.”
“Ek kom soek sommer ’n bietjie koffie, mevrou. Dit voel vir my asof ek jare laas iets oor my lippe gehad het.”
“Foei tog, kind! Kom sit. Die koffiewater kook amper.” Sy trek ’n stoel uit en beduie vir Mariet. “Hoe sê jy nou weer, wat is jou naam?”
“Hilda, mevrou.”
“Ag, moet tog nie vir my sê ‘mevrou’ nie, kindjie. Almal noem my sommer ‘tannie Mart’. Marta Diederiks, dit is nou ek. Ek is kok en huishoudster en sommer alles. Was vroeër jare matrone in die koshuis op Wellington.”
“Dan moet tannie vir my ook op my naam noem. Dit sal my meer tuis laat voel.”
“Het jy al die mense ontmoet, kind?”
“Nog net die vrou. Doktor was nie hier nie. Hy het seker al geslaap.”
“Hy gaan slaap gewoonlik baie laat. Dalk het hy aan sy boek gewerk.”
Marta skink twee koppies vol koffie en stoot een tot voor Mariet.
“Drink solank. Ek wil net gou die papwater opsit.”
Mariet kyk verbaas na die groot pot wat die vrou op die stoof sit. Dis mos ’n onnodige spul kos vir ’n paar mense.
“Hoeveel mense bly dan hier, tannie?” Vir die eerste keer dink Mariet daaraan dat Hilda iets gepraat het van kinders. Die doktor en sy vrou kan beslis nie meer klein kindertjies hê nie. Mevrou Liebenberg moet in haar vroeë sestigerjare wees.
“Het hulle dan nie vir jou gesê nie, kindjie? Doktor kry altyd gedurende die vakansies ’n klompie kinders wat hier kom bly. Dit het iets met sy werk te doen. Hy bestudeer nou die kinders en dan besluit hy allerhande dinge oor hul gedrag.”
Mariet lag vrolik. “Nee, ek dink ek verstaan, tannie. Is dit weeskinders?”
“Nee. Dit is kinders met geskeide ouers. Foei tog! ’n Mens se hart gaan uit na die goedjies. So … anders, kind. Heeltemal anders. Ag, maar jy sal tog weet. Doktor het vir my gesê dat jou ouers ook geskei is voordat jou ma dood is. Foei tog!”
Mart draai om en bekyk vir Mariet onbeskaamd van kop tot tone. “Maar …” Sy bly skielik stil en Mariet loer onderlangs na haar.
“Maar wat, tannie?”
“Jy lyk heeltemal anders as wat ek my jou voorgestel het.”
“Hoe bedoel tannie nou?”
“Jy moet my tog maar verskoon, my kind. Ek het eerlikwaar gedink jy sal aanstellerig en vol giere wees, soos die meeste rykmanskinders.”
“Dalk is ek.”
“Nee, ek dink ons het te vinnig geoordeel. ’n Jong meisie wat so vroeg opstaan en self kom koffie soek, kan darem nie te sleg wees nie.”
Mariet drink haar koffie en stap dan uit op die groot werf. Alles is skoon en baie netjies. Sy voel tuis toe die groot ruimte haar begroet. Hulle Suidwesters kan tog nie vasgedruk word nie.
Sy trek die vars lug diep in haar longe in en staar met verwondering na die pragtige landskap om haar. Dit behoort ’n toevlugsoord en rusplek vir daardie arme ontwrigte kinders se siele te wees. Die gelui van ’n klok ruk haar tot die hede terug. Met lang treë stap sy huis toe. Haar wange is rooi van die fris oggendluggie toe sy weer by die kombuis kom inloer.
“Is dit die ontbytklok, tannie?”
“Nee, dit is nou eers die opstaanklok. Die kinders moet maar lank voor die tyd wakker gemaak word. Doktor is baie gesteld daarop dat almal aan die ontbyttafel moet wees.”
“Waarmee kan ek vir tannie help?” Mariet stoot haar trui se moue op en swaai haar serp se punt agtertoe.
Die verbasing en ongeloof lê uitgespel op Mart se breë gesig. “Wel, slaan dood en sleep weg!”
Mariet druk haar hand voor haar mond om die skaterlag te demp. “Ag, kom nou, tannie Mart. Al die vreeslike stories wat julle van rykmanskinders hoor, is darem nie waar nie. Natuurlik kan ek ontbyt maak.”
Mart is nog steeds die ene ongeloof. Sy stoot egter die brood na Mariet se kant toe. “Die broodsnyer is daar agter jou op die rak. Ek sal baie graag doktor se gesig wil sien as hy jou nou moet sien.”
“Hoekom, tannie?” Mariet hou haar onskuldig om meer uit te vis. Sy sal graag wil weet wat hulle presies van Hilda verwag.
“Nee, ek praat al weer te veel.” Sy draai om en buk steunend om die eiers uit die kas te haal.
“Tannie Mart moet nou nie by hom gaan skinder nie. Hy kan maar die goedjies self te wete kom. Dalk krap ons net al sy sielkunde deurmekaar.”