'n Nooi vir Omdraaikrans. Sarah du Pisanie
Mariet probeer vrolik en opgewek wees. Dit is eers toe Mart die klok lui dat sy besef hoe gespanne sy regtig is.
Mariet is eerste in die eetkamer en sy staan verlore rond. Sy haal ’n paar keer diep asem en gaan besigtig dan die skilderye teen die muur.
“Goeiemôre!” ’n Diep, welluidende stem klink skielik kort agter haar op en Mariet swaai vinnig om.
’n Lang, aantreklike man van om en by die dertig jaar staar haar half uit die veld geslaan aan. Sy weet dat hy haar op hierdie oomblik glad nie kan plaas nie.
“Goeiemôre, meneer. Ek is nuut hier. Ek is Hilda Cronjé, doktor Liebenberg se nuwe tikster.”
“Hilda Cronjé! My aarde! Ek … e … het my jou anders voorgestel.”
Mariet gee ’n tree nader en steek haar hand na hom uit. “Ek is doktor Liebenberg, juffrou, jou nuwe werkgewer.”
Dit is nou haar beurt om hom verbaas aan te staar. Sy skud haar kop liggies asof sy die ongeloof wil wegkry. Toe sy egter die vreemde trekkie om sy mond sien, ruk sy haar vinnig reg.
“Ek … e … is jammer! Ek het my u ook anders voorgestel.”
“O! Hoe het jy jou my voorgestel? Soos Bloubaard?”
“Nee!” Mariet lag senuweeagtig. “Maar beslis ouer. Die mevrou Liebenberg wat ek gisteraand ontmoet het … dit is dus nie u vrou nie … of is dit?”
“Nee! Ek is nog nie so gelukkig nie. Die enigste ander Liebenberg wat hier is, is my tante en sy is juffrou Liebenberg. Om die waarheid te sê, hierdie huis behoort aan haar. Sy woon nie meer permanent hier nie, maar wanneer ek met die kinders hierheen kom, sluit sy haar by ons aan en hou ’n ogie oor alles.”
“O!” Mariet glimlag stralend. As sy egter moes weet hoe sinies haar glimlag en spontaneïteit ontvang word, sou sy verbaas gewees het.
“Goeiemôre, Kobus. Môre, juffrou Cronjé. Ek sien julle het mekaar al ontmoet.” Alet Liebenberg kom perfek geklee by die eetkamer in en beweeg statig soos ’n vorstin tot by haar plek aan die tafel.
“Ja, dankie … ek bedoel, ja, ons het mekaar al ontmoet en … goeiemôre, me… juffrou Liebenberg.” Mariet kan haarself skop omdat sy soos ’n skaam skoolmeisie staan en kleitrap.
’n Geskarrel en lawaai laat Mariet vinnig omswaai. Dit lyk asof die skool uitgekom het. ’n Hele bondel kinders storm op een slag by die deur in. Mariet knip haar oë vinnig en staan effens terug. Sy kyk verskrik op na Kobus Liebenberg, wat haar met ’n vreemde, siniese glimlaggie staan en bekyk.
“Dit is net die kinders, juffrou. Hulle sal nie byt nie. Jy kan maar kom sit.”
Hy kom trek haar stoel galant vir haar uit en gaan sit aan die kop van die tafel. Sy tante sit aan die regterkant en Mariet het nou die ereplek aan sy linkerkant. Die lang tafel raak voller van jong gesiggies wat haar nuuskierig bekyk.
Kobus Liebenberg klop met die agterkant van sy mes op die tafel en onmiddellik is daar ’n doodse stilte. Toe hy die tafelgebed klaar gedoen het, glimlag hy lui vir die kinders. Mariet het hulle intussen getel en daar is ses.
“Dit is juffrou Cronjé. Haar naam is Hilda en sy is my nuwe tikster. Juffrou, die enetjie daar langs tannie Alet is Ria van Eeden. Sy is tans die oudste hier.” Hy glimlag na die stil, skamerige meisie wat effens oorgewig is; dié feit maak haar selfbewus. “Ria sal volgende maand sestien wees. Nè, Ria?”
“Ja, oom Kobus.”
“Wel, daar langs haar is Brenda Kotze.”
Mariet kyk na die skraal meisie met die groot blou oë. Sy kan omtrent veertien jaar oud wees. Te oordeel na die pruil van haar mondjie en die rol van haar oë, is sy baie bewus van haarself en seker ’n bedorwe brokkie.
“Daardie ou lange is Jan Jonker. Hy is ook al ’n man met harde baard. Hy is al vyftien en net so ’n kortkop agter Ria.”
Kobus stel die kinders op die ry af aan Mariet voor.
“Dié ene is Danie van Eeden, Ria se boetie. Sy maat langs hom is Flip van Niekerk.”
Mariet kan die versoeking nie weerstaan nie. Hulle lyk net soos haar twee kleinboeties en sy knipoog fyntjies vir die twee ondeunde gesiggies.
Hulle proes en stamp aan mekaar, maar Kobus se blik het reeds na die volgende een verskuif en hy sien dit nie eens raak nie.
“Die ou kleintjie daar langs jou is Gretha Smit. Sy is tans ons baba.”
Mariet glimlag breed met die kinders. Die glimlag wat fyn plooitjies om haar oë maak, is so blink en stralend dat Kobus en sy tante verbaas na mekaar kyk. Kobus lig sy wenkbroue en haal sy skouers liggies op om sodoende woordeloos met sy tante te kommunikeer.
Die kinders is ’n paar minute lank stil en skaam, maar dan begin hulle saggies onderlangs gesels en nog voordat hulle hul papborde terugstoot, is daar geen skugterheid meer te bespeur nie.
Doktor Liebenberg en sy tante is vriendelik en goed vir die kinders, maar dit voel net vir Mariet asof daar nie werklik warmte in hul verhouding met die kinders is nie.
Ná ete staan die kinders op en elkeen neem sy eetgerei kombuis toe. Mariet hoor hoe hulle lag en skerts daar binne. Dit klink vir haar asof hulle nou besig is om hul eie borde te was. Sy staan besluiteloos rond. Kobus Liebenberg het saam met die kinders kombuis toe gestap.
Alet Liebenberg het haar eetgerei by haar eie gepak en so vir Mariet stilswyend laat verstaan dat sy ander pligte het.
“Ekskuus, juffrou. Ek het ’n oomblik lank vergeet dat jy vreemd is hier. Kom maar saam met my, dan gaan wys ek jou waar die studeerkamer is en wat jy alles moet doen,” sê Kobus toe hy terugkom.
Dankbaar stap Mariet agter die lang man aan.
Hy druk die deur stewig agter hom toe voordat hy agter sy lessenaar gaan sit.
Hier, soos in die res van die huis, is karakter en huislikheid, eerder as weelde en gemak die stempel.
“Sit, juffrou Cronjé. Daar is eers ’n paar dingetjies waaroor ons moet gesels.”
Mariet sak stadig in die stoel neer. Sy stem is beslis nou baie onvriendeliker as netnou daar in die eetkamer waar die kinders by was.
“Ek moet sê, ek is baie verbaas dat jy toe wel hier uitgekom het. Toe jy eergister gebel het om te sê jy sal laat wees, was ek feitlik seker dat jy nie sou opdaag nie.”
“Maar, doktor …!” Mariet vervies haar vir die man wat so eiegeregtig kan besluit wat ’n ander mens gaan doen en wat nie.
“Juffrou Cronjé, daar is een ding wat jy baie, baie goed moet verstaan. Ek en jou pa is kennisse, niks meer nie! Hy het my genader oor hierdie betrekking vir jou. Ek verstaan sy probleem en ek het begrip daarvoor. Vir my gaan jy egter net ’n werknemer wees. Hier is jy nie Bernard Cronjé se dogter nie. Dit is soos hy dit wil hê en dit is soos ek jou gaan behandel. Geen voorkeurbehandeling nie. Is dit duidelik?”
Mariet se ken wip effens, maar haar stem is heeltemal gedwee. “Ja, doktor.”
“Daar is nog ’n ding. As jy wil wegloop, is jy welkom om dit te doen. Die feit dat jy sonder ’n motor moes kom, is ’n goeie ding. Ek twyfel of jy, wat so gemaksugtig is, die twintig kilometer tot by Omdraaikrans sal stap. Wat ek egter by jou wil tuisbring, juffrou Cronjé, is dít: moenie eens probeer om my motor te steel nie. Jou rybewys is ingetrek vir ses maande. Ek sal geen genade hê nie. Ek sal jou summier by die polisie aanmeld. Ek het dit baie duidelik aan jou pa gestel.”
Mariet sluk aan die droogheid in haar keel. Waarvan praat die man? Hilda het niks van so iets gesê nie. Stommerik wat sy was! Sy moes geweet het daar steek meer agter. O, as sy haar hande om Hilda se keel kan sluit, sal iemand haar moet keer! Sy sal die laaste druppel lewe uit haar wurg!
“Ek hoop ons verstaan mekaar wat dit betref.”
Mariet knik net liggies terwyl haar verstand