Elza Rademeyer Omnibus 8. Elza Rademeyer
hele toergroep in ’n ontspanne, gesellige luim. Wel, die meeste van hulle, dink Alet in haar enigheid toe sy sien hoe Peet in die vuur sit en staar, asof onbewus van die dinge wat om hom aangaan. Hy en Bets het aan die ander kant van die vuur plaasgeneem, regoor haar en Jan, dus kan sy hom nie bra miskyk nie.
Hoe later, hoe joliger raak dit om die kampvuur. Jan het ’n kitaar te voorskyn gebring waarop hy vrolike deuntjies tokkel terwyl die ander saamsing. Tussendeur word daar grappe vertel, gelag en geskerts vir ’n vale. Ben is die voorbok wanneer dit by die vertel van grappe kom. Toe almal dit weer uitskater van die lag vir een van sy grappe, kyk Alet na Peet en sien hy glimlag darem effens. Maar die blikkie bier in sy hand is nog onoopgemaak asof hy daarvan vergeet het. Dit laat haar wonder waar sy gedagtes dan is. Of is hy maar net verveeld met die geselskap?
Toe haar selfoon plotseling begin lui, staan sy op om ’n entjie weg te loop van die lawaai langs die vuur. “My kind, hoe gaan dit met jou?” klink haar ma se stem in haar oor op.
“Baie goed, dankie, Mamma. Ek hét vroeër gebel en vir Pappa gesê ons het veilig hier by De Mond gearriveer. Het hy nie vir Ma gesê ek het gebel nie?”
“Ja, hy’t vir my gesê, maar … Ai, kind, ek is tog so bekommerd oor jou.”
“Mamma hoef regtig nie bekommerd te wees nie. Ek is blakend gesond, en vol lewe.”
“Dis juis wat my pla. Ek het vanmiddag so ’n nare gesig gesien toe ek ’n bietjie op die bed gaan rus het dat ek vannag nie ’n oog sal kan toemaak nie.”
“Watse gesig het Mamma tog hierdie keer gesien?” vra sy met ’n suggie.
“Ek het jou sien huil, my kind. Daar was ’n man in die droom. Jy moet tog oppas vir die mans wat daar saam met jou is.”
“Ek sal versigtig wees. En Mamma hoef regtig nie bekommerd te wees nie, hier is nie ’n enkele man aan wie ek my sal steur nie.”
“Ek wou maar net sê …”
Sy voel omgekrap nadat die gesprek beëindig is. Dis tipies haar ma om haar vakansie te bederf met dié soort oproep. Waar haar pa sy geduld met haar ma vandaan kry, weet sy nie. Want sy is voortdurend morbied en iesegrimmig, óf sy raak so tranerig wanneer sy agterkom sy gaan nie haar sin kry nie, dat ’n mens hare op jou tande moet hê om nie kwaad te word nie. En nes jy glo iemand geniet die lewe, sien sy ’n sogenaamde gesig – die een of ander ongeluk wat daardie persoon gaan tref. Asof daar al ooit enigiets van gekom het!
Terwyl sy weg van die vuur is, kan sy net sowel ’n draai by die ablusieblok gaan maak, besluit sy. Dit sal haar sommer kans gee om weer kalm te raak. Hoe verder weg sy van die vuur af beweeg, hoe donkerder raak dit. Dus moet sy behoorlik voetjie vir voetjie haar weg vind, want sy weet nie hoe ongelyk die grasperk is nie. Dié dat sy nie die persoon van voor af aangestap sien kom nie, te laat wegkoes, oor ’n graspol struikel, en soos ’n os op die grond neerslaan.
“Pasop!” hoor sy Peet te laat sê. En voel hoe sy hand eers haar been raak vat, en toe haar heup, voordat hy haar aan die arm beetkry en ophelp. “Het jy nie ’n flitslig saamgebring nie?”
“Dit lê in die tent. Ek het vergeet om dit te vat. Maar jy’t dan ook nie ’n flits nie!”
“Ek het ook vergeet om myne saam te bring. Kom, dan stap ek saam met jou.”
Sy wil sê dis nie nodig nie, sy sal regkom, maar besluit daarteen toe hy haar summier aan die arm neem en in die rigting van die ablusieblok stuur. Hy hoef nie te weet sy’s bang vir hom nie. Sy’s bly toe hy uiteindelik haar arm laat los toe hulle die gebou bereik. Sy wonder hoekom dit so branderig voel daar waar hy aan haar gevat het. Moet seker maar nog van die vuur wees.
Toe sy weer buite kom, is sy verbaas om te sien hy’t vir haar gewag. Buite die lig van die lamppaal neem hy haar weer aan die arm. “Versigtig nou. ’n Mens se oë moet eers gewoond raak aan die donker.”
“Die klomp is jolig,” probeer sy ’n gesprek aanknoop om haar ongemak te verberg.
“Ja,” is al wat hy kwytraak.
Naby die vuur steek sy vas en probeer haar arm bevry. “Dankie, ek sal nou regkom.”
Hy laat los nie haar arm nie. “Is jy seker?”
“Ja, een honderd persent seker.”
“Jy twyfel nie eens een persent nie?”
Daar is ’n onmiskenbare lag in sy stemtoon. Dit en die stikdonkerte om hulle is nie goed vir haar senuwees nie. Sy is skielik dom, en kan aan geen antwoord dink nie. Dus rem sy maar net weer om haar arm te bevry, en loop vinnig weg toe hy dit laat los. Sy is al ’n geruime tyd terug langs die vuur voordat hy sy verskyning maak en langs die vuur kom buk om ’n rooster by een van die ander braaiers oor te neem.
“Waar was jy die hele tyd?” hoor sy Bets vir hom vra.
“Ek was maar hier rond, hoekom?”
“My glas is lankal leeg.”
“Hoekom skink jy nie vir jou ’n drankie nie?”
“Omdat ek gewoond is daaraan dis ’n man se werk.”
“Vra dan vir een van die ander mans. Ek is besig om te braai.”
Alet sien hoe Bets vererg na hom kyk voordat sy haar oë oor die ander laat dwaal en op Ben afpyl met haar leë glas. Alet kan kwalik ’n glimlag onderdruk. Dis goed Peet dans nie na haar pype nie, dink sy in haar enigheid. Dis dan seker ook hoekom hul verhouding werk. Want al sal Bets uit haar pad gaan om ’n man om haar pinkie te draai, raak sy net so gou verveeld met hulle wanneer dit gebeur. Tog, sy is so mooi, en beskik oor soveel oorredingsvermoë, dat dit seker nie lank sal wees voor Peet ook oor sy voete tuimel om haar gelukkig te hou nie.
“As ek vroeër geweet het wat ek nou weet,” sê Jan langs haar, “het ek lankal in Kaapstad kom werk.”
“Hoekom? Wat weet jy dan nou?” vra Alet ingedagte.
“Jy vra nog! Wat ek bedoel, is dat ek nie soveel tyd sou vermors het om jou te leer ken nie.”
Sy bloos toe sy snap wat hy bedoel, en kyk vinnig anderpad toe sy sien op watter manier hy na haar kyk. Dis nie dat sy nie van hom hou nie, flits dit deur haar gedagtes, maar hy moet haar nie staan en oorweldig met sy attensies nie. Want dis nog lank nie te sê sy hou meer van hom as van enige van die ander mans saam met hulle nie. Gelukkig kom sluit Ben by hulle aan en toe hy hom weer na haar draai, begin sy vinnig oor ander dinge gesels.
’n Rukkie later terwyl hulle besig is om aan die braaivleis te smul, kyk sy op en skrik so groot toe sy Peet se blik op haar betrap, asof hy haar al lankal dophou, dat sy summier in ’n stukkie roosterbrood stik. Jan slaan haar op die rug en gee haar wynglas aan. “Hier, neem ’n slukkie.”
Sy gehoorsaam en waag dit eers weer veel later om na Peet se kant toe te kyk. Hy sit nog steeds na haar en staar, en lyk so geamuseerd dat sy haar oombliklik vererg. As hy dink hy kan haar ontsenu, maak hy ’n fout, sê sy vir haarself en hou haar blik in syne. Maar die paar sekondes wat hulle in mekaar se oë staar, voel spoedig na minute. Dit noodsaak haar om eerste handdoek in te gooi, want sy glo haar wange is besig om bloedrooi te verkleur.
“Jy’t dan amper niks geëet nie,” sê Jan toe hy haar bord by haar neem om dit by die ander vuil skottelgoed te gaan voeg.
“Ek was nie honger nie,” jok sy. Welwetend dat sy so honger soos ’n wolf was tot sy Peet se blik op haar betrap het. Nugter weet hoekom hy haar so ongemaklik laat voel.
Sy waag dit dan ook nie om weer na sy kant toe te kyk nie. Maar toe dit slaaptyd raak, en van die ander reeds weg is om te gaan stort, verskyn hy eensklaps voor haar stoel. “Kom, ek wil jou iets wys.”
Haar hart mis ’n slag. “Wat?” vra sy en maak asof sy nie sy uitgestrekte hand raaksien nie.
“Kom,” sê hy weer. “Jy moet buite die ligkring van die vuur staan om dit te waardeer.”
Haar blik vlieg rond om te kyk waar Bets en Jan is. Dan val