Kosbaar soos die lewe. Christine le Roux
en beslis geen bekommernis nie.
Sy kyk met nuwe meegevoel na die seuntjie waar hy in die kamer rondloop en na alles kyk. “Luister,” sê sy, “ek het baie om te doen. Gaan jy my help, of wil jy hier sit en teken? Ek kan vir jou papier en potlode gee.”
“Ek sal jou help,” sê hy en loop agter haar kamer toe.
Sy haal tasse af en begin klere opvou en inpak, en sy besef dat sy dit nie alles vandag sal kan afhandel nie. Sy sal weer moet ry, want daar is soveel klein goedjies wat in dose gepak sal moet word.
Die kind help nie regtig nie, en voordat sy vir Karel bel, en die ander vrou wat moontlik die woonstel wil hê, gee sy eers vir Fransie kos. Al wat sy in die yskas het, is koue vleis, maar hy eet dit doodgelukkig.
Karel is openlik verlig, kan sy hoor toe sy hom skakel, en die huishoudstervrou sê sy hoef nie eers na die woonstel te kom kyk nie, sy sal dit neem.
Elizabeth draf af na die opsigter toe om met hom te reël, en sy kan skaars glo dat sy vanoggend nog verveeld en ontevrede met haar huidige omstandighede was. En kyk nou, dink sy toe sy weer met die trap opspring boontoe. Hier is sy besig om in te pak, en sy het klaar ’n kind onder haar sorg.
Toe sy bo in haar woonstel kom, lê Fransie op die sitkamermat, vas aan die slaap. Sy staan op hom en afkyk en haar hart word warm en sag. Sy hurk by hom en vee die natgeswete haartjies van sy voorkoppie weg. Hy lyk soos ’n straatkind, dink sy. Hy is maer en sy klere is onversorg. Die hempie is te klein vir hom, en sy maer lyfie steek tussen broek en hempie uit. Hoe versoen ’n mens die verwaarloosde kind met die deftige huis? wonder sy afgetrokke. Sy is verbaas oor die gevoelens wat die kind in haar wakker maak. Sy ken geen klein kindertjies nie, want sy is die jongste van twee dogters, en alhoewel haar ouer suster lank reeds getroud is, het hulle geen kinders. nie. En sy onthou, toe al haar skoolmaats onderwyseresse wou word, hoe geskok sy was omdat sy haar net nie kon voorstel hoe dit moet wees om dag ná dag met ’n klomp kinders opgeskeep te sit nie.
Terwyl Fransie slaap, pak sy klaar in en dra die tasse af na haar motor. Daar is soveel om te doen, en sy is uitasem toe sy weer in die woonstel kom en die kind wakker maak.
Hy knip sy mooi oë en kyk fronsend na haar. “Wat doen ek hier?” vra hy klaend.
“Jy het saam met my gery, maar ons kan netnou huis toe gaan. Wil jy nou huis toe gaan?”
“Nee,” sê hy, en sy gaan haal vir hom ’n glas lemoensap en sit by hom terwyl hy dit drink.
“Hoekom nie?”
“Dis lekkerder hier by jou.”
“Maar ek moet nou ry. Môre sal ons weer terugkom sodat ek die ander goed kan kom haal.”
“Ek wil nie huis toe gaan nie,” sê hy koppig. “Dis nie lekker by die huis nie.”
Sy kyk hulpeloos om haar rond en sê dan op ’n skielike ingewing: “Kyk, hier is geen tuin nie. Waar sal Bees bly?”
Hy kyk ook om hom rond en sug gelate.
“Ek weet nie. Waar bly jóú monster?”
Sy moet vinnig dink. “Hy bly in my kas, maar hy hou nie daarvan nie. Hy sê al lank vir my hy wil in ’n huis gaan bly waar daar ’n groot tuin is sodat hy kan speel.”
“Sal hy met Bees speel?”
“Ja,’’ sê sy desperaat. “Ek is seker hy sal.”
Hy staan op van die mat en loop badkamer toe. Sy tel solank haar handsak en die laaste klein tassie op.
“Wat is jou Bees se naam?” vra hy toe hy weer by haar aansluit.
“Sy naam is … sy naam is …” Sy kyk in die kamer rond, en haar oë val op ’n tydskrif met ’n akteur se naam buite-op. “Sy naam is Richard,” sê sy verlig.
“Richard?”
“Ja. Is dit vir jou ’n mooi naam?”
“Dis my pa se naam,” sê hy en kyk fronsend na haar.
Sy byt op haar lip en wonder wat sy nou kan doen. Dit is ook net haar geluk om ’n naam uit ’n hoed te gryp en dan te hoor dis die kind se pa se naam. “Nee,” probeer sy die saak red. “Ek is nou sommer deurmekaar. Natuurlik is sy naam nie Richard nie; sy naam is Wollie.”
“O,” sê hy tevrede. “Hoekom is sy naam Wollie?”
“Hy is wollerig. Sal jy my handsak vashou sodat ek die deur kan sluit?”
“En jou bed?” vra hy en kyk terug.
“My bed bly hier. Ek gaan op ’n bed in julle huis slaap.”
Hy stap saam met haar uit, maar sy vrae hou nie op nie. “Kan ek by jou slaap?”
“Hoekom? Hou jy nie van jou eie bed nie?”
“Nee.” Hy kyk na die tasse op die agterste sitplek en klim voor in. “Sal jy die band vir my vasmaak?”
Sy maak die veiligheidsgordel vas en skakel die motor aan. Sy moet haar kop ’n slag skud om seker te maak dat dit sy, Elizabeth Benade, is wat hier in die motor sit en nou vertrek om met ’n vreemde nuwe lewe te begin. Sy weet nie of haar ouers hierdie stap sal goedkeur nie, maar aan die ander kant weet hulle sy is oud genoeg om te weet wat sy doen, en hulle het nooit van Karel gehou nie. Haar ma het altyd gesê hy is kinderagtig en skoolseunagtig. Sy glimlag toe sy dink wat haar ma sal sê as sy hom nou kon sien, so verlief op sy nuwe meisietjie. Ag, dis net suur druiwe, dink sy, maar sy weet dit is nie so nie. Sy en Karel was wel verlief in ’n stadium, maar dit was baie lank gelede. Hulle het hoofsaaklik van jaar tot jaar voortgegaan omdat hulle saam gewerk en albei die heil van die firma op die hart gedra het. Die afgelope paar maande het dit egter alles verander, en sy weet eerlikwaar nie wat haar die meeste verveel het nie, Karel of die firma. En sy twyfel sterk of hierdie nuwe werk vervelig gaan wees. Bedrukkend miskien, ja, en sy sal moet veg om nie deur die somberheid van die huis en sy mense aangetas te word nie. Sy het nooit eers die man gevra of sy aande of naweke vry sal hê nie. Sy veronderstel sy sal kan uitgaan as hy die aand by die huis is.
Terwyl sy ry en die kind stil langs haar sit, besluit sy dat sy gaan probeer om die atmosfeer in die huis vroliker te maak. Dit kan nie goed wees vir Fransie om in so ’n huis te leef nie.
“Hoekom hou jy nie van die kleuterskool nie?” vra sy skielik.
“Sommer nie. Bees wil nie soontoe gaan nie.”
“O. As Bees gaan, sal jy ook gaan?”
“Nee.” Hy druk sy kennetjie koppig vorentoe. Sy kan geen ooreenkoms tussen hom en sy vader sien nie, en sy wonder meteens of dit werklik sy kind is; dit lyk dan so asof hy nie belang stel in die seuntjie nie. Nee, besluit sy, natuurlik is dit sy kind; sy moet nie dat haar verbeelding op hol raak nie. Hy het moontlik ’n grief teenoor die kind omdat die moeder by sy geboorte dood is.
“Ek is honger,” sê Fransie.
Sy sit haar hand op die vuil, maer knietjie. “Ek sal vanaand vir jou lekker kos maak. En ek sal vir jou koekies bak ook. Hou jy van koekies?”
“Ja,” sê hy en praat nie weer nie. Sy sien hoe sy gesiggie verstrak toe sy by die rylaan indraai, en teen die tyd dat sy voor die huis stilhou en Mieta haar kom help met haar tasse, is die kind nêrens te sien nie. Hy is seker weer in die tuin in, dink sy terwyl sy haar klere uitpak en die mooi kamer geniet. Die son is besig om te sak toe sy klaar is, en sy staan voor die venster en kyk na die donker wordende tuin. Vir die hoeveelste keer wonder sy of sy die regte ding gedoen het.
Hoofstuk 2
Nadat Elizabeth klaar uitgepak het en tevrede met haar kamer is, stap sy ondertoe en loop die kombuis huiwerig binne. Sy wonder of iemand al ooit ’n nuwe betrekking onder vaer omstandighede aanvaar het. Die oppas van die kind verstaan sy; ’n kind moet gebad en gevoer en mee gespeel word, maar wat presies staan haar te doen as huishoudster? Dit lyk nie of dokter Nel veel instruksies gaan gee nie, en Mieta staan by die wasbak en spoel ’n