Ondersoek my hart. Ilze Beukes
personeel reeds huis toe is voordat sy kaalvoet die gang af loop na die kombuis om na haar skoene te gaan soek. Hoekom Adelina dit nie vir haar teruggebring het nie, is ’n raaisel. Dalk het sy maar net vergeet.
Madelie stap die kombuis binne. “Adelina, is my skoene al droog?”
“Juffrou, daardie ander man het gesê hy moet dit saam met hom vat.”
“Watter ander man?”
“Die pa van daai siek kind.”
Madelie trek haar asem in, stamp met haar voet op die grond. Oeg … sy sal hom vermoor.
“Juffrou, het ek verkeerd gedoen?”
“Nee, toemaar, sommer ’n misverstand.” Sy draai om en marsjeer kopskuddend klas toe. Is dit ’n siek grap? Hoe durf hy haar skoene vat? Die vernedering! Sy skaam haar morsdood en nou sal sy kaalvoet moet huis toe ry. Sy wou nog eers winkel toe gegaan het.
Die inmengerige, vermetele vent! Het die man ’n verdraaide sin vir humor?
Terug in die klas pluk sy haar lessenaar se laai so ergerlik oop om haar motorsleutels te kry dat dit kletterend op die vloer beland. ’n Buisie gom, krammer, penne, potlode en ’n notablok volg, asook ’n blikkie goue sterretjies wat oopskiet.
Dit is nou net fantasties! Wat nog? Die man bring eenvoudig die slegste in haar na vore.
Met ’n sug tel sy eers een vir een sterretjie op en bêre daarna alles weer in die laai voor sy die klasdeur agter haar toesluit. Sy stap na haar Volla en skuif agter die stuurwiel in. Op haar polshorlosie sien sy dat die tyd haar reeds ingehaal het: Sanet gaan binne minute by haar blyplek afgelaai word.
By haar meenthuis glip sy vinnig in ’n kortbroek en toppie met spaghetti-bandjies. Die weer is drukkend. Hier gaan beslis een of ander tyd ’n storm losbars. Die denimbroekie is bietjie kort, maar sy sien regtig nie vir iets warmers kans nie. Bo-oor trek sy een van haar pa se ou hemde aan waarin sy gewoonlik verf. Dit hang oor die broekie en bedek darem effens meer van haar lyf.
Toe Sanet daar aankom, help sy haar om gemaklik by die eetkamertafel te sit. Sy vryf oor die kind se koppie. “Dis ’n mooi bandana!”
“Dankie, tannie! Ek het dit by Mamma gekry.”
“Rooi pas jou mooi!”
Madelie draai na die CD-speler wat op ’n rakkie staan. “Wag, ek sit weer daardie musiek aan waarvan jy hou.” Sy druk die knoppie, en strelende klanke vul die vertrek.
“Ek gaan volgende keer vir tannie die nuwe CD bring wat ek vir my verjaarsdag gekry het. Dis baie mooi!”
“Maak so, ek sal dit graag wil hoor!” Madelie skuif die stapel tydskrifte wat sy vroeër op die sitkamertafel neergesit het, nader aan haar kunsstudent. “Ons gaan vandag met ’n nuwe kunswerk begin, Sanet, maar eers soek ons inspirasie. Blaai ’n bietjie deur hierdie tydskrifte. Miskien is hier ’n prent wat jy wil teken.”
Madelie hou die kind dop terwyl sy deur die tydskrifte blaai en hier en daar ’n prent uitskeur wat vir haar mooi is.
“Oe!” roep Sanet skielik toe sy by die foto van ’n perd kom. Haar hele gesiggie straal. “Kyk die mooi perd, tannie! Dit lyk net soos die perde wat my oupa op sy plaas gehad het. Toe ek klein was, het Pappa altyd saam met my gaan perdry wanneer ons op Oupa se plaas gekuier het. Dit was baie lekker tye.” Skielik verskrompel haar glimlag. “Ek wens ek kan weer een keer op ’n perd ry, maar Oupa lewe nie meer nie en die plaas is verkoop.”
Madelie voel hoe ’n knop in haar keel kom sit. Sal Sanet se gesondheid ooit weer van so ’n aard wees dat sy kan perdry? Die leukemie en die bloedarmoede wat daarmee gepaard gaan, het haar swak gemaak. Die chemoterapie wat sy as behandeling kry, is genadeloos op haar liggaam.
Nee, Madelie, betig sy haarself, jy moet positief dink. Jy moet sterk wees vir hierdie meisietjie. “Ai, poplap, dis jammer. Maar dalk moet jy ’n kunswerk van jouself op ’n perd se rug maak om jou aan al daardie goeie tye te herinner?” Sy gaan sit langs die dogtertjie. “ ’n Perd is ’n moeilike onderwerp, maar dis mos hoekom tannie hier is, om vir jou tegnieke te leer.”
Sanet kyk met blink oë na Madelie. “Dis ’n goeie plan, tannie! Kan ek sommer dadelik begin?”
Madelie sit al die verfkwaste en potjies verf voor Sanet neer en glimlag toe sy sommer dadelik ’n verfkwas optel, in die verf doop en begin om die agtergrond eerste te skilder soos Madelie haar geleer het. Dis ’n uitdaging om vir Sanet en die ander kindertjies met kanker kunsklasse te gee, want angs dreig gedurig om Madelie te oorval elke keer wanneer sy dink aan al die toetse en behandelings wat hulle in die hospitaal moet ondergaan.
Maar hul innerlike krag maak háár sterker.
Toe tannie Mercia ’n paar jaar gelede weer daarop aangedring het dat sy ’n berader moet gaan spreek, het die vrou juis aanbeveel dat Madelie haar moet blootstel aan dít wat sy vrees – met die nodige morele ondersteuning van vriende en familie, natuurlik. Madelie kon dit egter nie oor haar hart kry om ’n hospitaal binne te stap nie.
Toe loop sy haar ou klasmaat Sonja Tredoux weer raak wat deesdae by die Kankervereniging van Suid-Afrika werk. Madelie wou eers sover moontlik die onderwerp van die siekte vermy, maar sy kon nie meer anderpad kyk toe sy die stories hoor van kinders wat sommer hier op hul dorp en die omliggende areas daarmee worstel nie. “Tannie, hoekom gee tannie verniet kunsklasse vir al ons kinders wat …”
Madelie sien hoe Sanet haar nie sover kan kry om die woord hardop te sê nie, en deernis oorval haar. “Ag, my skattebol, ek is lief vir julle en verstaan so bietjie van alles waardeur julle gaan. Toe ek jonger as jy was, was my ma ook baie siek.”
“Lewe tannie se ma nog?”
Madelie skud haar kop. “Ongelukkig nie.”
“Tannie, ek is nie bang nie. Ek is net bekommerd oor Mamma, sy vat dit baie swaar, en ek wil nog so baie dinge doen.” Madelie hoor hoe hard Sanet probeer om die trane te onderdruk.
Madelie gaan staan agter Sanet, sit haar hand oor die dogtertjie se hand waarin die verfkwas rus. “Ek wil jou gou iets wys!” Sy tel haar handjie op en doop die verfkwas in die verf. Begin met enkele klein kwashale voëltjies in die blou lug teken wat Sanet pas geskilder het. “Hoe lyk dit vir jou? Dis vinnig en maklik, maar maak ’n groot verskil aan ’n prent!”
Sy sien hoe die ingehoue spanning uit die liggaampie vloei. “Sjoe, tannie, dis baie mooi! Ek wil nou self probeer.”
Madelie los haar handjie en kyk hoe Sanet self voëltjies op die papier skilder.
“Mooi, Sanet! Jy het baie talent.”
“Dankie, tannie!”
Madelie sluk hard aan die knop in haar keel.
Die les vlieg vinnig verby terwyl hulle gesels oor skool, Sanet se maats en sommer allerhande dogtertjiedinge.
Nadat Sanet se ma haar kom oplaai het, gaan sit Madelie weer voor haar eie esel en skilderdoek terwyl haar gedagtes ver terug na die verlede gly.
Sy meng ’n grysblou kleur wat by haar gemoedstoestand pas en begin skilder. Sy leef haar in in haar werk.
“Jy vat vreeslike kanse met die voordeur so wawyd oop.”
Die stem wat haar gedagtes onderbreek, laat haar ruk van die skrik. Toe sy omswaai, staan Ian en Handré voor haar.
“Ons het die klokkie buite gedruk sonder reaksie. Gelukkig het ’n motor in die kompleks in gery, toe kon ons ook inkom.”
Die man het ’n manier om met die deur in die huis te val. Hy het ’n denimkortbroek en T-hemp aan. Hy lyk glad nie na die ongenaakbare dokter van vroeër nie. Inteendeel.
Madelie kom orent en vee verleë oor haar pa se ou hemp. “Ja, ek ee … die interkom is buite werking, ek moet iemand kry om dit reg te maak. Maar jy is seker reg, ek behoort versigtiger te wees.”
“Wat maak juffrou?” vra Handré terwyl hy vorentoe loop en langs