Liefde deur ’n lens. Elsa Winckler
diep dankbaar oor die platform wat sosiale media bied. Dit is ’n vinnige en maklike manier om te adverteer, en ek het reeds kopers vir my foto’s gehad nog voor ek vir die jaar oorsee vertrek het. Maar genoeg van my. Wat gaan in julle lewens aan? Neethling, ek het gesien daar’s ’n nuwe boek van jou op die rakke. Natalie, ek kan nie wag om na die jongste van jou kwilts te kyk nie. Ek het vir jou … oeps, amper sê ek wat jou present is!”
Almal lag, en Natalie begin opgewonde oor haar man se nuwe boek praat.
Nicola leun terug, sit haar hand op haar hart. Toe René die vlugtelinge genoem het, het sy die weerlose mense vir ’n oomblik so helder voor haar gesien …
Sy het al die seer in haar foto’s geplaas; dit kan haar nie meer raak nie. Sy is oukei.
Die kinders gil en lag terwyl hulle geskenke oopmaak. Nicola se kamera klik-klik vrolik saam terwyl sy die verskriklike tonele waaraan René haar herinner het, uit haar gedagtes dwing.
Francois stap voor haar verby, en ’n heerlike tinteling gly teen haar rug af. O. Liewe. Aarde. Die man se hande … Of hy nou haar hand vashou of haar bobeen streel … Foto’s. Sy neem foto’s. Vergeet van warm hande.
“Nicola,” lag Amelie. “Sit jou kamera neer. Jy is al een wat nog nie geskenke oopgemaak het nie. Toe, toe, toe, maak oop, ons wil sien wat jy gekry het.”
“Kyk wat het ek gekry!” Natalie haal die lappe uit wat Nicola vir haar in Nederland gekoop het. Ademloos tel Natalie die stukke materiaal een vir een op. “Oe, dis mooi!”
“En kyk die funky muis wat ek vir my rekenaar gekry het.” Amelie hou haar geskenk ook in die lug.
“Jy ken ons goed,” glimlag haar pa en sit sy bottel whiskey styf teen sy been neer. Haar broers hou hulle s’n triomfantlik in die lug.
“Ek is so bly oor dié boek,” sê haar ma. “Ek het nie geweet dis al beskikbaar nie.”
“Ma is maklik – enige boek oor sielkunde maak jou happy.” Nicola gee haar ma ’n drukkie.
“En jy en Francois het die kinders so bederf – baie dankie,” sê Amelie.
Op daardie oomblik vat Dewald aan Francois se been. Hy sak af op sy hurke by die seuntjie.
“Hy wil dankie sê vir die karretjie wat jy vir hom gegee het, oom Francois,” sê Chris.
Klik-klik-klik gesels haar kamera nog voordat sy besef sy neem foto’s.
“Jy het nog ’n pakkie!” Amelie oorhandig ’n klein toegedraaide geskenkie aan haar.
“Ek het al van almal ’n present gekry,” sê Nicola terwyl sy die pakkie versigtig oopmaak. “Wie …?” Haar asem raak weg. In ’n pragtige boksie is ’n piepklein voëltjie van ragfyn glas gemaak. Die vlerke is vorentoe gebuig sodat die voël se lyfie heeltemal bedek is.
Sy kyk op, vas in Francois se oë. “Die glasblaser net buite die Paarl,” sê hy asof dit alles verduidelik.
Sy raak versigtig aan die glas met haar vinger. Toe sit sy dit gou neer, gryp haar kamera en klik-klik-klik gesels sy verder saam.
“Wat het Nicola vir jou gegee, Francois?” vra Amelie.
Francois staan op en beduie na sy stapeltjie geskenke. “Ook ’n boek. Baie dankie.”
“Wys my?” Natalie stap nader. Sy tel die boek op. “A Brief History of Seven Killings. Dis die boek oor die aanval op Bob Marley, dan nie? Die skrywer, Marlon James, het die Man Booker-prys hiervoor gewen as ek dit nie mis het nie.” Sy draai verbaas om na Nicola. “Hoe’t jy geweet Francois is ’n Bob Marley fan? Ek het nou die dag eers op sy versameling regte, egte langspeelplate van Marley afgekom.”
Nicola staar ’n paar oomblikke na Natalie. Hoe het sy geweet? Sy lig ’n skouer en tel een van die kleintjies op. “Ek kan nie meer onthou nie. Dankie almal vir my presente – dis so nice!”
Almal begin lag en gesels, en Nicola slaak ’n sug van verligting. Sy het die boek op die lughawe raakgeloop, onthou iemand het gesê Francois is gaande oor Bob Marley, maar as Natalie dit eers onlangs agtergekom het, hoekom het sý onthou?
3
Francois tokkel met sy vingers teen die stuurwiel. Op sy iPod sing Bob Marley: “Is this love, is this love, is this love?”
Hy druk die knoppie gou sodat hy na die volgende liedjie kan spring … Wie de hel praat nou vandag van liefde? Hy is heeltemal te vroeg vir die Oujaarsaandvieringe by die nuwe huis van sy suster, Natalie, en haar man, Neethling. Hy kan ’n rukkie sit en musiek luister, maar dis asof hy vir die eerste keer besef dat Marley nogal baie oor die liefde sing.
Hy het vrae. Baie vrae. Die een waaroor hy die meeste wonder, kan niemand anders egter vir hom beantwoord nie. Hoekom kan hy nie ophou aan Nicola dink nie? Dáárdie vraag. Dit is die een wat hom die afgelope paar dae sedert Kersdag besig gehou het. Hy was elke dag op kantoor, die enigste siel wat so toegewyd is. Hy het elke dag probeer werk en by tye kon hy konsentreer, maar as hy hom weer kom kry, sit en tuur hy voor hom uit en is sy gedagtes weer by Nicola en haar bleddie rooi rompie.
En haar reaksie toe René haar uitvra oor die vlugtelinge wat onlangs na Europa gestroom het? Hy het reg langs haar gesit, sy oë was op haar. Sy het oënskynlik nie gereageer nie. Maar vir ’n breukdeel van ’n sekonde, so vinnig dat niemand anders dit sou kon gesien het nie, het haar gesig, haar asemhaling, haar hele lyf verander.
Maar sy het nie gehuil nie. René, wat net foto’s gesien het van die gebeure, het hartseer geword toe sy daaroor praat. Sy het Nicola getroos, maar Nicola was nie hartseer nie. Nie ooglopend nie. Tog het sy dit diep gevoel; hy weet omdat hy gesien het hoe sy reageer. Hoekom sou sy haar emosies so inhou? Sy ken hom nie goed nie, maar al die ander wat om die tafel was, is familie, mense by wie sy tog sekerlik haarself kan wees.
Die woorde van die lirieke dring weer tot hom deur. “I want to love you every day and every night.” En hoe het sy geweet hy hou van Bob Marley?
Iemand klop teen sy venster. Natalie staan hande op die heupe langs sy motor. Hy klim uit.
“En as jy so sit en droom? Ek waai en roep, maar jy is op ’n heel ander plek.” Sy gooi haar arms om sy nek. “Kom in, ons is baie dankbaar jy is vroeg. Mila is onmoontlik, en ek en Neethling kry net nie klaar nie.”
Hy druk Natalie styf teen hom vas en vir ’n oomblik lê sy haar kop teen sy bors.
“Ek is so bly jy het deur al die jare nooit na my ophou soek nie, Ouboet,” prewel sy.
“Ek ook.” Hy druk ’n soen op haar kop. “Ek het amper moed opgegee, maar het nooit regtig van my klein sussie vergeet nie. En toe ek hoor van die kinderhuis waar jy was, het ek geweet daar is ’n goeie kans om jou op te spoor. En hier is ons nou, al ’n jaar lank deel van mekaar se lewens.”
Sy gryp sy hand, haar oë blink: “Dit was die wonderlikste jaar in my lewe. Nie net het ek ’n broer gekry nie, maar ook ’n man en ’n baba.”
Hy sit sy arm om haar skouers en beduie na die nuwe huis. “En ’n nuwe huis. Ek neem aan julle gaan jou skakelhuis verkoop?”
“Nicola gaan dit oorneem. Ek en Amelie is so bly. Ons was al twee so gelukkig in die plek en ons is opgewonde omdat ‘ons huis’ in die familie bly.”
“Nicola? Hoekom het sy ’n blyplek gesoek? Sy het mos ’n woonstel, dan nie?”
“Ja, maar sy het dit verkoop. Sy het nog altyd van die karakter van die skakelhuis gehou, en toe ons sê ons dink daaraan om ’n groter huis te koop, het sy dadelik laat weet sy wil die plek asseblief hê. Sy het haar woonstel die afgelope jaar mos gemeubileerd uitverhuur, maar later in die mark geplaas. Dis al ’n ruk gelede verkoop. Dinge werk nou mooi uit. Die nuwe eienaars van haar woonstel wil einde Januarie intrek. Dit gee ons kans om die skakelhuis te laat uitverf voordat sy daar intrek.” Sy lag. “Ons hoop sy is net so gelukkig daar soos wat ons was en dat sy iemand sal kry wat haar liefhet en verstaan.”