Helene de Kock Keur 1. Helene de Kock
kry ’n skewetandlaggie, toe vee hy deeglik met sy vadoek oor die oliekleedjie en verdwyn na die kombuis.
“Moet jou nie aan hom steur nie!” sê Sylvia dadelik, maar haar gesig bly stroef. “Hy verbeel hom hy is die beskermheer van al die hospitaalmeisies wat hier kom eet. Hy reken dis al manier hoe hy kan verseker dat ons vir hom goed sal wees as hy siek word!” Sy bly angsvallig stil, hou haar oë op die wit papierservet, wat haar skraal vingers oop en toe vou.
“Sylvia!” Dai se stem is skaars ’n fluistering, maar hy het haar ferm aangespreek. Daar is ’n streng trek om sy mond wat alle voorgee uit haar houding laat wyk. Sy word stil en weerloos, vat haar boarms met haar hande vas. “Vertel my die waarheid . . .” sê hy deernisvol.
Sy neem ’n sidderende asem, bly inmekaar sit asof sy vasgekeer is. En Dai help haar:
“Jy is agt en twintig, mooi, bekwaam en ongetroud. Daar móét iets gebeur het . . .”
Higgins bring hul kos en plak Dai s’n met oordrewe swier voor hom neer.
“Strike me dead if false Oi swear . . .!” sing hy deur die hoek van sy mond. Toe loop hy agtertoe.
Dit bring ’n effense laggie na Sylvia se mond, toe sê sy:
“’n Kampvegter soos min! Die verpleegsters noem hom ou Hospital-Higgins . . . Hy verbeel hom al wat broek dra, is ’n bedreiging vir sy ‘nursies’!”
Dai se lippe trek in ’n skewe laggie, maar sy oë is niks geamuseerd nie.
“Moenie my ontwyk nie, Sylvia! Ek . . . wil nie met ’n vreemdeling in die huwelik tree nie. Ek kan jou nie probeer begryp as ek niks van jou weet nie. En in óns huwelik, Sylvia, moet daar allereers plek wees vir begrip.”
Hy sien hoe sy stil raak in die middel van sy woorde, en haar kalmte terugvind. Sy neem haar mes en vurk en begin die aartappelskyfies op haar bord versigtig in fyn stukkies sny.
“Onthou jy Henry Radcliffe?” vra sy.
“Die patoloog? Hy werk mos vir ons ook, nè? Is dit dieselfde man wat by Guy’s Hospital was en ook ’n deeltydse dosentepos gehad het?”
“Dis reg. Hy het nou nog ’n deeltydse pos daar . . .” Sy hou op werskaf op haar bord, kyk stip na die tamatiesousbottel in die middel van die geruite kleedjie. “Ek . . . ons het lank ’n verhouding gehad . . .”
“Hoe lank?”
“Vandat ek klaargemaak het as suster tot sowat vyf jaar gelede . . .”
“En jy’s nou nog so kleinserig daaroor?” hou Dai genadeloos aan.
Sy los die eetgerei op haar bord, druk haar hande in twee vuisies teen haar kuiltjie.
“Ons sou trou . . . maar hy wou nie verloof raak nie . . . het gesê hy glo nie daarin nie . . .”
Dai se gesig word klipsteenhard; dit lyk asof daar groewe langs sy neus afloop, maar dié keer bly hy stil.
“. . . Almal het geweet ons gaan uit . . . en . . . ek het begin dink dat daar werklik iets moois van gaan kom . . . Hy het my nooit rede gegee om iets anders te vermoed nie . . . miskien was ek naïef. Ja, noudat ek daaroor dink – ek wás naïef! Ek het gedink hy is romanties toe hy voorstel dat ons in Gretna Green moet gaan trou . . .!”
“Gretna Gr. . .” Dai blaas sy asem in ’n sisgeluid uit. “Jy’s nie ernstig nie! Dis mos die plek vir ouens wat wil wegloop om te trou! ’n Hoefsmid voltrek die huwelik en die altaar is ’n aambeeld, of so iets, nè?”
“Min of meer, ja . . . In die ou dae het paartjies met kar en perde daarheen gejaag en gewoonlik die verwoede ouerpare met so ’n halfuurtjie geklop! Soms is hulle voorgespring . . . Treurig, dink ek. Dit moet vreeslik opwindend gewees het om na ’n wilde jaagtog oor die Skotse grens uitasem voor die aambeeld te gaan staan en hartstogtelik beloftes af te lê . . .!”
Dai gaan aan die lag.
“Sylvia, Sylvia! Ek sou nooit kon dink dat jý . . .”
Sy glimlag klein met die hoeke van haar mond sodat die kuiltjies in haar linkerwang beklemtoon word. En sy hou ’n hand op om hom te laat bedaar.
“Wag! Jy het nog nie die eintlike storie gehoor nie. Alles het glad verloop. Deesdae moet ’n mens darem ’n lisensie hê, weet jy . . .? Maar twee dae voordat ons sou gaan, kry ek ’n brief van hom wat sê ons moet die trouery so ’n bietjie uitstel . . . die ‘uitstappie’, soos hy dit genoem het . . . want hy gaan vir ’n week of twee na Edinburg. Hy kom daarvandaan, hy het eers daar gewerk. Ag nou ja, ná drie weke kom hy toe terug en kondig wyd en syd in Guy’s aan dat hy getroud is met Lord McKinnan se dogter. Die meisie wat so goed ski. Daar is dikwels foto’s van haar in die koerante. Ek het dit seker heel laaste van almal gehoor – en wel in die operasiesaal by ’n narkotiseur! Henry het nooit eens weer na my gekyk nie, nie eens om te verduidelik nie. Ons het sedertdien nog nie weer ’n woord gewissel nie. In elk geval nie alléén nie . . .
Dai sit haar ongelowig en aanstaar. Toe los hy ’n kragwoord, wat haar verbaas laat opkyk. Maar hy begin bedaard eet en net die ferm trek om sy mond is ’n teken van sy ontsteltenis. Toe hy klaar is, stoot hy die vetterige bord verlig eenkant toe.
“Dit is dus die rede waarom jy jou pos by Guy’s prysgegee het die oomblik toe dit moontlik was?”
Sy knik net.
“Ek het gewonder presies wanneer ons moet trou,” sê hy onverwags. “Maar nou weet ek!”
“O?”
“Dis vandag Dinsdag. Wat van Saterdag? Daar is nie meer iemand wie se goedkeuring jy wil hê nie, nè?”
“Nee, niemand nie . . .”
“Nou maar dan is dit afgespreek. Ek sal Hugo en Sanet vra om as getuies op te tree . . . maar ons nooi niemand meer nie.”
Sy eet vinnig klaar, en hy sê aan haar sy moet wag terwyl hy betaal vir hul ete. Sy sien hoe hy toonbank toe stap en hoor hoe Higgins wysieloos tussen sy tande begin fluit. Dan praat Dai ’n paar woorde met hom, en sy sien met verbasing hoe sy mond ’n O vorm en toe in ’n breë lag trek.
“Ek het belowe om die trousertifikaat Maandag aan hom te kom wys!” lag hy toe hy hom by haar voeg, en sy giggel. Dis ’n sagte, lekker geluidjie wat in sy hart kruip . . .
Buite op die sypaadjie kyk hy af op die swartkop hier by sy skouer, en haak toe gemoedelik by haar in.
Hoe heerlik is dit nie saam met haar nie, dink hy. Sy verwag heeltemal niks van my nie. My stiltes vloei ongehinderd deur haar. As sy met my praat, is dit rustig en oor sinvolle dinge. En as sy na my kyk, is dit nie met die hoop om passie te wek nie. Ek is by haar net so op my gemak as by ou Rieta. Met dieselfde opregtheid waarmee hy dít dink, weet hy dat daar ’n vonk skuil in die aanraking van haar arm deur syne . . . maar hy skryf dit bloot daaraan toe dat Sylvia baie, baie mooier as Rieta is, en hy dink werklik dat hy hierdie ding in sy lewe benader met die deurdagte eksaktheid wat so ’n groot stap verg.
Saterdag daag in ’n wolk van fyn reën, wat opklaar toe die son behoorlik uit is. Die ligte windjie speel ’n skitterspel met die nat blare, en waai die oggend sprankelskoon.
My troudag! dink Dai met ’n verwondering wat hom week maak. En dit sonder enige dwaling van sy hart! Hy gaan trou met persoog-Sylvia. Sylvia, wat geen aansprake maak nie . . .
Met ’n beker koffie in sy hand staan hy en uitkyk op die begroeide vierkant buite. Die oggend is die klein binnetuin vol, en die vreugde van ’n nuwe dag lê blinknat op die blomryke struike, die paar potpalms en die strokie kweek rondom die vaal plaveistene . . . En daar staan ’n klein onrus in hom op. Diep in hom is ’n vermoede dat Sylvia wel die enigste vrou is met wie hy kans sien om sy lewe te deel, maar sy verstand weet dat hy vandag trou om die inmenging van sy moeder te besweer. Hy is besig om die lewe te dwing om in ’n groefie te hardloop soos ’n speelding op ’n spoortjie. Kan dit seën wegdra? Meteens glip ’n paar vroeë sonstrale langs die muur af en vlek die donker affodille goudgeel . . . en kol-kol