Waar liefde begin. Schalkie van Wyk
kop.
Danika wip van die skrik en gryp na haar regteroor, terwyl die duiwe protesterend na die naaste tafeltjie fladder om ander kliënte te loop irriteer. “Agge nee, man, wil jy nou my oortrom laat bars?” vra sy ergerlik, staar hom oomblikke lank gegrief aan en sug voordat sy vervolg: “Sjie … Lani het altyd ‘sjie’ gesê – sy sê dit eintlik steeds af en toe, maar haar ma sê sy wil eintlik ‘eish’ sê …” Sy byt haar onderlip vas en maak ’n ergerlike gebaar: “Nee, ek praat ’n klomp tjol! Dit is jou skuld, Jan-Erik. Jy lyk vreeslik aantreklik in jou plaasklere – is jeans en gholfhemde julle plaasjapies se amptelike drag? My pa sê toe my oupa jonk was, was safaripakke die amptelike drag van alle mans met gespierde bene – en die ouens met dun kuite het twee paar kniekouse gedra om beter te lyk.”
“Danika, wat wil jy nou eintlik vir Jan-Erik sê?” vra Lani diplomaties, bewus dat Danika nie kan ophou praat wanneer sy senuweeagtig is nie.
Danika verkyk haar nog ’n oomblik aan Jan-Erik en sug weer. “Ek het mos gesê: Dis Jan-Erik se skuld. Dink jy nie ook dis net ’n sonde en ’n versoeking vir ons arme meisies as ’n man so groot en gespierd en alles is wat Jan-Erik is nie?”
Jan-Erik se laggie is kort, sy uitdrukking ongelowig. “Vertel jy elke man wat jy ontmoet dat hy aantreklik is, of skeer jy die gek met my omdat ek byna jou oortrom laat bars het, Danika?”
“Ek was amper doof, maar my visie is twintig-twintig. Daardie man met die maer skouers en dun armpies en groot adamsappel, is nie aantreklik nie. Sy blonde haartjies is te yl en hy het amper nie ’n ken nie. Moontlik is hy van die Europese adelstand, want sommige van hulle het ook hul kenne weens ondertrouery verloor. Ek komplimenteer net mans wat werklik aantreklik is, want hulle stel tog nie belang in alledaagse meisies met moederliefde in hul harte nie. Maar ek het lankal geleer om nie oor die maan of ’n aantreklik man te huil nie.”
Jan-Erik kyk Danika oorbluf aan, kug ongemaklik agter sy hand en rig ’n onbegrypende blik op Lani. “Is sy altyd so?” vra hy gedemp.
“Ja, maar net as sy dink ’n man is uiters aantreklik, of as sy honger is,” verduidelik Lani ernstig en klap hard op die tafelblad toe ’n duif op haar skouer land.
“Is sy honger?” vra hy vertroulik, sy kop nader aan Lani wat stip na sy sonbrons vel bokant die oopgeknoopte kraag van sy gholfhemp staar.
“Ek dink so, want die duiwe het haar middagete verorber. Myne ook, maar ek is nie meer honger nie. Sal ons ry?” vra Lani oënskynlik opgewek, maar in werklikheid tam van haar stryd teen die lam gevoel in haar maag en bene, en haar begeerte om doodstil te bly sit en Jan-Erik vir die res van die dag net aan te staar.
“Is julle nie moeg na die lang rit nie? Ons kan rustig saam middagete geniet, ’n koppie tee of koffie drink en nog voor tweeuur in die pad val. Ons behoort dan teen vieruur tuis te wees as als goed gaan,” stel hy voor, trek ’n stoel nader en gaan sit langs Lani. “Vis en skyfies weer vir jou, Danika?”
Voordat Danika kan antwoord, val ’n onverwagte skadu oor Lani. Sy kyk op in Rikus se toornige gelaat en frons verbaas.
“Hoekom het jy vir my gelieg, Lani?” Rikus druk met sy linkerhand op die tafelblad, sy regterhand op die rugleuning van haar stoel, buig sy gesig dreigend tot digby hare, agterdog en woede in sy oë.
“Nog ’n ylende, honger mens,” sê Lani vies. “Hoekom draai jy hier rond, Rikus? Sou julle manne nie strand toe gegaan het nie?”
“Jou ma glo haar mooi, slim dogtertjie gaan by ’n liewe ou oom en tannie op Silwersee kuier, maar intussen het jy ’n geheime vakansie saam met ’n wildvreemde man gereël. Ek kan my eie oë nie glo nie! Dat jy so agterbaks en onbetroubaar kan wees, is erg genoeg, maar om boonop die onskuldige Danika te dwing om saam met jou te lieg, is verregaande! Of gaan jy nou vir my sê jou ma weet van al jou skelmstreke?”
“Haai! Hou op, jong!” Danika pluk Rikus so hard aan die arm dat sy elmboog knak en hy verplig is om orent te kom en na haar te kyk. “Dit is beter,” sê sy selfvoldaan en glimlag innemend. “Ek wed jou honger maag het ook jou breinselle aangetas, daarom praat jy nes ek ’n klomp tjol. Oom Awie Badenhorst het dié gawe plaasjapie gestuur om ons na Silwersee te vergesel. Sy naam is Jan-Erik van Eeden. Jan-Erik, dis Rikus Vermaak. Hy het saam met ons grootgeword en dink hy is ons heeltydse lyfwag, maar eintlik is hy net lastig en ’n klikbek.” Sy draai na Rikus en dreig: “Waag om so ’n liegstorie oor Lani en hierdie Jan-Erik by haar ma aan te dra, en ek vertel jóú ma wat jy verlede Desember saam met Elize …”
“Danika!” val Lani haar gou in die rede. “En jy, Rikus, het juis oom Awie se selnommer. Bel hom en vra hom om ’n verduideliking. Ek weet nie of Jan-Erik sy vuiste gebruik wanneer ’n man hom irriteer nie, maar hy is na alles ’n plaasjapie en hulle kan, soos ons weet, humeurig wees.”
“Ja, ek kan dit duidelik sien: Jan-Erik lyk befoeterd,” merk Danika bekommerd op. “Jy kan maar nou loop, Rikus. Ons het jou nie –”
“Nee a, Danika! Ons help mekaar altyd, en ons is maats vandat ons saam in die kerk op ons doopdag gehuil het,” sê Lani partydig en glimlag paaiend vir Rikus. “Wil jy saam met ons ’n koppie tee of koffie drink, Rikus? Of wil jy oom Awie eers bel, my inmengerige vriend?”
“Ek maak altyd ’n gek van myself omdat ek … e … ek verantwoordelik voel vir julle twee meisies,” mompel hy en kyk skuldig na Jan-Erik. “Jammer oor die misverstand, Jan-Erik. As jy wil hand gee …”
“Bly te kenne, Rikus,” groet Jan-Erik ongesteurd en groet Rikus met die hand. “Ek is seker die meisies se ouers waardeer jou besorgdheid oor hulle. Ek verseker jou ek is bo verdenking, want ek is met my werk getroud, en veels te besig om meisies uit te neem. As dit jou meer gerus sal laat voel: Ek sal waghond speel en jou laat weet as Lani geheime vakansies met vreemde, onbetroubare mans reël.”
Lani merk Jan-Erik se veelseggende glimlag en vra belangstellend: “Moet ek gevlei of beledig voel?” Sy sien die ingenome uitdrukking op Rikus se gesig en sê ergerlik: “Jy is ’n wrak na jou eksamen, Rikus, want jy ly boonop blykbaar aan geheueverlies. Het jy vergeet ek gaan nooit meer as drie maal met dieselfde man uit nie? Wat op aarde laat jou dink ek het ineens in ’n sedelose flirt verander wat geheime vakansies met onbekende mans reël? Genade, man, kyk na my: Ek is nog Lani, nie ’n … e … verleidster nie.”
“E … ja. Ek bedoel, ek weet dit eintlik, maar noudat jy so lank weg gaan wees en seker nie gereeld huis toe sal kom nie … My pa is bereid om vir my ’n nuwe motortjie te koop wat ek dan oor ses-en-dertig maande teen ’n lae rentekoers van hom sal koop, maar brandstof en verblyf is duur. Ag, wat ek eintlik wil sê … Solank jy … en Danika, natuurlik, net sal onthou dat ek en die ander manne altyd bereid sal wees om julle te help.”
Danika klik met haar tong. “Rikus, as dit ’n liefdesverklaring aan Lani was, bars ek in trane uit. Jou arme man, lees jy nie liefdesromanses nie? Vra my ma om vir jou ’n paar van haar boeke te leen, want sy het hope. Moet net nie haar boeke met vuil hande lees nie, want dan gee sy jou ’n draaiknyp wat jy nie sou verwag nie.”
“Weet jy, ’n duif sit op jou kop, Danika?” Rikus klink nydig en staan op. “Ek waai nou. Tot siens, julle meisies … jy ook, Jan-Erik. Lani, ek sal nou en dan vir jou ’n boodskap stuur. Sien, julle!” groet hy en draf oor die grasperk weg.
Die drietal om die tafeltjie roep hom groetend agterna, kyk na mekaar en wag swyend dat iemand moet praat.
“Sien jy nou, Lani? Rikus het nie ontken dat hy jou liefhet nie,” kom dit met ’n selftevrede glimlaggie van Danika wat met ’n versigtige wysvinger steek-steek na ’n duif wat op die tafel sit.
“My liewe mens, na al die jare besef Rikus jy is soos ’n druppende kraan wat nie ophou as jy jouself van iets oortuig het nie. Trou Rikus môre met Sanet of Janet, sal jy na tien jaar nog glo hy is verlief op my,” antwoord Lani onverskillig.
“Hoekom ken ek hulle nie? Rikus het niks oor Sanet en Janet vir my gesê nie. Was hulle saam met ons op varsity?” vra Danika.
Lani blik moedeloos na Jan-Erik en glimlag