Waar liefde begin. Schalkie van Wyk
beeld van die lang, donker man met ’n hoekige gelaat, ’n sterk beenstruktuur onder sy sonbrons vel en silwergrys oë voor haar geestesoog verskyn. Nee, sy is oormoeg, want geen mens kan in ’n klein motortjie slaap nie, stel sy haarself gerus. Sy hoef nie voor te gee nie, want sy hou net van Jan-Erik. Hy is so ’n gemaklike mens om mee te gesels en selfs al praat hulle nie, steur die stilte nie. Maats. Hulle sal oor dertig jaar nog vriende wees, want hulle het spontaan van mekaar gehou, is haar gevolgtrekking.
O ja, die voertuig wat toetend stadig by haar verby ry, is natuurlik Jan-Erik se viertrek. Danika lê op die toeter van haar motor en swaai uit die parkeerplek agter Jan-Erik in terwyl Lani haar motorenjin inderhaas aanskakel.
Bykans twee uur later volg Jan-Erik die breë dorpstraat langs die strand van Silwersee in sy voertuig wat hy voor die ruim woning van die Badenhorsts tot stilstand bring. Met ’n armgeswaai beduie hy na die ingang tot die motorhuise links van die woning.
“Ons is hier!” skree Danika jubelend en parkeer haar motor voor die oop deur van een van die motorhuise. Sy klim uit haar kar en draf langs Lani se motorvenster nog voordat Lani haar kar tot stilstand gebring het. “Kyk net hoe na aan die strand is ons, Lani! Is dit nie fantasties nie? Ons loop net oor die teerpad en dan rol ons sommer af oor die sand tot in die branders. Ek wed ons gaan oor ’n maand net so bruin soos Jan-Erik wees.”
Lani skakel haar motorenjin af en kyk met innige simpatie op na Danika. “Ek wil jou nie ontnugter nie, my liewe maatjie, maar ons is hier om ons daaglikse brood te verdien, nie om saam met Jan-Erik in die son te lê nie.”
“Aag, man, ons sal seker naweke …” Danika onderbreek haar sin en draf na die voorstoep, toe ’n bejaarde vrou by die voordeur uitstap. “Tant Marcia! Tant Marcia, ons is hier! Hallo, tant Marcia! Ek’s so bly om tannie te sien,” groet sy verruk, storm in Marcia se arms in, druk ’n klapsoen op haar wang en gee haar ’n drukkie.
Daar is blydskap en warmte in Marcia se uitdrukking toe sy Danika nader trek. “Welkom, Danika, my kind. Ek is dankbaar julle is veilig hier by ons. ’n Mens wil nie ongelowig wees nie, maar dis baie ure en ’n lang pad wat agter julle lê. Ek kon nie anders as om maar kort-kort vir julle te bid nie.”
“Ek het net gebid wanneer Gustav bestuur het, want hy kan nogal roekeloos wees,” vertel Danika vertroulik.
Jan-Erik, wat by Lani aangesluit het, skud sy kop en sê gedemp: “Dis die malvaklekkers. Te veel suiker is nie goed vir ’n praatverslaafde soos Danika nie.”
Danika ruk om, haar uitdrukking onstuimig. “Jy skinder al weer oor my, Jan-Erik! Ek het jou gesê ek is nie doof nie. Ek is nie ’n praatkous nie. Ek praat net baie omdat ek ’n borrelende persoonlikheid het.” Sy kyk na Marcia. “Tant Marcia weet mos ek borrel.”
Lani kyk met liefde in haar oë na Marcia wat groot en breed oor die korter Danika troon.
Marcia se silwerwit hare, groot donkerbruin oë, en ronde gelaat wat slegs plooie toon wanneer sy glimlag, vorm die volmaakte prentjie van ’n liewe ouma wat sy nooit geken het nie. Haar ouma Alexandra is ’n deftige vrou met ’n stywe haarkapsel, altyd op ’n bootreis om die wêreld of met vakansie by vriende in Europa, verkieslik in die suide van Frankryk of in die Alpe in Switserland.
“My ou kleinstetjie!” groet Marcia met deernis in haar glimlag en hou haar arms uit na Lani.
“Hallo, my tannie,” groet Lani en laat rus haar kop ’n oomblik lank op Marcia se bors. “Tannie voel rêrig so sag soos ’n verematras. My ma is kliphard van die spiere, want sy glo mos gereelde oefening gee haar energie en genoeg suurstof na die brein sodat skelm sakemanne haar nie kan verkul nie.”
“Jy skinder verniet oor jou ma, my Lani, want jou armpies is klaar ook al die ene spiere,” terg Marcia haar met ’n goedige laggie. Sy draai na Jan-Erik wat geduldig sy beurt afwag om te groet. “Dankie dat jy die kinders veilig hierheen gebring het, Jan-Erik. Oom Awie is kort na middagete weg om tant Ragie in haar tuin te help. Hy sal daar met jou gesels.”
“As tannie skielik haastig is om van my ontslae te raak? Tot siens, tant Marcia. Tot siens, Lani … Danika. Dalk loop ons mekaar op die strand raak,” antwoord hy en draai om na die tuinhekkie.
“Dankie vir al jou hulp, Jan-Erik! Tot siens,” roep Lani hom agterna, bewus van ’n gevoel van verlies wat ’n hol kol op haar maag vorm. Vreemd, hy praat net van die moontlikheid dat hulle mekaar op die strand sal raakloop. Sy het gedink hulle is vriende, maar haar spinnewebdrome is net die resultaat van haar ooraktiewe verbeelding wat met haar op loop gesit het. Dis die spanning van haar werkloosheid en die min slaap tydens die lang motorrit.
Jan-Erik is net so onbelangrik soos Rikus in haar lewe, behalwe dat Rikus altyd bereid is om haar te help. Sy sal probeer om nie gou weer oor Jan-Erik te praat of aan hom te dink nie, besluit sy afgehaal, net gedeeltelik bewus van Danika se lawaai.
“Jy kan weer malvalekkers koop en vir my bring. Tata, Jan-Erik!” skree Danika onnodig hard, bang dat hy haar nie sal hoor nie.
Hy druk sy hande oor sy ore, glimlag treiterend vir Danika, klim in sy voertuig en ry weg.
“Eindelik!” Marcia lyk skielik senuweeagtig en glimlag engelagtig onskuldig toe sy na Danika draai. “Danika, my poppie, loop deur die voorportaal en volg jou neus. Die eetkamerdeur is die laaste deur op regterhand aan die onderpunt van die lang gang. Ek het spesiaal vir jou klein melktertjies gebak en daar is ’n bottel tuisgemaakte gemmerbier. Maak dit versigtig oop, gehoor, kindjie?”
“Lekkerrr! Tannie is ’n skat! Dankie, tannie!” roep Danika uitgelate, reeds op pad deur die voorportaal.
“Hoekom wou tannie van Danika ontslae raak – of raai ek verkeerd?” vra Lani onkant.
Marcia gooi ’n dik arm om Lani se skouers en gee haar ’n vertroulike drukkie. “Jy is wonderlik oplettend en slim, nes jou dierbare ma wat moeilik kan raak as ’n mens agter haar rug konkel. Verstaan ons mekaar, Lani?” vra sy met grootoog-erns, haar stemtoon gedemp.
“E … ja, tannie. Konkel ons?”
“Asof dit uit die mode gaan! Het jy jou ma al gebel om haar te verseker julle is veilig hier by ons?”
“Nee, tannie, maar ek sal haar sommer nou dadelik …”
“Nee, sussie!” val Marcia haar luid in die rede, kyk bekommerd oor haar skouer, en vervolg sagter: “Jy sal maar die een of ander storie moet uitdink om te verhoed dat Danika haar ma-hulle van Jan-Erik vertel. Verstaan mooi, Lani: Hoor jou ma die man is hier, vlieg sy met haar eie straler hierheen, pak jou in een van haar tasse en emigreer na die Noordpool toe. Jy wil tog nie vir die res van jou lewe rou vis eet en velklere soos die Eskimo’s dra nie, Lani?”
“Nie as ek dit kan verhelp nie, tant Marcia. Hoekom haat my ma vir Jan-Erik? Ek het nie eens geweet sy ken hom nie.” Haar oë rek geskok. “Genade toggie, my ma is te oud om met hom ’n verhouding te hê! Ek weet sy is mooi en –”
“En jy praat te veel, hartjie. Ek kan nie verduidelik nie, maar een ding is so seker soos die sonsopkoms môreoggend: Jou ma kom haal jou as sy hoor Jan-Erik van Eeden is hier op Silwersee. Sy hou nie van die Van Eedens nie, verstaan, en ek meen dit sal haar ontstel as jy en Jan-Erik vriende word. Nee, moenie jou lippe tuit asof jy ‘hoekom?’ wil sê nie, Lani, want die hoekom kan net jou ma aan jou verduidelik. As jy nou net jou ma kan bel en sê oom Awie het jou en Danika in Kaapstad ontmoet en julle is tans veilig hier by ons, is die Kaap weer Hollands.”
“As ek eendag so oud soos tannie is, sal ek nie lieg en bedrieg nie. Ek bedoel, is tannie nie bang tannie gaan skielik dood nie? Dis mos veiliger om met ’n skoon gewete dood te gaan, nie waar nie?” mor Lani, ergerlik omdat Marcia haar nie in haar vertroue wil neem nie.
“Soek jy en Danika werk, of wil julle teruggaan huis toe, kind?”
Lani wik en weeg, en sug dan oorwonne. “Goed, tannie gaan my nie vertel waarom my ma nie van Jan-Erik en sy mense hou nie. My ma hou van almal, want sy is so sosiaal dat selfs die koerante oor haar skinder. Mag ek vir Jan-Erik vra hoekom my ma nie van hom hou nie, tannie?”
“Asseblief