Uważność dla wszystkich. Jon Kabat-Zinn

      Konwersję do wersji elektronicznej wykonano w systemie Zecer.

      Dedykuję Myli,

      Stelli, Asie i Toby’emu

      Willowi i Teresie,

      Naushon,

      Serenie

      pamięci Sally, Elvina,

      Howiego i Roz

      wszystkim, którym zależy

      temu, co możliwe

      temu, co jest, jakie jest

      mądrości

      jasności umysłu

      łagodności

      miłości

      Dokument chroniony elektronicznym znakiem wodnym

      20% rabatu na kolejne zakupy na litres.pl z kodem RABAT20

Przedmowa

      Uważność dla wszystkich!

      To chyba szalony pomysł. Ale właściwie dlaczego? Zwłaszcza w tych czasach, gdy nasze jednostkowe i zbiorowe życie poddane jest ogromnej presji z wielu stron.

      Podtytuł książki nie jest hiperbolą. W dalszej części tekstu mam nadzieję wykazać, że tytułowa mądrość to potencjał, który jest częścią nas wszystkich. Co więcej, można go pielęgnować na wiele różnych sposobów. W ciągu ponad czterdziestu ostatnich lat miałem przywilej obserwowania z bliska, jak ten potencjał zaczyna być dostrzegany i rozwija się w najprzeróżniejszych sferach życia. Dziś, choć wciąż w początkowym stadium rozwoju, mądrość uważności okrzepła i staje się niezbędna bardziej niż dotąd.

      Ewolucyjne znaczenie świadomości medytacyjnej

      Jeśli chcemy lepiej zrozumieć samych siebie i w większym stopniu zasłużyć na nazwę nadaną naszemu gatunkowi¹, jeśli chcemy uratować się przed samozagładą lub dystopijnym koszmarem przekraczającym największe zbrodnie, które już mamy na sumieniu, musimy zdobyć się na nową odpowiedzialność za własne czyny, za stan umysłu, za ludzką społeczność i za planetę. W przeciwnym wypadku, sądząc po tym, przez co przeszliśmy w przeszłości, nasze działania i zaniedbania mogą sprawić, że stworzymy świat tak niezdrowy i skażony, że mało kto będzie chciał w nim żyć. Te słowa to i tak dobry kandydat na niedomówienie tysiąclecia, albowiem widoczny gołym okiem wszechogarniający kryzys, w którym pogrąża się ludzkość, przybiera coraz bardziej drastyczną postać.

      Zatem uważność dla wszystkich, pogłębianie mądrości w naszych działaniach oraz większa troska o nasz świat to nie jest zwykła moda czy pobożne życzenie. Takie podejście okazać się może kluczowym składnikiem naszej krótko- i długofalowej strategii przetrwania, ochrony zdrowia oraz troski o stabilny rozwój ludzkości. Aby jednak sprostać ogromowi takiego wyzwania, uważność, o której mowa, musi być ze wszech miar autentyczna oraz zakorzeniona w ogólnoludzkiej tradycji dharmy, kultywującej mądrość i współczucie². Co do mnie, kiedy sięgam po pojęcie uważności, mam na myśli pewien rodzaj postrzegania oraz sposób na życie o długiej tradycji. Obecnie uważność bardzo dynamicznie się rozwija, wkraczając w najprzeróżniejszy sposób do głównego nurtu życia wielu środowisk i kultur. W zakresie wartości podejście, za którym się opowiadam, musi się opierać – i opiera – na etycznej i altruistycznej mądrości stojącej na jego straży, zakorzenionej w ciele i aktywnie stosowanej oraz na takim samym działaniu. Uważność można rozumieć jako jeden ze składników tradycji ludzkiej mądrości. Jej zasady w najbardziej klarowny sposób sformułował buddyzm, jej istota ma jednak uniwersalny charakter i znalazła różnoraki wyraz we wszystkich kulturach i tradycjach.

      Uważam, że coraz popularniejsza praktyka medytacji uważności oraz jej świadome stosowanie w codziennym życiu mogą stworzyć podstawy autentycznej pomyślności, pokoju