Skepsel. Willem Anker
skagte en dakvensters, wat natuurlike lig na die ondergrondse verdiepings bring. Die haakse skagte herinner haar in hoe ’n mate die huis na ’n grot voel, sonder enige reguit lyne, maar daar is ook geen kurwes te vind wanneer sy daarna begin soek nie. Sy is seker sy gaan haar om die volgende hoek vasloop in Dr. Caligari.
Henk wys vir haar die skuifboekrak wat lei na ’n versteekte stoorkamer, die meubels en lampe uit skroot en optelgoed gemaak, die lang tak wat in Ariel se kamer die dakligte dra. Hy stel nie belang in die geborgde meubels en toebehore nie. Hy neem haar na sy slaapkamer, ’n replika van sy en sy vrou se kamer in haar eerste ouerhuis. Niks behalwe die nightlight is vir haar herkenbaar nie, maar die aaklige volvloermat maak nou meer sin. Die bed is ’n replika van sy eerste huweliksbed, aangepas sodat dit kan kantel en van slimtegnologie voorsien wat, onder meer, sy slaapritmes meet.
Hy vertel van die endoskoop wat die groeisel in die vorm van ’n paddastoel opgemerk het.
“Toe’s dit die biopsies. En daarna die PET en CAT scans en die laparoskopie.”
“Watse goed?”
“Hulle sny ’n gat in jou sy en druk ’n videokamera in.”
In een van die gastekamers wys hy haar die waterlose toilet. Net die hoofslaapkamer het ’n spoeltoilet vir sy behoeftes.
“Long drops, spesiaal vir my.”
“Gedog jy sou trots wees op my.”
“Die mense vir wie ek puttoilette gebou het, voel ’n veer vir eko-dit of -dat. Hulle wil net nie meer in ’n emmer kak nie.”
“Sorry, kind. Ek het dit nie so bedoel nie.”
“Hoe lank, Pa? Hoe lank het ons?”
“’n Paar maande, skat ek. Selfs al het ek aangehou met die chemo, was die prognose minder as ’n jaar.”
“Jy het ophou gaan?”
“Dit is te laat. Die goed sal my net sieker maak. Ek wou eerder my huis kom klaarbou as om ge-Hirosjima te word. Ons huis. Jou ma se huis.”
“Jy het my niks gesê nie, Pa. Jy het niks gesê nie. ‘Hi, sorry om te pla, Becca, maar ek gaan bietjie doodgaan.’ Net fokkol.”
“Ek sou laat weet het. Wou eers die huis klaarmaak. Sodat jy kon verstaan. Dan sou jy verstaan.”
“Sure, nou maak alles heeltemal sin. Een moerse smart, eco-friendly, solar-powered selfmoordmasjien.”
Hy roep agter haar aan. Toe sy wegstap, word haar asem vlak, die angs-adrenalien suig die bloed uit haar vingers en voete, alles op pad hart toe. Sy stap op verdoofde voete, druk met dom hande teen die muur. ’n Dooie hand sukkel om die pille uit haar broeksak te haal. Dit voel of die mure skuif wanneer sy nie kyk nie. Wie sal nie verdwaal in ’n huis wat haar ma ontwerp en haar pa gebou het nie? Hulle het gelewe van die een misverstand na die ander. Sy voel hoe die huis se kameras haar volg waar sy in gange loop wat sy hoop na die oppervlak toe lei. Agter haar hoor sy die plant se wieletjies.
In ’n slaapkamer is daar ’n dun, breë venster parallel met die plafon. Sy sleep ’n stoel nader en wurm by die venster uit. Onder die venster loop BuddhAI teen die muur vas.
“Hey, there. Why don’t you take a break and have a light snack?”
Sy loop die bosse in, breek takke voor haar af. Sy trap een van die huis se sensors plat. Toe sy by die straat uitkom, loop sy verder padlangs tot by die houtsparre van die wandelweg wat die bedreigde duin beskerm. Op die duin sien sy Henk se verlate privaat strand onder haar lê. Dit lyk of die branders te stadig breek.
Sy sit en hou vir Frank dop. In ’n wêreld met ander merkers en tydlyne as dié van hare, is Frank besig om sy rondtes te doen. Sy gekussingde pote onderskei die fynste teksture van die grond, sy snorbaarde is antennas wat seine van oraloor kry. Sy ore is oop, sy neus digby die grond, sy konstante gesnuif vinnig en lig, om beter te ruik. Selfs toe hy kon sien, weet sy dat sy oë nie sy sintuie sou regeer het nie. Sy kop is vorentoe uitgesteek, die wêreld in. Hy ruik die vrot bamboes op die strand. Met elke asemteug reis hy deur tyd. Hy ruik aan die gefrommelde Fanta Orange-blik op die duin: die roesreuk van suurstof wat in die nat lug met die metaal verbind, daaragter die sweem van iets soets en, verder in die verlede, iets van die Sapiens wat dit maande gelede daar laat val het. Lê daar reukspore van die jakkals op die duin? Sal Frank aan die pis en mis kan ruik hoe die dier onlangs meer gereeld geaas het, eerder as om self insekte en rotte te jag? Frank sal Rebecca van ver af ruik. Hy kom nadergedraf, maak eers seker daar is nie iets interessanter in die rondte nie, voor hy by haar kom sit vir ’n krap tussen sy blaaie, waar die PetTracker hom irriteer. Hy skrik toe Rebecca hom teen haar vasdruk en haar kop teen syne druk. Hy woel hom los, maar ná ’n paar minute kom hy terug.
Toe hulle met die inrit opstap, vind Frank en Rebecca vir BuddhAI waar hy van die stoep afgerol het. Hy lê op sy sy en sê: “At least, that is what Paulo Coelho said. At least, that is what Paulo Coelho said …”
Sy gaan sit langs Henk op die bank. “Pa. Dis erg. Jy en Ma. Dis ’n mooi huis.”
Henk het die middag omgeslaap en eers teen seweuur wakker geword. Rebecca het oor middagete vir Lindiwe gebel.
Ná byna ’n uur was Lindiwe laat vir ’n vergadering: “Skattebol, I’m just an intercontinental flight away. Sê net, en ek’s daar.”
Sy dwaal die middag deur die huis, vat aan die meubels, staan lank in die nou skagte en opkyk na die hoë dakvensters. Sy drink ’n pil en gaan lê op haar bed. Sy lees nuus op haar foon. Toe sy nie aan die slaap kan raak nie, gaan sy af na die leefvertrek. Sy vind ’n splinternuwe eksemplaar van Moby Dick, uitgestal om die splinternuwe boekrak ingeleef te laat lyk. Sy lê en lees die eerste vier bladsye op die Collodi&C-ontwerpersrusbank, gee dan bes toe die pil inskop en kyk eerder hoe Ariel lede van ’n gemilitariseerde kultus doodskiet. Ariel spring skielik op en hardloop na die ingang. Sy skree iets in Shona en stamp op die vloer. Sy kom sit weer doodluiters op die vloer en tel die kontrole op. “Frog,” sê sy. “Every evening the thing tries to get in.”
Rebecca verlang na Nederland, maar sy kook vir haar pa en nie vir haarself nie. Sy maak gehaktballen met jus. Haar pa sal nie eens agterkom die frikkadelle smaak volksvreemd nie, net effens mosterdrig. Iets normaals vir almal om aan te kou.
Ariel vertel van haar minnaar wat werk in die ministerie van landelike ontwikkeling en grondhervorming. Sammy is byna sestig en getroud, maar besig om te skei ná sy vrou hom verlaat het vir ’n Dubaise sakeman.
“I am Sammy’s only blessee, so when the divorce goes through, I move in.”
Sammy het haar belowe dat die skeisaak binne die volgende maande afgehandel sal wees. Sy en Sammy sal dan saam intrek, en Sammy sal die minister oortuig om vir hulle befondsing te gee vir die realiteitsprogram waaroor sy en Sammy al maande lank droom.
“Feng Shack Shui. That’s the name. Sammy came up with it. He’s a genius, nè? One part of the programme will be a showcase of the best interior-designed shacks in South Africa.”
Rebecca hou op eet en kyk na Ariel.
“Each episode will also have an insert where my team and I give a shack a free makeover. Sammy says class can’t be bought, but it can be taught. We’ll give some tips on how to make the most of minimal living spaces, how to create budget-wise interiors and even how to make tasteful furniture and fittings from found objects. Like those people selling stuff at the traffic lights, only classier.”
“A quaint, rustic pot to piss in. So you don’t get raped on your way to the toilet?”
“What? No. I mean, sure, whatever. Anyway, like I told Henk, people are so negative about blessers. But Sammy, him and me, we’re a team. He gets me.”
“Bet he does. Pa weet hiervan?”
“Ja, Ariel told me all about it. Kan nie wag om die vent te ontmoet nie.”
“Sammy says there’s millions just lying around. Everyone’s underspending their budgets, you know? He’s sure the minister will have