Skepsel. Willem Anker
die prys van ’n goeie gram suiwer, uncut horing betaal het, begin vir haar soos ’n dubbelbed voel.
Haar ma het begin spook lank voor sy dood is.
Die skuimplastiekbekertjie met die Delftse blou KLM-windmeulens op die afslaanskinkbord word ’n Vermeer-stillewe. ’n Mens kan net sien dat die vliegtuigie op die skerm enigsins beweeg as jy ’n tyd lank nie daarna kyk nie.
Haar pa is lankal begrawe maar begin nou eers doodgaan.
Sy moes al lankal oor hulle albei gerou het.
Terwyl sy kyk, staan die vliegtuigie stil.
Die Kanadees vertel iets van ’n maand lange Reiki en energy healing mindfulness retreat in Houtbaai. Sy is hoog soos ’n vlieër, te veel benzo’s en te min suurstof – KLM-enlightenment – en hy kan nie sy bek hou oor alles wat woke is, of nie is nie. #Verstik-aan-jou-lentils.
Toe hy opstaan om badkamer toe te gaan, roer sy oorgenoeg Xanax’e in sy koffie en toe sy oë begin toeval, fluister sy in sy oor: “My dad has stomach cancer and we’re all going to choke on plastic forks.”
Hy lig sy kop in haar rigting, kyk verward rond. “You know, the thing about the oil industry is …” Hy maak nie die sin klaar nie.
Ekonomiese klas het haar nog altyd te kloustrofobies laat voel om werklik haar bewussyn te verloor. Maar wanneer sy seker is haar buurman slaap en sy die komplimentêre slaapmasker en oorfone opsit, kan sy darem ’n bietjie huil.
Half aan die slaap en oorgemedikeer wonder sy hoe dit voel om ’n vlieënier te wees, hoe dit voel om ’n Boeing te wees.
Die vliegtuig lyk nog nuut. Sy verbeel haar dit is die Boeing 787-9 se eerste vlug. Die vlieënier en die jong vliegtuig sukkel albei om hulself in toom te hou. Met die opstyg en die landing verlustig hulle hulle in die troppe perdekrag, deel hulle die uitbundige energie, albei hiperbewus van elke prik in die meganiese senuwees. Indien sy lang loopbaan in kilometers gemeet word, dink Rebecca, het haar vlieënier reeds byna halfpad son toe gevlieg. Die vlieënier sal ook vir ’n oomblik wens hy kan voel wat ’n splinternuwe GEnx-enjin voel wanneer dit ontbrand. Wanneer die vliegtuig met sy sestigmetervlerkspan en drie-en-sestigmeterlyf op die Kaapstadse aanloopbaan tot stilstand kom, is Rebecca seker dat iets in hulle albei bewe. Dat hulle onmiddellik weer wil lostrek.
Die bagasieband hipnotiseer haar, dieselfde tasse wat weer en weer verskyn. Sy sweet in die lugverkoelde saal. Haar bors trek toe, asof haar lyf die gesirkuleerde lug weier. Haar swewende angs gryp na haar oksels vir vashouplek en die outomatiese fiksasie laat haar nog meer sweet. ’n Hond kom snuif aan haar. Sy vou haar arms om die donker kolle op haar swart T-hemp weg te steek. Die sekuriteitswag bly staan langs haar tot haar tas op die band verskyn. Sy moet dit oopmaak vir die hond.
Daar is die anonieme gedruis van die mense om haar en dan word sy bewus van ’n tweede, verder dreuning uit die dak, wat musiek moet wees. Dit voel of die gedreun met elke polsing harder word; sy voel ingeprop by die bedrading van die lughawe.
Die lughawe is oorgebou sedert sy laas hier was. Dit lyk nou meer soos alle ander lughawens. Golwende dakke op verskillende vlakke, sonder plafonne. Staal, glas en spieëls. Alles deurskynend, maar nêrens ’n venster nie. Deconstructivist as fuck. Die winkels dieselfde klone as in elke ander stad. Sy stoot die bagasietrollie tot op die roltrap na die boonste verdieping, besef dan eers die uitgang is wel onder. Toe die roltrap haar herinner dat sy haar trollie moet lig wanneer sy afklim, bedank sy die stem hardop.
Die sintetiese dennegeur in die Toyota Etios se kajuit herinner haar aan werksreise in onpersoonlike voertuie: uitruilbare masjiene met minuskule uniekhede in hul hantering en gevoel, alles van die koppelaar en wielsporing tot by die spesifieke sitplekmateriaal wat kilometers ver teen haar boude sal skuur – toestelle en oppervlakke waaraan haar lyf nooit tyd kry om gewoond te raak voor dit vervang word met dié in ’n ander motor nie.
Op die GPS-skerm lê die omgekeerde rooi druppel van haar bestemming op ’n stuk leë kaart langs die Weskus. Sy moet ver uitzoem om enige herkenbare bakens te sien, bakens wat sy nie wil herken nie. Sy ry eers ’n ompad, middestad deur, nog nie reg vir die Weskus nie, nog nie reg vir haar pa nie.
Die GPS-sagteware se nasale stem stuur haar vanaf die lughawe verby die selfrepliserende plakkerskampe wat gedeeltelik van die hoofweë versteek word agter reuse-advertensieborde.
“In six hundred metres, turn left at the exit. In two hundred metres, turn left at the exit. Turn left at the exit. Turn left. Turn left now.”
Sy word verby rankende glasgeboue aan die rand van die middestad gestuur, en deur die inploffende stadskern, die stadsgebied ’n groot amorfe ligeen wat na buite groei, terwyl die sentrum uitdroog en wegval. Sy ry deur die metastaserende voorstede en hul grasperke.
“In two kilometres, turn right.”
Onder die LED-beligting van die nasionale pad volg sy die stem, verby ’n horison van antennas en digitale skottels. Die hartkloppings skop in. Sy ry onderdeur die spreiligte van die industriële sones en, toe sy die metropool verlaat – “In seven kilometres, take exit 31 on the M19” – verby kleiner plakkerskampe, elektriese spantorings en monokulturele industriële boerderye. Koringlande is godsvervelig, selfs in die donker. Die platteland lyk nog dieselfde, die doringdraad en roadkill nou net opgegradeer na elektriese heinings en verlatenheid. Wat het geword van die diere wat doodgery kon word?
Die mis lê dik tussen die heuwels. Haar bors trek toe. Sy ry soos ’n hond in ’n advertensie, met haar kop by die ruit uit, tot sy weer kan asemhaal.
Die enigste lewe wat sy gewaar, is deurnagvragmotors met donker kajuite. Die name van die brands op die trokwaens flits verby. Soos sy hulle aflees, vorm hulle soms byna sinne. Sy onthou uile op telefoonpale toe hulle kleintyd hier gery het, maar sy sien nie een nie. Regs van die pad draai die veertig meter lange lemme van ’n windplaas.
Die enigste konstante op haar reis is die massiewe spantorings langs die pad. Sy verbeel haar hoe die drade sing. Sy verbeel haar hoe klein eenhede elektrisiteit oor die landskap tot in die motor se kajuit, tot in haar lyf lek.
Links van die pad, teen die branders van die Atlantiese Oseaan, lê die verligte koepels van die kernkragsentrale nes ’n verlate stel van ’n sci-fi-fliek uit die 1950’s. Op die reguit pad drink sy nog ’n kalmeerpil en versnel.
“In twenty-nine kilometres, turn left.”
Toe die laning bloekombome op die regterskouer van die pad opdoem, ry sy stadiger, haar oë op die bome. Sy trek af en loop oor die pad. Sy stap langs die bome af, tik teen elkeen se bas, tel hulle af, buk dan by een. Sy ondersoek die stam met haar vingers, vee met haar hand oor die bas. Sy soek na ’n letsel wat onder die bloekomvel toegegroei het.
Oor die laaste ses kilometer na haar bestemming ignoreer sy die spoedgrens. Sy moet vinnig rem om nie die afdraai te mis nie.
“In two hundred metres, turn left. Turn left.”
Hier by die natuurreservaat waar sy en haar pa kom kampeer het toe sy klein was, hier moet sy indraai.
“Turn left now,” sê die geïrriteerde en verkoue GPS-vrou.
Sy draai links.
“In four hundred metres, turn right.”
Sy stuur vir Lindiwe ’n voice note: “Sawubona, Lovey. Ek’t veilig aangekom. This must be the place: Pappa wag my in met ’n fokken drone!”
Die Voyager-tweeling, sê die internet, het die aarde verlaat om die vier gasreuse te gaan verken en nie weer terug te kom nie, maar ook nooit hul huis uit sig te verloor nie. Elke 225 miljoen jaar sal hulle hul wentelbaan binne die Melkweg voltooi.
Vandat sy op die grondpad afgedraai het, agtervolg die drone haar. Die rooi agterligte van die Etios weerkaats in die kameralens in haar truspieël. Sy probeer vir die drone wegjaag, al langs die geëlektrifiseerde heining af. Toe sy die mis binnery, trap sy rem. Die GPS stel byna huiwerig voor dat sy regs draai by die hek wat vanuit nêrens opdoem. Sy hou stil by die hekwaghuis. Checkpoint Charlie, dink sy, ontwerp deur ’n Japannese postmodernis. Sy sien hoe die drone