Ochrona ludności. Wybrane problemy. Bogdan Michailiuk

18

http://rcb.gov.pl/raport-o-zagrozeniach-bezpieczenstwa-narodowego-3 (dostęp: 02.01.2017 r.).

19

Bezapelacyjnie szczególnie negatywne skutki dla całego świata niesie proliferacja broni masowego rażenia. Zagrożenie można sprowadzić do trzech „czarnych scenariuszy”:

• „anarchii nuklearnej” w wyniku rozpadu globalnego reżimu nieproliferacji (opartego na Układzie o nieproliferacji broni jądrowej);

• destabilizacji państwa dysponującego bronią jądrową;

• uzyskania dostępu do środków nuklearnych przez podmioty niepaństwowe, w szczególno-ści organizacje terrorystyczne – technicznie najłatwiejsze może być wykorzystanie konwencjonalnego ładunku wybuchowego do rozpylenia materiałów radioaktywnych (tzw. brudna bomba).

Terroryzm z użyciem BMR, zwany też superterroryzmem lub terroryzmem masowego rażenia, to perspektywicznie szczególnie niebezpieczna odmiana terroryzmu. Jak słusznie zauważa S. Koziej, „dysponowanie taką bronią przez ugrupowania o charakterze terrorystycznym może bowiem przybierać formę nie tylko fizycznego jej posiadania, ale także dywersyjnego włamywania się do istniejących systemów zabezpieczeń lub sterowania bronią nuklearną i uzyskiwania przez to dostępu do takiej broni”. Cyt. za S. Koziej, Identyfikacja zagrożeń globalnych dla bezpieczeństwa międzynarodowego, PAN, Przyszłość. Świat – Europa – Polska nr 2, Warszawa 2012, s. 32–33.

20

R. Kalinowski, Obrona Cywilna w Polsce, Wyd. Akademii Podlaskiej, Siedlce 2011, s. 11.

21

A. Skrabacz, Ochrona ludności w Polsce w XXI wieku…, dz. cyt., s. 38.

22

Epidemia oznacza występowanie zakażeń w istotnie większej liczbie w określonym czasie i na danym terenie. Z kolei pandemia to epidemia, obejmująca rozległy obszar kontynentu lub świata, występująca w tym samym czasie. Spośród najgroźniejszych w historii można przywołać:

• dżuma (1348–1352) – zmniejszenie populacji nawet o 80%;

• grypa hiszpanka (1918–1919) – przeszło 50 mln ofiar śmiertelnych;

• grypa azjatycka (1957) – ok. milion ofiar śmiertelnych;

• grypa A/H1N1 (od 11 VI 2009) – ok. 12 799 ofiar;

• AIDS – masowe zachorowania (zwłaszcza w Afryce);

• SARS – kilkaset zgonów;

• Ebola – najbardziej współczesne zagrożenie [liczba ofiar w Afryce Zach. wynosi

9177 tys., liczba zakażonych zbliżyła się do 29 tys. (28 646 tys.), z czego 11 323 osób zmarło – stan na 30.03.2016 r., według WHO, Ebola Situation Report, http://apps.who.int/ebola/current-situation/ebola-situation-report-30-march-2016 (dostęp: 12.05.2016 r.)].

23

Zasadniczo należy obawiać się ekstremistów, np. przypadek Andersa Behringa Breivika:

• 22.07.2011 r. – Norwegia, Oslo i Utoya. Anders Breivik przeprowadził dwa ataki – w pierwszym z nich, w wybuchu bombowym w dzielnicy rządowej w Oslo, zginęło 8 osób, w drugim, na uczestników obozu młodzieżówki współrządzącej Partii Pracy na wyspie Utoya, zastrzelił 69 osób.

Równie niebezpieczni są światowi zwolennicy tzw. Państwa Islamskiego (wybrane wydarzenia inspirowane ideologią tzw. Państwa Islamskiego):

• 12.06.2016 r. – USA, Orlando. Zamachowiec dokonał ataku w klubie Pulse w Orlando, poprzysięgając wierność tzw. Państwu Islamskiemu. Zdarzenie zostało uznane za najbardziej krwawą strzelaninę dokonaną przez jedną osobę w dziejach Stanów Zjednoczonych, najbardziej krwawy atak na społeczność LGBT oraz najbardziej krwawy atak terrorystyczny na terytorium Stanów od zamachów z 11 września 2001 roku. Zginęło 50 osób, 53 zostały ranne.

• 15.07.2016 r. – Francja, Nicea. Zamachowiec wjechał ciężarówką w tłum ludzi spacerujących po promenadzie Anglików w Nicei. Zginęły 84 osoby, 120 zostało rannych.

• 06.08.2016 r. – Belgia, Charleroi. Dwie osoby (funkcjonariuszki policji) zostały zranione maczetą.

• 30.08.2016 r. – Kirgistan, Biszkek. Zamachowiec-samobójca wjechał samochodem w bramę ambasady Chin, zdetonował bombę. Jedna osoba zginęła, trzy zostały ranne.

• 21.12.2016 r. – Niemcy, Berlin. Bliźniaczy zamach lipcowego z wykorzystaniem 40-tonowej ciężarówki z samobójcą za kierownicą; kierowca wjechał w tłum ludzi na jarmarku bożonarodzeniowym na Breitscheidplatz. Zginęło 12 osób, 56 zostało rannych.

• 22.03.2017 r. – Wielka Brytania, Londyn. Bliźniaczy zamach lipcowego w Nicei i grudniowego w Berlinie; kierowca wjechał w grupę ludzi na moście Westminsterskim. Próbował dostać się na teren brytyjskiego parlamentu, śmiertelnie ranił policjanta stojącego na straży bramy wjazdowej. Zginęło 6 osób, 29 zostało rannych.

24

M. Szczęśniak, Obrona cywilna…, dz. cyt., s. 12.

25

Tamże, s. 282.

26

A. Skrabacz, Ochrona ludności w Polsce w XXI wieku…, dz. cyt., s. 77.

27

Wynikało to przypuszczalnie z faktu, iż zaraz po odzyskaniu niepodległości borykano się z licznymi problemami na cito. Ponadto decydenci nie zauważali bądź nie dopuszczali możliwości zaistnienia zagrożenia bezpieczeństwa. Niemniej jednak po 1918 roku to właśnie Polska znajdowała się w czołówce państw, zapewniających prawną ochronę i obronę ludności (Dania podjęła prawne rozwiązania dopiero w 1937, Wielka Brytania – w 1935, Szwecja – w 1937, Niemcy – w 1957).

28

J. Suwart, Zarys Obrony Cywilnej w Polsce w latach 1920–1996, Wyd. Akademii Obrony Narodowej, Warszawa 2003, s. 155.

29

Dz.U. z dnia 11 września 1934 r., nr 80, poz. 742.

30

Dz.U. z dnia 29 stycznia 1937 r., nr 10, poz. 73.

31

Utworzony w 1919 roku jako Polskie Towarzystwo Czerwonego Krzyża.

32

J. Suwart, Zarys Obrony Cywilnej…, dz. cyt., s. 20.

33

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1937 roku o przygotowaniu w czasie pokoju obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej państwa (Dz.U. z dnia 29 stycznia 1937 r., nr 10, poz. 73), § 13.

34

Od roku 1934 funkcjonował pod nazwą: Związek Ochotniczych Straży Pożarnych RP.

35

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1937 roku o przygotowaniu w czasie pokoju obrony przeciwlotniczej…, dz. cyt., § 14.

36

J. Suwart, Zarys Obrony Cywilnej…, dz. cyt., s. 21

37

„Każdy z nich był aktywnym propagatorem obrony przeciwlotniczej. Jednak obronę przeciwlotniczą i przeciwgazową ludności na pierwszym miejscu stawiali: Z. Marynowski, Z. Wojnicz-Sianożęcki, Z. Drogosław, S. Abżółtowski, W. Sikorski i J. Zając. Autorzy ci w swoich pracach sygnalizowali konieczność organizacji obrony przeciwlotniczej czynnej i biernej na obszarze całego kraju, ze szczególnym uwzględnieniem osłony węzłowych ośrodków o znaczeniu politycznym, wojskowym i ekonomicznym, ośrodków, które stanowiły największe skupiska ludzi”. Cyt. za: R. Kalinowski, Obrona Cywilna…, dz. cyt., s. 13–14.

38

M. Flemming, J. Gołębiewski, S. Olbryś, Ochrona ludności – wybrane zagadnienia, Urząd