Ochrona ludności. Wybrane problemy. Bogdan Michailiuk

Ochrona ludności. Wybrane problemy - Bogdan Michailiuk


Скачать книгу
niesieniem pomocy medycznej poszkodowanym, jest niszczenie i neutralizacja TŚP128 w rejonie awarii.

      Wśród najważniejszych celów (etapów w realizacji na tym polu) można wskazać129:

      1. wyznaczenie rejonu zniszczenia – podział rejonu awarii;

      2. ograniczenie źródła emisji gazu, wycieku cieczy, rozsypu substancji stałej;

      3. ograniczenie proliferacji uwolnionej substancji:

      • do atmosfery poprzez stawianie kurtyn wodnych czy obniżenie intensywności parowania;

      • do wód powierzchniowych przez uszczelnienie systemu kanalizacyjnego;

      • do gruntu i wód gruntowych przez wydzielanie rowów wyłożonych folią;

      4. zbieranie mechaniczne i sorbentowe toksycznej substancji i jej transport do rejonu zniszczenia;

      5. neutralizację toksycznej substancji w rejonie awarii bądź w określonym miejscu;

      6. oczyszczenie i neutralizację rejonu awarii z pozostałości TŚP.

      Każda ze służb ratowniczych w odmienny, charakterystyczny dla siebie sposób dokonuje podziału rejonu akcji ratowniczej. Ogólnie można by przyjąć za uzasadniony podział rejonu akcji ratowniczej na trzy strefy (zob. rysunek 6):

      1. strefa I – strefa zniszczeń;

      2. strefa II – strefa pomocnicza;

      3. strefa III – strefa czysta.

      Ratownictwo i ochrona ludności stanowią obszar w obowiązującym porządku prawnym regulowany wieloma ustawami i aktami wykonawczymi. Kompetencje i zakres działania pozostają rozproszone pomiędzy liczne podmioty władzy publicznej oraz organizacji pozarządowych130. W warunkach życia codziennego do ochrony ludności, w tym ratownictwa, przeznaczone są etatowe, wyspecjalizowane jednostki, których zadaniem jest udzielanie niezbędnej pomocy131. Nadrzędna odpowiedzialność za niesienie pomocy w sytuacji zagrożenia o charakterze wewnętrznym lokalnie spoczywa na samorządzie, tj. gminie, powiecie. Wszystkie wyższe szczeble pełnią funkcję organów koordynujących, gdy lokalne zdarzenie przeobraża się w lokalny kryzys, wymagający wdrożenia działań strategicznych oraz w czasie wojny, wymagającej zaangażowania organizacji pozarządowych, które dysponują liczącym się wówczas potencjałem osobowym i technicznym do działań w zakresie ochrony ludności132.

      Jak słusznie akcentują autorzy Programu ratownictwa i ochrony ludności na lata 2014–2020133, kluczowe znaczenie dla skutecznej ochrony ludności ma zdolność państwa do zapewnienia właściwej pomocy medycznej oraz udzielania doraźnej pomocy ratowniczej w sytuacjach zagrożeń. Za pierwszą z tych funkcji odpowiedzialność ponosi system Państwowe Ratownictwo Medyczne (PRM), zaś druga jest realizowana przede wszystkim przez Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy (KSRG), wspierany przez ochotnicze straże pożarne oraz gros społecznych organizacji ratowniczych134. Powyższe pozwala na konstatację, iż ratownictwo znajduje się na liście zadań systemu ochrony ludności.

      3.3. Obrona cywilna a ochrona ludności

      Termin „ochrona ludności” mieści się w zbiorze pojęć, które intuicyjnie rozumiane są powszechnie stosowane w dokumentach prawnych.

      W świetle unormowań międzynarodowych określenie „obrona cywilna” oznacza wypełnianie wszystkich lub niektórych zadań humanitarnych, mających na celu ochronę ludności cywilnej przed niebezpieczeństwami wynikającymi z działań zbrojnych lub klęsk żywiołowych oraz przezwyciężanie ich bezpośrednich następstw, jak też zapewnienie warunków koniecznych do przetrwania135. Do tego typu zadań można zaliczyć następujące:

      1. „służba ostrzegawcza;

      2. ewakuacja;

      3. przygotowanie i organizowanie schronów;

      4. obsługa środków zaciemnienia;

      5. ratownictwo;

      6. służby medyczne, włączając w to pierwszą pomoc oraz opiekę religijną;

      7. walka z pożarami;

      8. wykrywanie i oznaczanie stref niebezpiecznych;

      9. odkażanie i inne podobne działania ochronne;

      10. dostarczanie doraźnych pomieszczeń i zaopatrzenia;

      11. doraźna pomoc dla przywrócenia i utrzymania porządku w strefach dotkniętych klęskami;

      12. doraźne przywrócenie działania niezbędnych służb użyteczności publicznej;

      13. doraźne grzebanie zmarłych;

      14. pomoc w ratowaniu dóbr niezbędnych dla przetrwania;

      15. dodatkowe rodzaje działalności, niezbędne dla wypełnienia któregoś z zadań wyżej wymienionych, w tym planowanie i prace organizacyjne”136.

      Zasadniczym aktem prawnym137 regulującym problematykę obrony cywilnej (w tym również ochrony ludności) na gruncie polskim jest ustawa o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej. W myśl jej zapisu obrona cywilna realizuje następujące cele138:

      1. ochrona ludności, zakładów pracy i urządzeń użyteczności publicznej oraz dóbr kultury;

      2. ratowanie, udzielanie pomocy poszkodowanym podczas wojny;

      3. współpraca w zwalczaniu klęsk żywiołowych oraz zagrożeń środowiska, a także usuwanie ich skutków.

      Istotą jest ochrona ludności cywilnej i osób cywilnych139 przez realizację stosownych w tym zakresie działań administracji publicznej oraz indywidualnych, ukierunkowanych na zapewnienie bezpieczeństwa życia i zdrowia osób oraz ich dóbr materialnych, dóbr dziedzictwa narodowego i środowiskowego. Ma na celu utrzymanie sprzyjających warunków środowiskowych dla ich przetrwania, pomocy socjalnej i psychologicznej ofiarom, osłony prawnej oraz ich przygotowania edukacyjnego i sprawnościowego do właściwego zachowania się w czasie katastrof, klęsk żywiołowych i konfliktów zbrojnych, a także bezpośrednio po ich wystąpieniu140

      Конец ознакомительного фрагмента.

      Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

      Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.

      Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

      1

      J. Chęciński, Ochrona ludności we współczesnej wojnie, wyd. III, MON, Warszawa 1977, s. 18.

Скачать книгу

<p>128</p>

TŚP – toksyczne środki przemysłowe; związki chemiczne o właściwościach trujących, wykorzystywane w dużych ilościach zwłaszcza w przemyśle oraz w transporcie. TŚP charakteryzuje zdolność łatwego uwalniania do atmosfery na skutek zniszczenia bądź awarii urządzeń. Posiadają one zróżnicowane właściwości, których specyfika nie pozwala ich sklasyfikować zgodnie z kryteriami klasycznego podziału trucizn oraz środków trujących. Podstawą klasyfikacji jest tutaj punkt widzenia obrony cywilnej oraz podmiotów podejmujących działania na rzecz ochrony przed skażeniami ludności i udzielania pomocy poszkodowanym. Szerzej: http://www.obronacywilna.pl/10-zarzadzanie-kryzysowe.html.

<p>129</p>

http://www.ratownictwo.chem.pl/meto.htm (dostęp: 09.01.2014 r.).

<p>130</p>

Program ratownictwa i ochrony ludności na lata 2014–2020…, dz. cyt., s. 5

<p>131</p>

A. Włodarski, Ochrona ludności w systemie bezpieczeństwa RP, „Zeszyty Naukowe SGSP” 2014, nr 52(4), s. 39.

<p>132</p>

Tamże.

<p>133</p>

Program ratownictwa i ochrony ludności na lata 2014–2020 jest pierwszym dokumentem całościowo i kompleksowo opisującym problematykę organizacji działań ratowniczych podejmowanych w celu ochrony życia, zdrowia, mienia i środowiska przez wszystkie podmioty publiczne i społeczne realizujące te zadania. Ma on za zadanie określenie kierunków i celów, które powinny być zrealizowane w sferze ratownictwa i ochrony ludności w latach 2014–2020, warunków ich osiągnięcia oraz planowanych podstawowych instrumentów prawnych, finansowych i organizacyjnych, jakie są do tego niezbędne.

<p>134</p>

Program ratownictwa i ochrony ludności…, dz. cyt., s. 3.

<p>135</p>

I Protokół dodatkowy do konwencji genewskich z dnia 12 sierpnia 1949 roku, dotyczący ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych, Genewa, 8 czerwca 1977 roku (Dz.U. z 1992 r., nr 41, poz. 175), art. 61 pkt a.

<p>136</p>

Tamże.

<p>137</p>

Do niedawna było to również rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 września 1993 roku w sprawie obrony cywilnej (Dz.U. z 1993 r., nr 93, poz. 429 z późn. zm.). Obecnie status aktu prawnego uznaje go za uchylony. Zostało ono zastąpione rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin (Dz.U. z 2002 roku, nr 96, poz. 850 z późn. zm.). Jednakże w ww. dokumencie nie wskazano zadań obrony cywilnej w wymiarze ogólnym a uregulowano szczegółowe zakresy działania Szefa OCK, szefów OC województw, powiatów i gmin…

<p>138</p>

Tamże, art. 137.

<p>139</p>

Zgodnie z treścią art. 50 ust. 2 I Protokołu dodatkowego do konwencji genewskich z dnia 12 sierpnia 1949 roku, dotyczącego ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych… ludność cywilna obejmuje wszystkie osoby cywilne.

<p>140</p>

Tamże, art. 61.