.
Нәфиснең кинәт коты алынды: ул барган җиреннән шып туктап калды. Каршындагы печән чүмәләсе эченнән калкып чыккан вак-вак еланнар башларын тырпайтты. Һәм алар дәррәү, сузыла-сузыла уктай очлы телләрен тибрәттеләр, зәһәр ысылдаштылар, Нәфисне гүя «Монда якын киләсе булма!» дип кисәттеләр, бер кыскарып, бер сузылып, үз көйләренә биештеләр, ачылган авызлары зәһәрлек чәчүдән туктамады. Нәрсә бу? Нинди тамаша?
Нәфис куркуыннан бер адым артка чигенде, аяк буыннары хәлсезләнеп калтыранды. Аларны әйтерсең ниндидер көч тышаулап тора, аяклары җиргә береккән. Шушы хәлгә аптыраган Нәфиснең йөрәге, капкынга эләккәндәй, дөп-дөп типте. Ул нишләргә дә белми гаҗәпсенде, эчтән гасабиланды. Сулышы кысылганнан-кысыла барды. Кычкырыр иде, теле әйләнми. Ул бу урман аланы читенә ничек килеп чыкты соң? Тукта, тукта! Бу бит – аның туган ягы, Байтирәк төбәге ич. Таныш кырлар, таныш урманнар. Әйе, әйе! Малай чакта бу урман аланында ул яланаяк чабып йөрде, кызарып пешкән җир җиләкләрен җыеп ашады, чем-кара шомыртларыннан ап-ак тешләрен каралтты, телен бөрештерде. Әнә теге алан уртасында үскән ялгыз миләшнең кып-кызыл тәлгәшләре арасыннан аңа кояшның ал нурлары энҗедәй балкып «күз кысты», куанычлар өстәде, дәртләндерде. Аннары ул тау кырыенда үскән урман читләреннән авылы үзәннәренә – Акъярга, аның борма-борма сукмакларыннан «үсә-үсә» чапты… Гел дә үзенә әйдәп торучы туган җиренә ул каладан сагынып кайтты… Нигә, нигә соң бу еланнар бүген аның юлына каршы төшә, башларын чайкый-чайкый, күңеленә шом сала?
Ул барган җиреннән тораташ булып катты һәм хәзер селкенә дә алмый. Ниндидер авыр рух аны үз тозагында магниттай тартып тора. Күзгә күренмәс көч, энергия еланнар авызыннан ташый, аны шушы халәттә тота, беркая җибәрми. Сискәндертә. Ул имәнеп калган. Аңа юл ябык, еланнар пәрәвезе тозагыннан котыла алмый. Алар, үз корбанына шатлангандай, печән чүмәләсендә котырынып биешә, телләрен тибрәтеп ысылдаша, гүя бармак яныйлар: «Якын килмә! Бу якларга аяк атлама!..» – диләр.
Чү! Ни булды? Кинәт камыштай сузыла-сузыла чайкалган еланнар, кояш кызуыннан шәлперәеп калгандай хәлсезләнеп, әкрен-әкрен печән чүмәләсенә чүктеләр һәм, ниһаять, бөтенләй үк кереп югалдылар.
Нәфис, киеренке хисләреннән арына төшеп, иркен сулап куйды. Нишләргә? Юлын дәвам итәсе итте. Бер адым алга атлавы булды, печән чүмәләсе тауга охшап, күпереп үсә башлавыннан шып тукталды. Кабара-кабара күпергән чүмәләдән кинәт, печәннәрне як-якка чәчеп, зур гына Аждаһа калкып чыкты. Аның утлы күмердәй ялтыраган агулы угы Нәфискә таба сузылды. Елан зәһәрлеге Нәфиснең котын алды. Күректәй сузылган Аждаһа, сыгыла-сыгыла, якынайганнан-якыная бара. Нәфис, чарасызлыгыннан сискәнеп, артка чигенергә, качарга омтылып карады. Әмма баскан урыныннан селкенә дә алмады: ниндидер гайре көчтән аяклары җиргә ябышып береккән, аркасы стенага терәтелгән, башын түшәм баскан кебек. Җаны кыл өстендә. Ул: «Әҗәлем шушында микәнни?» – дип уйлады. Елан авызыннан чыккан ниндидер зәхмәтле нурлар аны аңлашылмас халәттә тота. Үз ихтыярына ирешергә теләгән Аждаһа аны әле бер, әле икенче агачка тери, үз корбанын кыяр алдыннан шулай җәзалап интектерә сыман. Инде нишләргә дә белмәгән Нәфис, ярдәм сорап, бар көченә кычкырырга тели, ни хикмәттер, тавышы чыкмый, сулышы кысылганнан-кысыла бара. Дулкындай бөгелә-сыгыла уйнаган Аждаһа сынында бихисап тәңкәләр ялтырый. Аның эченнән, үтә күренмәле тиресе аша, гүя әлеге печән чүмәләсенә кереп югалган тере еланнарның күзләре ялтырый. Әллә ул аларны йоткан инде? Елан башын калкыткан да, үҗәтләнгәннән-үҗәтләнә, зәһәр угын суза, Нәфискә якынайганнан-якыная бара. Аның нәни йөрәге гүя уч төбенә төшеп кысылган, ул, менә туктыйм, менә туктыйм дигәндәй, зәгыйфьләнеп тибә, Нәфискә фәкать бер уйны тәкрарлый: «Инде беттем, инде беттем…»
Шулвакыт Аждаһа, өермә куптарып, һавада бөтерелеп-бөтерелеп алды да, башын горур калкыта төшеп, бөтен урман аланын яңгыратып көлде:
– Ха-ха-ха!.. Син кем?
– Адәм заты.
– Анысын күрәм. Калебең нидән гыйбарәт?
– Мин – мөхәррир…
– Мөхәррир? Кайсы газетаныкы?
– «Байтирәк хәбәрләре»неке.
– Шушы яңа оешкан районныкымы?
– Әйе.
– Каян килдең?
– Казаннан.
– Үзең кайсы яктан?
– Байтирәк районыннан.
– Авылың?
– Акъяр.
– Һе, туган якларыңа хезмәт күрсәтергә дип кайтыңмы?
– Әйе.
– Исемең ничек?
– Нәфис.
– Фамилияң?
– Хаков.
– Җәмәгатең бармы?
– Бар.
– Балаларың?
– Кызым бар. Әнисе белән Казанда яши.
– Ник аларны ташлап кайттың?
– Ташламадым. Мин кайта-килә йөрим…
– Хәзер ялгыз яшисеңме?
– Әйе. Вакытлыча.
– Алай булмый, син үзеңә дөрес юл сайламагансың…
Ике арада барлыкка килгән тынлыкта тагын ни булырын көткән Нәфиснең йөрәге еш тибүдән туктамады, ул мизгелләрне санады. Аждаһа, бу фани дөньяның баш