Сайланма әсәрләр. 2 т. / Избранные произведения. Том 2. Нурислам Хасанов
сүзеннән кире кайтмады:
– Ул эт оясына күпме тимер уголоклар гына китте, – диде. – Бәләкәй генә булса иде ул, аның размеры дүрт метр киңлектә, алты метр озынлыкта. Әле биеклеге никадәр! Гади генә эт оясы булса иде, өч машина сыяр гараж зурлыгында бит ул. Аның түбәсенә генә бер йортлык калай кирәк…
– Булса соң?! – диде Ишкәев, зарлануны ошатмый, һәм Тукбаев алдында сүзен өстенгә чыгарырга тырышты. Артислыгын эшкә җигеп, Салихның баш өянәге чире килгәндәгечә, аны мыскыллап, башын кырын салып, калтырана-калтырана йөреп китте, тилегә сабышкан кешедәй, селәгәйләрен агыза-агыза, түгәрәкне әйләнеп чыкты һәм: – Иптәшләр, менә шушындый кешедән нинди эшлеклелек көтеп була инде? – диде.
Җитәкчеләр алдында үзен хурлауга түзә алмаган Салих Сәләхиевич бер-ике адым алга чыкты һәм, бер ботын тотып, Ишкәевчә аксый-чатанлый йөреп китте. Ишкәев, колхоз рәисе булып эшләгәндә, исерек килеш машинасында әйләнеп, тез сөяген авырттырган иде. Шуннан бирле аның вакыт-вакыт бер аягы аксаклап киткәли, аннан уколлар белән рәткә килә. Аксаклап киткән Салих, ниһаять, тукталып, Ишкәевкә борылды.
– Син дә бит кеше шикелле генә йөри алмыйсың, – диде. – Чатанлыйсың, кешене мыскыл иткәнче, үзеңне бел…
Бу кадәресен көтмәгән Ишкәев пеләш башын як-якка боргалады.
– Иптәшләр! – диде ул, эчтән ачуын баса алмыйча. – Безнең арада шушындый җитәкче кеше булырга тиешме?.. Кемнәрдә нинди фикерләр бар? – Аның күзләре алдан сөйләшеп куелган «Калач» рәисенә төбәлеп калды, тегесе «мин әзер» дигән ым какты. – Әйдә, Әюп, әйт үз фикереңне!
Әюп, маңгай читенә салынган берничә бөртек чәчен артка чөеп, киң түшен киерә төште дә:
– Егетләр, гафу итегез, болай бала-чага уены уйнап кына эш бармый ул. Без авыл хуҗалыгы профессорына тиң Динар Хамаевичның дәрәҗәсен шушылай түбән төшерә башласак нәрсә була ул? Мин шуны беләм: дөрестән дә, «Сельхозтехника»га бирелгән комбайннар рәтләп ремонтланмый, ә ремонтланган техниканың сыйфаты начар. Моны мин ничек итеп тә аңлата алмыйм. Тиздән урып-җыюга төшәбез…
Әюпнең сүзләреннән соң «Балан» хуҗалыгы рәисе Газиз, кабынып, алгарак чыкты.
– Безнең «Сельхозтехника» тырма тешләрен дә рәтләп ясый белми… – дип тезеп китте ул.
Аның сүзен Ишкәев үзе күтәреп алды:
– Иптәшләр! Аңа тырма теше нәрсәгә? Ул безгә, әнә күрәсез, үз тешләрен генә күрсәтә белә. Шәп бит теше, үткен…
Җилнең каршы яктан искәнлеген чамалаган Салихның сабырлыгы төкәнде.
– Кайсыгызның «Сельхозтехника»га әҗәт акчасын күчергәне бар? – диде ул. – Без бушка эшләргә тиешме? Оятсызлар икәнсез. Район бюджетыннан бүленгән акчалар иң элек сезгә китә. – Ул Ишкәевкә төбәлде. – Ул акчаларны син ничек кирәк, шулай бүләсең. Кая синең намусың? Көнгә ничә төрле битлек киясең?..
Моңарчы түзеп торган Тукбаев, шушы урынга җиткәч, Барс этедәй чәйнәп атарга җитешеп, Салих Сәләхиевичка җикеренде:
– Ничек син начальнигыңа шулай «син» дип әйтә аласың?
– «Сез» дияргә ул аны не заслуживает… – диде Салих, дулкынлануын яшерә алмыйча.
Хәлнең мондый юнәлеш алуы�