Танланган асарлар. Носир Фозилов
таниш овозни эшитиб, Камоланинг аъзойи баданига титроқ кирди…
Тўра идорадан чиқиб уйларига кириб келганида онаси майда-чуйда ишларини қилиб бўлиб, ўғлини кутиб ўтирган эди. Салима хола уни ранжиброқ қарши олди.
– Қаёқларда юрибсан, ўғлим. Овқатингни иситиб берайми?
Куни билан бир фойдали фикр кетида юриб, қорни очганини ҳам сезмаган Тўра, онасининг гапини эшитгач, бўшашибгина супа четига ёнбошлади.
– Опкелинг…
У жуда чарчаган эди. Иложи бўлса овқатни ҳам ичмасдан ётиб қўя қолса! Салима хола оғзи беркитилган тунука товоқни супа ёнига олиб келди-да, примусга ел бера бошлади.
– Камолнинг дадасидан хат келди, – деди Тўра чўнтагидан туморча шаклидаги учбурчак хатни олиб кўрсатиб. У шундай оҳангда айтдики, унда Камоланинг дадасидан хат келгани учун севинч ҳам, ўзининг дадасидан келмагани учун ўкинч ҳам бор эди. – Мана.
– Қалай, тинчликмикан? Ўқидингми? – деди онаси шошиб-пишиб примусга ўт қўяр экан. Салима холанинг ҳаяжонланганича ҳам бор:
Тўранинг дадаси ёзган хатдан Камоланинг дадаси соғ-омонлигини, Камоланинг дадаси ёзган хатдан Тўранинг дадаси тинчлигини билиб олса бўларди.
– Ўқиганим йўқ.
– Қани, ўқи-чи?
– Бировнинг хатини ўқиш яхши эмас, ойи.
– Вой-бў-ў, жудаям културний бўлиб кетяпсанлар-да, – деди Салима хола ўғлидан ранжиб. – Ўқимасанг ўқима. Ҳозир олиб чиқиб, Камолага ўқитаман. Овқатингни иситиб берай… Устингдаги жандаларингни ечсанг-чи, ҳечқурса…
Тўра онасининг гапига мийиғида кулиб, уйга кириб кетди. У устидаги фуфайкасини ечаётиб, бурчакда турган чиройли, чети гулдор сирланган оқ тоғорачага кўзи тушиб қолди. Тўранинг кўзи уйларидаги буюмларга шунчалик ўрганиб қолган эдики, бирорта ортиқча нарса ёки бегона буюм дарров кўзига кўрина қоларди. У ечиниб бўлиб, бурчакдаги тоғорачани қўлига олиб томоша қила бошлади. Жуда бежирим, дид билан ишланган эди. Гуллари ҳам хаёлни ўғирлайдиган даражада чиройли. Тўра уни қаерда кўрган эди? Тоғорачани илгари бир жойда кўргандай бўлаверди. Бирданига эсига кўрган жойи лоп этиб тушди-ю, сесканиб кетди. Ахир у бу тоғорачани пан Дворжекнинг уйида кўрган эди-ку? Унга Бойғози чўлоқнинг ҳам ҳаваси келувди. Бирдан унинг қулоғи остида раиснинг гаплари жаранглаб кетди: «Мендан сенларга насиҳат шу: булинган элдан буюм олманглар, ўзларинг ҳам булинасанлар!»
Тўра тоғорачани кўтарганича, ҳовлига чиқди.
– Ойи, мана бу тоғорачани қаёқдан олдингиз?
Салима хола бу маҳалда супага дастурхон ёзиб, иситилган овқатни олиб келаётган эди.
– Нима эди?
– Сўраяпман-да.
– Ану кўчиб келганлардан. Бир чиройликкина, дўмбоқ қиз кўтариб кириб қолди. Қарасам, сотаман, деганга ўхшади. Бир килоча жўхори олиб чиқувдим, олди-ю тоғорачасини ташлаб кетди…
– Нега олдингиз, ойи?
Тўранинг кўз ўнгига қайси куни борганларидаги ҳолат кўриниб кетди: кампирнинг пинжига тиқилиб, тор юбкасини тортқилаб, бўлиққина оппоқ сонларини бекитишга ҳаракат қилаётган қош-кўзи тимқора,