Танланган асарлар: Қиссалар. Чингиз Айтматов
сенга туғишган яқин кишимиз бўлганинг учун айтиб қўядиган гапим бор, – деди у.
– Нима гап эди? – деб сўради Саида. Лекин у ўз овозини ўзи эшитмаган эди. У бу сўзларни овоз чиқариб айтганини ҳам ёки ичида ўйлаб турганини ҳам сезмай қолди.
– Ҳой, сенга нима бўлди, Саида, – Мирзақул чўчиб кетди. У, Саида қолиб бемаврид гапириб қўйганидан ўзи хижолат бўлиб қолди. Мирзақул Саидани қўрқитиб юборган эди.
– Ҳой, Саида, сен кўнглингга олиб, хафа бўлиб юрма, ҳеч нарса бўлгани йўқ… Фақат сенга шуни айтиб қўймоқчиманки, эртага омбордан жангчиларнинг бола-чақаларига озроқ ғалла ажратиб бермоқчимиз… Лекин ҳаммани ҳам рўйхатга киритишнинг иложи бўлмади… Сен ҳам рўйхатда йўқсан, ҳаммасига ўзинг тушунасан-ку, яна аразлаб юрма… Тўтиойга ўхшаган кўп болали оналарга бир эвини қилиб беш-ўн килодан улашдик. Мўлроқ бўлганда бошқаларга ҳам берсак қани эди… Эртага яна гап-сўз қилиб, жанжаллашиб юрманглар… Сенга шуни айтиб қўяй деган эдим.
Буни эшитиб, Саиданинг кўнгли жойига тушди.
– Нега аразлардим! – деб аксинча ўзининг ғалла олмай қолганидан негадир мамнун бўлиб кетди. “Менга зарур эмас, яхшиси ўша Тўтиойга ўхшаган кўп болали оналарга беринглар, мен эса бир амаллаб кунимни кўрарман!” – демоқчи бўлди-ю, бироқ довдираб қолиб гапиришга журъат этолмади.
– Яна мендан ранжиб, кўнглингга ёмон фикрлар келиб юрмасин, Саида… Менга қара! Келгуси сафар иложини топсак, албатта сенга ҳам берамиз… Кампирга ҳам шундай деб айтиб қўй. Мирзақул қишлоқ Советининг раиси бўлиб нима фойдаси тегди, деб орқаворатдан гапириб юрмасин… Ўз уруғларимизга ён босишни мен ҳам биламан. Буни овулда ўзинг ҳам кўриб юрибсан-ку…
Мирзақул бир зум ўйланиб қолиб, овулнинг қор босган томларига бир сидра қараб олиб, отини елдириб кетаётган ерида яна жиловини тортиб тўхтатди. У ҳозир Саидага ниманидир айтмоқчи бўлиб оғиз жуфтлади-ю, яна ўз фикридан қайтди. Мирзақулнинг ҳозирги кўз қарашлари худди Тўтиойнинг ҳовлисида бўлгандек Саиданинг тинчини бузиб, танг қолдирди. Энди ҳамма нарса Саидага равшан эди. Мирзақулнинг жозибали кўз қарашлари Саидани эркалаб: “Айтмасам ҳам тушунишингни билардим. Мен сенга ишонаман… Бундан кейин ҳам ишонаман… Сен ғоятда гўзалсан, олижанобсан… Билсанг, мен сени яхши кўраман… Кўпдан бери севаман сени…” деяётгандек туюларди.
Ногаҳон бундай сирнинг очилиши қўрқувдан ранги ўчиб оқариб кетган Саидани ҳангу манг қилиб қўйди. Кўзларини бақрайтириб, бошини юқори кўтариб олган Саида шу топда янада гўзал, янада назокатли кўринарди.
– Мен кетдим! – деди у чўзиқ оҳангда қатъий қилиб.
– Тура тур! – деди Мирзақул ва сўзининг калавасини тополмай қийналди. У кетмоқчи бўлиб от жиловини қўлига олди-да, яна уни бўш қўйди: – Тўхта, Саида! – деб такрорлади у. – Агар болангнинг овқатидан қийналиб қолсанг, эсингда бўлсин, тортиниб ўтирмасдан айтавер. Устимдаги шинелимни сотсам ҳам, ўғлингнинг овқатини топиб бераман!
Бошини қуйи солиб