Саллаат уонна таптал. Сомоҕо
көстөр.
Уу суола аһыллан «путина» саҕаланнаҕа, кылгас сайыннаах тыйыс айылҕалаах дойдуга бириэмэ былдьаһык. Сылааһы хааччыйар инниттэн, оттукка баһаам элбэх таас чоҕу, ас-үөл арааһын, уматыгы – бэнсиини, сэлээркэни, араас тутуу матырыйаалларын, тиэхиньикэни урааннаах уһун кыһыны туоруур гына ыраах Хотугу муустаах муора кытыытыгар тиийэ барытын таһан бүтэриэхтэрин наада буоллаҕа…
Вертолет син балачча уһуннук көтөн талыгыратан, кытылга чугаһаабытыгар, муора хомотун батыһыннара косаҕа, аҕыйах дьиэлэрдээх дэриэбинэ көһүннэ. Син балачча тэйиччи сопка тэллэҕэр радиолокационнай станциялар уонна мас хаһаармалар кэккэлээн тураллара манна байыаннай чаас баарын туоһулуур. Бу хобдох соҕус көстүүнү икки этээстээх үс-хас олорор дьиэлэр уонна обургу оскуола, кулууп дьиэлэрэ баара арыый сэргэхситэр. Вертолет үөһэнэн сопка кытыытынан эргийэн, байыаннай чаастан чугас хомоҕо түстэ. Сүр үлүгэрдик күүгүнээн, кэтит салбаҕынан тула буору-сыыһы ытыйан өрүкүнэтэн баран, дьэ тохтоото. Уолаттар сонурҕаан, вертолеттан түһэн тулаларын эргиччи көрө-көрө эписиэрдэрин батыһан хаһаарымаҕа тиийдилэр. Иһирдьэ киирбиттэригэр,
– Ребята, «соски» приехали!.. – дневальнай нуучча уола үөрбүт хаһыыта иһилиннэ.
Сотору буолаат Ананийдаах Коляны «солбудаһык кэллэ» диэн астыммыт саллааттар эргийэн кэбистилэр. Олор быыстарыттан намыһах буолан баран, бөҕө-таҕа, күүстээх көрүҥнээх, гимнастеркатын уолугун төлөрүтүммүт, саллаат курун босхо иһин түгэҕэр ыыппыт саха курдук дьүһүннээх уол, чопчу кинилэри көрбүтүнэн, чугаһаан кэллэ:
– Сахаларгыт дуо? – диэн, уу сахалыы олус астынан ыйытта.
– Сахаларбыт! – Ананийдаах биир дойдулаахтарын көрсөн, үөрэ-көтө хардардылар.
– Болуодьа Бөтүүнүскэй диэммин, Сааскылаахтан сылдьабын. Эһиги хантан сылдьаҕыт?
– Мин мэҥэбин, Ананий диэммин. Оттон бу Коля, Горнай уола… – дэһэ-дэһэ, илии тутустулар.
– Дьэ, бэрт эбит… Манна мин саха соҕотохпун. Билигин элбээтэхпит… Чэ кытаатыҥ, Саха сирин сонунун тоҕо тардан, кэпсээн кэбиһиҥ… – уоллара кинилэри санныларыттан хам кууһан ылла уонна хаһаарыма түгэҕин диэки илдьэ барда.
Уолаттар Бөтүүнүскэйдэрин төһөнөн ыкса билсэн истэхтэрин аайы кинини сөбүлүүллэрэ элбээн истэ. Хоту дойду уола холкута, үтүө-мааны майгыта киһини астыннарар. Бэйэтэ айылҕа оҕото буолан, дьоҕус даҕаны уҥуохтаах буоллар, эт-сиин өттүнэн кыахтаах. Күүстээх уол турникка «солнцены», «выход силой» уонна да атын көрүҥнэри холкутук оҥорор. Нууччалыы олус ыраастык саҥарар, нуучча уолаттарын сытыы тылынан-өһүнэн баһыйара да диэххэ сөбө. Элбэх көрдөөх көрүдьүөс анекдоттары кэпсиир, инньэ гынан, саллааттар куттарын тутар уонна сүргэлэрин көтөҕөр. Маҥнай утаа иккис сылын сулууспалыыр уолаттар кыра диэн сэнээн киирэн биэрэллэрэ үһү. Биирдэ Карпенко диэн бөдөҥ-садаҥ, уһун уолу наһаалаабытыгар биирдэ эрэ охсон кэбиспиттээх. Онтон ыла оннооҕор «дедтар» киниэхэ чугаһаабат буолбуттара.
Сороҕор дьиибэлэнэн, эмиэ да кырдьык-хордьук