УМР КИТОБИ 3-жилд. ТОИР МАҲМУД
туркум сафарномалар яратди. Бу асарлар жамоатчилик томонидан ўзига хос адабий воқеалар сифатида эътироф этилди.
Маҳмуд Тоир ўзбек замонавий қўшиқчилик санъати ривожига ҳам муҳим ҳисса қўшаётган шоирларимиздан. Аслида, у бирор мисрани атай қўшиқ бўлсин деб ёзмайди, балки шеърлари ўз куйи, ўз оҳанги билан дунёга келади. Чуқур мазмуни, ёрқин услуби боис, улар ҳофизлар ўртасида талаш бўлади. Бугун машҳур хонандалар томонидан куйланаётган ўнлаб шеърлари миллионлаб санъат мухлислари қалбидан муносиб жой олган, десак адашмаймиз.
Маҳмуд ака пойтахтдан ташқарида яшаб ҳам жамият ижтимоий ҳаётининг қайноқ нуқталарида кўзга кўринган намоянда бўлиш, “Ўзбекистон халқ шоири” деган юксак рутбага эришиш мумкинлигини исботлаган ижодкорлардан биридир.
У ўтган давр мобайнида моҳир публицист сифатида ҳам шаклланиб, кўплаб мухлисларига эга бўлди. Қалби, фикри уйғоқ адиб бугунги кунда ҳам муҳим ва долзарб мавзудаги чиқишлари билан марказий газета ва журналларда, маънавий-маърифий анжуманларда мунтазам иштирок этиб келаётгани барчамиз учун ўрнакдир.
Яхши шоир, яхши инсон бўлиш мумкиндир, лекин ўзи туғилиб ўсган, севиб-ардоқлаган юртида ўзига хос адабий мактаб яратиш камдан-кам шахсларга насиб этади. Маҳмуд ака нафақат Паркент, балки Тошкент вилояти миқёсида ҳам ана шундай адабий муҳит яратишга эришган бахтли адиблар сирасига киради. У шарқона одоб билан ўзидан ёши улуғ барча адибларни устоз деб билгани ҳолда, ўзи ҳам қанчадан-қанча ёшларни тарбиялаб, уларга чин дилдан устозлик қилиб келмоқда.
Айни пайтда Ёзувчилар уюшмасининг ҳудудий бўлимлари орасида энг кўп аъзога эга бўлган Тошкент вилояти бўлими раҳбари, “Адабиёт зиёси” газетасининг муҳаррири сифатида у кекса адибларни эъзозлаш, ижод аҳлини янги режаларга руҳлантириш, ёшларга тўғри йўл кўрсатиш сингари муҳим вазифаларни сидқидилдан адо этиб келмоқда.
Вилоят ҳокимлиги билан биргаликда ҳудудда маънавий-маърифий ишларни жонлантириш, зиё масканларининг моддий-техник базасини мустаҳкамлаш, кутубхона фондларини бойитиш каби хайрли ишларда ҳам Маҳмуд аканинг алоҳида ўрни ва муносиб ҳиссаси бор.
У кишининг Олий Мажлис Сенати аъзоси сифатидаги ибратли фаолиятини ҳам сайловчилар, жамоатчилигимиз яхши билади.
Бағрикенг, меҳр-оқибатли бу инсон барча билан тил топишиб, дўст ва ҳамкор бўлиб яшашга, ҳеч кимнинг кўнглини оғритмасликка интилади. Ҳатто ўзига ноҳақ маломат тошларини отган баъзи ҳамкасбларига ҳам сира ёмонлик соғинмасдан, кечиримлилик ва самимият билан муносабатда бўладики, бундай жўмардлик ва олижанобликка, очиқ айтиш керак, ҳамма ҳам қодир бўла олмайди.
Айни пайтда у киши ҳаётнинг ҳал қилувчи паллаларида, энг зарур дамларда қиличнинг тиғи каби кескир бўла олишига, миллат ва халқ манфаати йўлида принципиал позицияда тура олишига кўп бора гувоҳ бўлганман.
1990 йил 3 март куни собиқ Марказ томонидан уюштирилган бузғунчи кучларнинг қутқуси билан Паркент туманида оммавий тартибсизлик ҳаракатлари содир этилди. Бир қатор бино ва иншоотлар, автомашиналарга шикаст етказилди. Энг ёмони, ўнлаб бегуноҳ инсонлар қурбон бўлди.
Ана шундай таҳликали вазиятда маҳаллий аҳолининг талаби билан Паркентда вазиятни барқарорлаштириш учун жамоатчилик комиссияси тузилди. Ҳамқишлоқларимиз ишонч билдириб,