Гладиолус. Маматқул Хазратқулов
деб жаҳли чиқарди. Йўқ, уруғи қуриган экан, топилмади.
– Энди нима қиламиз, хўжайин? – деди ҳайдовчи.
Жалил Ниёзович ўйчан бошини кўтарди:
– Бор, олиб чиқ.
– Қанақасидан?
– Барибир… Гладиолус бўлмаганидан кейин қанақа гул бўлишининг аҳамияти йўқ. Олиб чиқавер.
Бироздан кейин ҳайдовчи бир даста қип-қизил атиргул кўтариб чиқди.
– Бўладими?
Жалил Ниёзович ҳайдовчисининг саволига жавобан деди:
– Қабристонга ҳайда…
Жалил илмий-тадқиқот институтида ишларди. Бир куни хонасига ўттиз ёшлардаги жувон кириб келди. Ўрта бўйли, қадди-қомати келишган, барги карам нусхали атлас кўйлаги жуда ярашган. Хонага кириши билан қимматбаҳо атир бўйи йигитнинг димоғига урилди. “Фаранг атри, “Кристиан Диор”микан ё “Шанел”ми?”
– Кечирасиз, Жалил Ниёзов сизмисиз? – деди жувон.
– Ҳа, менман, – деди Жалил, – келинг, ўтиринг.
Жувон Жалилнинг ёнидаги стулга омонатгина ўтирди. Ял-ял ёниб турган кўйлагини ғижим бўлишидан эҳтиёт қиларди чамаси. Ёнига яқин келганидан сўнг хушбўй Жалилни ром қилди. Бирзум ўзини йўқотгандай сезди. “Инсон ҳам шу қадар гўзал, назокатли бўладими?” Жалилнинг кўз ўнгида тирик гладиолус тургандай эди.
– Бир илтимос билан келдим олдингизга.
– Бемалол.
– Сизни рус тилидан ўзбек тилига яхши таржима қилади, дейишди.
Жувон гапираяпти-ю, Жалилнинг қулоқлари остида майин мусиқа янграётгандай туюлди. У аёлга разм солди: чақнаб турган кўзлари қоп-қора, киприклари узун-узун, қоп-қора қошлари қалдирғочнинг икки қаноти каби. Соҳиби қудрат бу бандасини яратганда ҳеч нарсани аямагандай эди.
Жалил унинг гапларини эшитмас, бу малак олдида эс-ҳушини йўқотиб, карахт бўлиб қолган эди. Жувон буни сезди, аммо ажабланмади. Чамаси бундай ҳолат унинг учун янгилик эмас эди.
– Сиз музикани, айниқса, классик музикани яхши кўрар экансиз, деб эшитдим.
– Мусиқани ким яхши кўрмайди…
Аёл кулди. Унинг кулгиси бир чиройига ўн чирой қўшди. “Ё қудратингдан Парвардигор! Шунчалар ҳам гўзал қилиб яратасанми бандангни…”
– Яхши кўриш билан яхши кўришнинг фарқи бор, – деди жувон. – Кимдир шунчаки, вақт ўтказиш учун эшитади, кимдир юрак-юракдан туяди музикани.
– Таржимага бунинг нима алоқаси бор?
– Алоқаси бор, – деди жувон жилмайиб. – Ман консерваторияда ишлайман, отим Азиза. Жаҳон классик музикаси ҳақида китоб ёзган эдим. Шуни ўзбек тилига таржима қилиш керак. Сизни тавсия этишди. Музикани чин юракдан севадиган одам таржима қилса яхшироқ чиқади, деб ўйлайман… Тўғриси, бир-икки кишига учрадим, улар музикадан узоқ одамлар экан. Шунга…
Жалил унинг гапини бўлди:
– Мен ҳам мусиқашунос эмасман.
– Биламан, лекин музикашунос бўлиш шарт эмас. Кечирасизу, айрим музикашуносман, деб юрганлар бор, лекин музикани тушуниш у ёқда турсин, тинглашни ҳам билмайди.
Энди Жалил кулди, росмана кулди. Бу жувонни