Гладиолус. Маматқул Хазратқулов
қўлидан келмайди. Худо хоҳласа, китобингиз қўлма-қўл бўлиб кетади. Менинг номимдан таржимонга раҳмат айтинг, деди.
– Миннатдорман, сизга маъқул бўлганидан хурсандман. – Қаҳва ҳўплади. – Қаҳва ҳам, коньяк ҳам яхши экан. Дидингизга қойилман.
Азиза кулди:
– Раҳмат…
Жалил яна қаҳва ҳўплади-да, суҳбатдошига юзланди.
– Азиза… – биринчи марта “опа” демади. Бунга Азиза ҳам эътибор берди, аммо билдирмади. – Агар тўғри тушунсангиз, бир нарса сўрамоқчи эдим.
– Бемалол…
– Танишганимизга, аниқроғи, ҳамкорликда ишлаётганимизга анча бўлди… Қизингиз ҳақида икки-уч гапирдингиз, аммо унинг дадаси тўғрисида бирон марта ҳам оғиз очмадингиз. У киши (негадир эрингиз дегиси келмади) нима иш қилади?
Аёлнинг хандон чеҳраси бироз тундлашди. Кулиб турган кўзларига маъюслик югурди. Жалилга бир қараб олди-да, кўзини олиб қочди. Индамай қаҳва ичди. Жалил ноўрин гапирганини англади.
– Узр, кўнглингизга теккан бўлсам кечиринг…
– Йўқ-йўқ, – деди Азиза. – Зарари йўқ. Шундай савол беришингиз табиий… Биласизми, очиғини айтаман, сиз билан қанчалик яқинлашганимиз сари шу темада гап очиб қолмасайди, деган хавотирим ошиб борди. Лекин…
Йигит унинг гапини бўлди:
– Истамасангиз айтманг… Мени кечиринг…
Жувон ўзини қўлга олди. Энди чеҳрасию кўзларидаги маҳзунлик ўрнини бояги хуш кайфият эгаллади.
– Хижолат бўлманг, Жалил… Аслида ман шу темада гапиришни ёқтирмайман…
– Ундай бўлса…
Жалилнинг гапиришига имкон бермади.
– Лекин сизга айтаман… Ҳа, айтаман… Негадир сизни кўп йиллардан бери биладигандайман. Рости сиз сўрамасангиз ҳам, айтмоқчи эдим. Фақат қачон айтишни ўйлаб юргандим. Мана, мавриди келди. – У бирзум жим қолди. Оҳу кўзларини йигитга қадади. Жалил ҳам унинг кўзларига термулди. Азиза Жалилдан нигоҳини узмаган кўйи давом этди. – Ҳар қандай эркак аёл билан, айниқса, гўзал аёл билан, – шу сўзларни таъкидлаб айтди ва чиройли жилмайди, – ёлғиз қолганида турли хаёлларга бориши аниқ. – Энди найза каби киприкларини ерга қаратди. – Аёллар ҳам фаришта эмас… Хусусан… сиз сингари келишган, ақлли, билимли йигитлар олдида. Шу сабаб бор нарсани очиқ айтмоқчиман… – Жалилнинг юраги гупиллаб ура бошлади. – Биз эрим билан севиб-севилиб турмуш қурган эдик. – “Эдик… Демак, ҳозир эри йўқ экан-да”, ўйлади йигит. – Аммо бу севги узоққа чўзилмади… Беш йил бирга яшадик, борйўғи беш йил. – У бироз маъюс тортди. Овози титради. Нигоҳини бир нуқтага қадаб сўзида давом этди. – Шундай бўлди, Жалил… Ҳолбуки, биз беш йил бирга ўқидик, беш йил севишдик, беш йил не-не орзулар қилдик. Бу беш йилнинг кучи бор-йўғи беш йилга етди, холос… Тўйдан кўп ўтмай, негадир муносабатларимиз ўзгара бошлади… Йўқ, ман эримни айбламайман, ундан ҳеч қандай ёмонлик кўрмадим. Эримнинг ота-онаси ҳам, ака-укалари, сингиллари ҳам тилла одамлар… Аммо турмушимиз бўлмади. Сабабини тушунтириб беролмайман… Тўйдан олдинги орзу-ҳаваслар бошқа, оила бошқа экан. – Унинг атиргулнинг ғунчасидек лабларида кулгию, шаҳло кўзларида ёш жилваланди.
– Нималар деяпсиз, Азиза? – деди Жалил. Севиб турмуш қуриб, қўша