Krzyżacy. Henryk Sienkiewicz

Krzyżacy

go po niemiecku, aby się chrześcijańskiej krwi ulitował. Któren[1226] mu rzekł: „Nie rozumiem” — i dalej rzezać ludzi nakazał. Wtedy to wycięto i zakonników, a z nimi wuja mego Petzoldta, a zasię Mikołaja koniowi do ogona przywiązali[1227]... A nad ranem nie było jednego żywego człowieka w mieście, prócz Krzyżaków i prócz mnie, który się na belce ode dzwonu zataiłem. Bóg ich już pokarał za to pod Płowcami, ale oni ciągle na zgubę tego chrześcijańskiego Królestwa dybią i póty dybać będą, póki ich całkiem nie zetrze ramię boskie.

Конец ознакомительного фрагмента.

Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.

Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

Przypisy

1

Krzyżacy — Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie, założony w czasie krucjat (ok. 1191), po upadku Królestwa Jerozolimskiego usiłował stworzyć sobie państwo w Europie na ziemiach pogańskich Prusów i na terenie Litwy.

2

luty (daw.) — groźny, srogi.

3

tur — wymarły dziki ssak z rzędu parzystokopytnych.

4

kord — krótki miecz.

5

ziemianin — właściciel majątku ziemskiego, obszarnik, dziedzic.

6

konew (daw.) — duże naczynie.

7

sytny (daw.) — sycący, pożywny.

8

stągiewka (daw.) — mała stągiew; stągiew — wysokie naczynie o szerokim dnie.

9

Władysław I Łokietek — (ok. 1260–1333), król Polski od 1320, przedtem długo walczył o zjednoczenie kraju po okresie rozbicia dzielnicowego. Walcząc o władzę, musiał zbrojnie stłumić bunt mieszczaństwa krakowskiego pod wodzą wójta Alberta (1311–1312), stąd wzmianka o napięciach między mieszczaństwem a stanem rycerskim.

10

ad concessionem pecuniarum (łac.) — do wydawania pieniędzy.

11

gotowy grosz (daw.) — gotówka.

12

gody — święto.

13

prawić (daw.) — mówić, opowiadać.

14

gonitwy w szrankach — konkurencje konne na turnieju rycerskim; szranki — ogrodzenie placu, na którym odbywał się turniej.

15

kmotr, kumotr — dawne określenie grzecznościowe, gdzie indziej także: kum, ojciec chrzestny.

16

rad (daw.) — chętnie.

17

gad (daw.) — małe zwierzęta, robactwo bądź szkodniki.

18

rad (daw.) — chętnie.

19

szranki — ogrodzenie placu, na którym odbywał się turniej, przen. sam turniej.

20

zowią (daw.) — dziś popr.: nazywają.

21

rodzonego — brata.

22

Tępa Podkowa — autentyczny herb: złoty krzyż pod białą podkową na niebieskim polu.

23

zawołanie — hasło służące do zwoływania rodu, np. w czasie bitwy, umieszczane w górnej części herbu; nie występuje w heraldyce innych krajów.

24

wojna Grzymalitów z Nałęczami — wojna domowa w Wielkopolsce, toczona w latach 1382–1385 między przedstawicielami dwóch rodów możnowładców. Konflikt wynikał z różnych koncepcji obsadzenia tronu polskiego po wygaśnięciu linii Piastów.

25

zasie — dziś popr.: zaś.

26

kmieć — zamożny chłop, posiadający własne gospodarstwo.

27

Jan z Oleśnicy — (zm. 1413), wielkorządca Litwy, starosta krakowski.

28

opat — przełożony w męskim zakonie kontemplacyjnym.

29

opatrzyłem się — dziś: zaopatrzyłem się.

30

podjezdek — koń mniejszej wartości, słaby a. młody.

31

pawęż (daw.) — wysoka, czworokątna tarcza z drewna obitego skórą lub blachą.

32

Witold Kiejstutowicz, zwany Wielkim

Скачать книгу

któren — dziś popr.: który.

koniowi do ogona przywiązali — włóczenie końmi, śrdw. forma egzekucji.