De ridders van den halven toren. A.C.C. de Vletter
’n vervelooze deur, vol spleten en vreemde plakkaten.
Hesse morrelde aan de rest van ’n kruk, duwde tegen ’t hout. Dit knoerste en zuchtte als ’n honderdjarig vrouwtje, dat uit haar sufheid wordt wakker geschud.
„Help ’s douwen”, zei Hesse.
Samen probeerden ze, de deur open te krijgen, maar ’t slot hield nog goed.
„Ik wil er toch eens in”, zei Hesse, „zou meneer … hoe heet die nou ook weer? Zoo iets van ’n kleermaker…”
„Meneer Broekenaaier!” hielp Wibbe hem.
„O ja, zoo heet ie, kan die er ons niet in helpen?”
„Ik zal ’t hem eens vragen, maar ik geloof ’t niet.”
Hesse was op z’n knieën gevallen en morrelde met z’n handen onder aan den voet van den toren.
Wibbe bukte om te zien wat hij deed, en merkte toen, dat z’n vrind bezig was ’n paar zerksteenen heen en weer te duwen.
Ze waren vreeselijk gebarsten! Vandaar dat Hesse probeerde om één van de stukken te verplaatsen.
Het lukte hem niet en evenmin aan de twéé jongens, die samen aan ’t rukken en duwen trokken.
„Zeg Wibbe, ga jij ’s ’n bijl of ’n beitel met ’n hamer halen.”
Wibbe staarde Hesse aan … hij twijfelde op z’n minst genomen aan de tegenwoordigheid van zulke werktuigen in ’t huis van den notaris. Een tweede punt was ’t meenemen.
Hesse stond al op, om zelf te gaan, maar nu sprak Wibbe ’t belemmerende woord:
„We mógen geen gat maken.”
Nu kreeg Hesse de beurt om gek te kijken.
„Waarom niet?” vroeg hij, „we doen ’t niet om te stelen, we zijn geen inbrekers.”
Wibbe schudde ’t hoofd en antwoordde: „Je màg geen gaten maken in ’n andermans huis.”
„Ach jò, van wie is dàt huis? ’n Mooi huis, zoo’n ouwe toren. Die hoort toch aan ’t dorp, aan alle menschen van ’t dorp, dus óók aan onzen meneer Kleermaker!”
„Broekenaaier”, verbeterde Wibbe weer.
Hij aarzelde, want hij wist niets in te brengen tegen de redeneering van Hesse.
Alleen zei hij nog: „En die zal ’t nooit goed vinden.”
„Ik vraag ’t hem meteen, want ik wil er in.”
„Laten we dan toch aan iemand vragen, ons er in te brengen.”
„Goed dan! ik begin er onder ’t eten over, dan kun je ’t zelf hooren.”
Met moeite liep Hesse van de plek weg: De ongelukkige bouwvallige toren scheen hem aan te trekken. Nog wel vier keer keek hij om…
Aan ’t middagmaal pas zagen ze den notaris en Wibbe begon handig over hun plan te spreken.
Het viel de twee jongens geducht tegen, toen mr. Broekenaaier kalmpjes vertelde: „Er mag niemand in den toren, omdat hij zoo oud en vervallen is. ’t Binnenwerk levert zelfs gevaar op. Ik kan je dus onder géén voorwaarde toestemming geven om er in te gaan.”
Hesse zat onrustig op z’n stoel te draaien en vroeg eindelijk: „Mag ik er van onder af door ’n gat niet in?”
De notaris begreep hem niet, zoodat hij om opheldering van die vreemde vraag vroeg.
Ronduit zei Hesse: „Ik wou er ’n gat in hameren en daar door kruipen.”
De notaris, die juist ’n flinken hap nam, bleef met z’n vork vóór z’n mond zitten.
„Wat vertel je me nou?” vroeg hij met verbaasde oogen. „Je méént ’t toch niet?”
Hesse knikte van ja en dat haalde hem ’n lange vermaning van den notaris op den hals. Hesse pikte juist ’n aardappel met z’n vork uit de schaal, waardoor ook mevrouw tegen hem uitviel: „Dat mag zóó niet! Netjes op je bord scheppen, als je ’t gevraagd hebt.”
Hesse keek Wibbe eens aan om troost, maar die keek als wilde hij zeggen: „Ik heb ’t je wel voorspeld.”
Hesse zweeg over dat onderwerp, maar na ’t maal, toen ze samen op Wibbe’s kamer zaten, zei hij met iets vastberadens in z’n stem: „Ik doe ’t tòch.”
Wibbe viel hem af, al kwam er in z’n jongenshart dezelfde zucht om verboden dingen te doen.
Plotseling dacht hij aan ’t verhaal, waarin beschreven werd, hoe ’n troep jongens ’n geheime spelonk bewoonden. Zòò iets te beleven, dat leek hem ’t toppunt. Toen Hesse weer zei: „Ik maak ’t gat, en ik zeg ’t niemand. Wil jij niet meedoen, dan laat je ’t maar, als je me maar niet verraadt. Ik ben niet bang om binnen in den toren te kruipen. Dan is er ’n echte plek, waar we ons altijd kunnen verbergen.”
„’t Wordt vast gemerkt”, meende Wibbe.
„Poe!” deed Hesse, „heb je me vroeger nooit gezien? Ik kon van alles! Laat mij maar begaan! ’t Wordt fijn!”
Wibbe weifelde.
Wat Hesse ging doen, was hem verboden, en toch, ’t plan leek zoo geheimzinnig, ze deden er immers niemand nadeel mee, ze wilden niet stelen of zoo. Was ’t wel zoo erg?
Hesse merkte, dat z’n vriend aarzelde. Van daar z’n hooghartige opmerking: „Mijn vader zou ’t wèl toegestaan hebben.”
Dat besliste!
„Poe!” deed Hesse, „doe je mee?” Wibbe knikte.
„Haal jij dan de bijl en zoo.”
Tien minuten later trokken ze, gewapend met de werktuigen, op nieuw naar den toren.
V.
Zwaar werk
De toren en de kerk stonden aan den buitenkant van ’t dorp. Aan de achterzijde kwamen zelden menschen. Daar liep de grens van ’t oude kerkhof en van af de hoogere plek keek je over de weilanden, met de rijtjes wilgen, heen.
Twee minuten verder lag ’t notarishuis.
Aan den anderen kant van de kerk lag ’n klein pleintje met groote boomen. Door ’n groot hek kwam je dan in de dorpstraat, die op de brink uit liep.
Hesse en Wibbe bereikten ongezien den voet van den toren en maakten zich gereed ’t groote werk aan te vangen.
Maar… de notaris gaf er dezen avond z’n dutje aan.
Na ’n kort overleg met z’n vrouw, besloot hij de jongens na te gaan. Wel konden ze hier in en bij ’t dorp in geen zeven slooten tegelijk loopen, maar toch, de zonderlinge woorden van Hesse hadden hem achterdochtig gemaakt.
Hij liet de jongens stil de deur uitgaan en toen volgde hij.
Juist toen Hesse de zware beitel wilde gebruiken, verscheen mr. Broekenaaier achter hen.
Hij werd werkelijk boos, toen hij merkte, dat z’n verbod in den wind was geslagen.
Onmiddellijk greep hij de werktuigen van den grond op en barsch riep hij uit:
„Allo, marsch, naar binnen!”
Hesse aarzelde…
Volgens zijn natuur en zijn manieren, moest er ’n brutale weigering volgen, maar z’n oogen ontmoetten die van Wibbe, en deze spraken zéér duidelijk: „Gààn!”
Ze moesten naar de kamer van den notaris en hier hoorden ze voor de tweede maal ’n strafprediking.
Eigenlijk gezegd gold ze alleen Wibbe.
„Jij wist, dat je zoo iets niet mag doen, jij had ’n voorbeeld moeten zijn, hij wist niet beter.”
Wibbe wist niet veel te antwoorden, hij voelde schuld. Juist wilde hij dat bekennen, toen Hesse uit riep: „Meneer, als ik ’t aan den Burgemeester ga vragen, en als die ’t goed vindt, dan mag ’t toch wel van ù òòk?”
„Zoo’n